روز گذشته نیز عباس عراقچی، در نشست علمی بررسی توافق هسته‌ای که به میزبانی دانشگاه‌های علامه طباطبایی، شهیدبهشتی و تهران در محل دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، با لحنی صریح به انتقاداتی که در گوشه و کنار به توافق هسته‌ای می‌شود، پاسخ داد. سخنان صریح عراقچی درحالی مطرح شد که محمدجواد ظریف نیز که در این نشست حضور داشت، ترجیح داد سخنانی کلی درخصوص اهمیت توافق هسته‌ای در تثبیت جایگاه منطقه‌ای ایران و تغییر گفتمان حاکم بر نظام بین‌الملل بگوید. عراقچی البته تأکید کرد که او و همکارانش در وزارت امورخارجه وظیفه خود می‌دانند به انتقادات پاسخ دهند اما وقتی انتقادات با نیت لجاجت مطرح می‌شود و منتقد پس از شنیدن توضیحات باز هم حاضر به قانع‌شدن نیست و باز هم انتقادات خلاف واقع مطرح می‌کند، او به این نتیجه می‌رسد که اساسا قرار نیست قانع شود.
عراقچی در نشست دیروز هیچ ابایی نداشت از این‌که رنجش خود را درخصوص شیوه طرح برخی انتقادات آشکار کند. او همچنین به‌طور ضمنی از این‌که از زحمات تیم هسته‌ای تقدیر نمی‌شود، انتقاد کرد. عراقچی گفت: «اول به ما گفته شد قرار است در این جلسه از تیم هسته‌ای تقدیر شود. ما در یک ماه گذشته خیلی جاها صحبت کردیم و هر جا هم که صحبتی شده اول از زحمات تیم صحبت می‌کنند و بعد به اما و اگرها می‌رسند و دایما در هر جلسه‌ای منتظرم به آن «اما» برسند و از صبح در این جلسه نیز منتظرم تا به آن اما برسیم اما نرسیدیم و خوشحالم از این‌که فضایی به وجود آمده است که کمی به ابعاد مثبت برجام پرداخته شود.»
وی البته انتقاد را امری لازم دانست و در عین حال گفت: «برکت بزرگ برجام و مذاکرات هسته‌ای در کشور رشد و بلوغ سیاسی جامعه است که مهم‌ترین موضوع کشور را روی میز گذاشته و با تمام جزییات همه درباره آن صحبت می‌کنند و به تعبیری آن را شخم می‌زنند و خوشبختانه این صحبت‌ها در محیطی زنده با آرامش و متانت بررسی می‌شود. البته این بحث‌ها درحالی‌که ما مذاکره هم می‌کردیم به شکل دیگری
وجود داشت.»
وی با اشاره به انتقادهای زیادی که درباره برجام صورت می‌گیرد، مذاکرات هسته‌ای و توافق وین را یک جراحی خواند که منتقدان در طول این مسیر با پروژکتورهای بزرگ بر آن نظارت داشتند. عباس عراقچی البته از برخی هم سخن به میان آورد که در میانه این جراحی بزرگ، «مخالفت‌های‌شان رنگ و بویی دیگر می‌گرفت» و به ناگاه «وسط جراحی لوله اکسیژن را قطع می‌کردند و حرف‌هایی می‌زدند که فقط به درد طرف مقابل می‌خورد تا از این حرف‌ها علیه خودمان
استفاده کنند».
او البته از بسیاری از منتقدان با عنوان منتقدان دارای حسن نیت یاد کرد اما در عین حال از جمع محدودی از منتقدان سخن گفت که «انتقادات‌شان از جنبه نقد به مخالفت با مذاکرات و برجام به لجاجت رسیده بود». عراقچی گفت: «معتقدم که هر چقدر هم پاسخ و توضیح دهیم، اثر نمی‌کند، چرا که قرار نیست اثر کند. ترجیح منافع جناحی یکی از آفاتی است که متاسفانه در این راه وجود دارد.»
معاون ظریف در ادامه سخنانش انتقاداتی را نیز به یکی از برنامه‌های شبکه دو سیما عنوان کرد. در این برنامه که یکی از مقامات قوه قضائیه حضور یافته بود، انتقاداتی را از متن توافق هسته‌ای و قطعنامه ٢٢٣١ مطرح کرد.
عراقچی از این انتقادات با عنوان «نقد‌های خلاف واقع» یاد کرده و گفت: «نوع انتقادها و محل‌هایی که این انتقادها مطرح می‌شود مثل صداوسیما یا کسانی که این انتقادها را بیان می‌کنند، بعضا به گونه‌ای است که خلاف واقع می‌گویند. برخی‌ها که مدعی‌اند فیزیکدان و استراتژیست هستند، حرف‌هایی خلاف واقع می‌زنند. مثلا قطعنامه ١٩٢٩ را در برخی جاها به قطعنامه ٢٢٣١ ترجیح می‌دهند و معتقدند آن قطعنامه حق ما را برای غنی‌سازی به رسمیت می‌شناخت، این قطعنامه نه.»
