فرانسه در برابر اسلام گرایی افراطی موضع شدیدتری می‌گیرد

در خارج مسجد یک اطلاعیه رسمی که به خاطر باران با یک ورقه پلاستیکی پوشانده شده، اعلام می کند که دولت به خاطر "مشارکت در جنبش اسلام گرایی" و نیز به اشتراک گذاشتن ویدیویی در رسانه های اجتماعی که ساموئل پتی، آموزگار را هدف قرار می دهد، این مسجد را تعطیل کرده است.

سرکوبی یک پارچه اسلام گرایی رادیکال توسط دولت فرانسه، در واکنش به بریدن سر یک معلم تاریخ در حومه پاریس در ماه جاری، سریع و شدید بوده- طوفانی از تحقیقات، تعطیل کردن ها، طرح ها و پیشنهاداتی که بعضی مواقع دنبال کردن آنها سخت است.

از قول امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه به دفعات نقل شده که هفته گذشته به شورای دفاعی خودش گفته بوده: "ترس، تغییر جهت خواهد داد"

دولت فرانسه دستور تفتیش بیش از ۱۲۰ منزل، انحلال انجمن هایی که متهم به اشاعه شعارهای اسلامگرایانه هستند، برنامه‌هایی برای هدف قرار دادن بودجه تروریستی، حمایت تازه از معلمان و تحت فشار تازه قرار دادن شرکت های رسانه های اجتماعی برای کنترل بیشترمحتویات رسانه های خود را داده است.

پس از سایر حملاتی که در دوره ریاست جمهوری آقای مکرون صورت گرفته بود، قتل خشن حدود بیست نفر از جمله چند مامور پلیس، قتل زن جوانی در ایستگاه قطار و نیز کشته شدن چند خریدار در بازار کریسمس، هرگز تدابیری در این ابعاد اتخاذ نشده بود.

نظارت گسترده تر

ژرم فورکت، تحلیلگر سیاسی و مدیر آژانس نظریابی IFOP معتقد است که حمله اخیر متفاوت بوده، هم از نظر هدف قرار دادن یک معلم و نحوه سبعانه قتل او و هم این که یک "تغییر روش" در داخل دولت ایجاد شده.

"ما دیگر با شبکه های جهادی سازمان یافته سر و کار نداریم بلکه با تروریستی که از کشور خودمان می آید، یک فرد منزوی که افراطی شده بود.

"دولت معتقد است که واکنش نباید تنها در باره اجرای قانون باشد. آنها باید شبکه های اجتماعی و انجمن ها را نیز کنترل کنند، زیرا این اتفاق تاسف آور سبب شد که به کل شبکه ای که با سخنرانی هایش نفرت را در داخل جمعیت پخش می کند، توجه شود. سیستم باید تغییر کند."

ژرم فورکت، افزود یک بررسی در دو سال قبل نشان داد که یک سوم معلم ها برای اجتناب از مناقشه بر سر سکولاریسم به "خود سانسوری" مبادرت کرده بودند. او معتقد است که دولت کار درستی می کند که به موازات تهدیدهای امنیتی آنچه را که به گفته او تهدیدهای ایدئولوژیک به قوانین جمهوری فرانسه است، به چالش می کشد.

ولی لوران موچیلی، یک جامعه شناس در مرکز ملی پژوهش های علمی فرانسه، می گوید امانوئل مکرون و دولت او به دلایل سیاسی، به خصوص به دلیل انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۲ "واکنش بیش از حد" نشان داده اند.

او معتقد است که آقای مکرون بنزین روی آتش می ریزد و اضافه می کند: "او نمی خواهد در مقایسه با راستگراها و راست افراطی به نظر برسد که موضع دفاعی اختیار کرده است. هدف اصلی او انتخاب شدن مجدد در سال ۲۰۲۲ است به همین جهت لازم است که مواضع راست افراطی را که مضمون بحث آنها از پایان قرن ۱۹ مهاجرت و امنیت بوده اختیار کند.

برخلاف وجهه قدرتمند آقای مکرون در خارج و اصلاحات اقتصادی قابل توجه او در داخل کشور، امنیت به عنوان نقطه ضعف او محسوب شده. مارین لوپن، سیاستمدار راست افراطی برداشت صلح آمیز مردم از اسلام را هم تهدیدی برای هویت ملی فرانسه دانسته است.

تنش های فرهنگی

آقای مکرون به عنوان رئیس جمهور فرانسه همواره دقت زیادی کرده تا بین تهدیدهای امنیتی و سکولاریسم تفاوت قائل شود. برای مدت طولانی او غالبا از جواب به مسائلی مانند روسری و بورکینی (مایوهای اسلامی) و غذای حلال مدارس طفره می رفت.

در ماه سپتامبر پس از آن که از آن- کریستین لانژ، نماینده مجلس از حزب لیبرال جمهوری به پیش، آقای مکرون خواسته شد به شهادت یک زن مسلمان که روسری پوشیده بود، گوش کند، از مجلس خارج شد.

او گفت: "من نمی توانم قبول کنم که در داخل مجمع ملی که قلب دموکراسی است، ما باید کسی را که با حجاب وارد می شود، قبول کنیم."

کارمندان دولت مانند معلمان و شهرداران ملزم هستند که هیچ گونه نشانه آشکاری از معتقدات مذهبی شان نداشته باشند، ولی به موجب قانون برای عامه مردم چنین محدودیتی حتی در داخل ساختمان های دولتی وجود ندارد.

اما این قانون باعث پایان دادن به مناقشه خشم آمیز در مورد این که آیا والدین محجبه می توانند فرزندشان را در جریان سفرهای مدرسه همراهی کنند، یا این که آیا در سواحل زنان می توانند بورکینی بپوشند نشده. در این گونه جر و بحث ها معمولا راستگراها دولت را متهم به مماشات و چپگراها متهم به اسلام هراسی می کنند.

ابعاد بین المللی

اعم از این که آیا واکنش دولت آقای مکرون سبب پشتیبانی از او در داخل کشور می شود، مطمئنا در خارج از فرانسه انتقاد از او را افزایش می دهد.

در لیبی، بنگلادش و نوار غزه تظاهرات اعتراضی صورت گرفته، درخواست تحریم کالاهای فرانسوی مطرح شده و جنگ لفظی فزاینده با ترکیه شروع شده.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه از تحریم ها حمایت کرده و پس از این که رهبر فرانسه هفته گذشته از ارزش های سکولار فرانسه دفاع کرد و گفت کشور "هرگز از کاریکاتورهای خود دست نخواهد کشید" به طور علنی سلامت روانی آقای مکرون را زیر سئوال برد.

به دنبال این تحولات فرانسه سفیر خود در ترکیه را فراخواند.

ولی مانند بسیاری از روابط پیچیده و دشوار، وضعیت کنونی داستانی طولانی دارد. آقای مکرون هم اکنون یک فهرست طولانی از شکایات علیه آقای اردوغان تهیه کرده، از جمله عملیات ترکیه علیه چریک های کرد در سوریه، اکتشافات گاز در مدیترانه شرقی و آنچه که نقض تحریم تسلیحاتی لیبی خوانده شده.

و حالا یک قتل شوک آور و واکنش فرانسه به آن، موجب مناقشه های تازه ای- هم در داخل و هم خارج کشور، بر سر مرز مذهب با سیاست و این که صاحبان قدرت چگونه آن را به کار می برند، شده است.