عراقچی در ادامه با مطرح کردن این نقد که خیلی از منتقدان اساسا متن توافق را نخوانده‌اند، گفت: «حتی کسانی که بسیار در این زمینه ادعا دارند، متن را نخوانده‌اند. در جایی گفته می‌شد مواد غنی‌شده قرار است به زباله تبدیل شود. درحالی‌که در برجام به روشنی گفته شده است مواد غنی‌شده ما یا به سوخت تبدیل می‌شود یا در ازای آنها اورانیوم طبیعی می‌گیریم یا مجددا به ماده اولیه تبدیل می‌کنیم.»
این دیپلمات ارشد ایران گفت: درباره فردو برخی می‌گویند اگر ما جای شما بودیم، نصف نطنز را به فردو می‌بردیم، درحالی‌که فردو فقط ظرفیت ٣هزار سانتریفیوژ را دارد و نصف نطنز ٢۵هزار سانتریفیوژ می شود. باید متوجه باشیم که ارزش فردو به چیست و ما بهتر است کدام ارزش را برای خود حفظ کنیم. در بحث تحقیق و توسعه می‌گویند در این زمینه ایران محدود شده است. به‌طور واضح در برجام تحقیق و توسعه در کلیات خود در صنعت هسته‌ای‌مان وجود دارد و به رسمیت شناخته شده است و حتی در غنی‌سازی هم تحقیق و توسعه وجود دارد و فرض کنید که ما فقط قبول کرده‌ایم سانتریفیوژهای ٩ و ١٠ را نسازیم، درحالی‌که در برجام هیچ ممنوعیتی بر آن هم نداریم یا در یکی از زمینه‌های برجام به‌طور کامل در چندین سطح سرفصل همکاری‌های بین‌المللی با ایران مشخص شده است که شامل تحقیق و توسعه هم می‌شود.
عراقچی گفت: درخصوص اراک کسانی که مدعی‌اند دانشمند فیزیک هسته‌ای هستند، می‌گویند اراک دیگر آب سنگین نیست چون به جای اورانیوم طبیعی از اورانیوم غنی‌شده در آن استفاده می‌شود. ما وقتی می‌خواستیم درباره اراک صحبت کنیم از همین دانشمندان کشورمان پرسیدیم که با چه معیارهایی ماهیت آب سنگین بودن اراک حفظ می‌شود و آنها مشخصه‌هایی را بیان کردند و بر همان اساس ما عمل کردیم ولی نمی‌دانم چرا مدام برخی بر این مسأله اصرار دارند و سعی می‌کنند ذهن مردم را منحرف و تلخ کنند. در قضیه بتن ریختن در قلب رآکتور باید بگویم که این موضوع شاهکار تبلیغاتی آمریکایی‌ها بود که توانستند با آن ما را تحت‌تأثیر قرار دهند.
وی ادامه داد: اراک یک بازی ١٠٠درصد باخت برای آمریکا و ١٠٠درصد برد برای ماست. آمریکایی‌ها علنا می‌گفتند اراک نباید آب سنگین باشد و می‌گویند اعلام کرده‌اند دستور‌العمل دارند اجازه این کار را ندهند. روزهای اول حاضر نبودند آب سنگین را برای اراک بپذیرند و در توافق ژنو هم درنهایت نوشتند «آن رآکتوری که آژانس به آن می‌گوید «IR-۴٠» اما در برجام می‌بینید که صراحتا آب سنگین اراک گفته شده است و کنگره بر سر همین مسأله با دولت آمریکا دعوا دارد. قرار است در سازوکار جدید قلب اراک خارج و قلب جدیدی طراحی و جاگذاری شود. قلب قدیمی خیلی به درد نمی‌خورد حتی اگر دوباره بخواهیم از آن استفاده کنیم چهار یا پنج‌سال طول می‌کشد و آنها گفتند برای این‌که از آن سوءاستفاده نشود از کشور خارج شود که ما نپذیرفتیم و درنهایت قرار شد آن را از کارآیی بیندازیم که بنا است منافذ آن با بتن پر شود».
تخت‌روانچی: در جریان مذاکرات به صراحت حرف خود را می‌زدیم
با بهره‌گیری از گفتمان انقلاب اسلامی در جریان مذاکرات هسته‌ای به صراحت حرف خود را می‌زدیم.
مجید تخت‌روانچی صبح یک‌شنبه در نشست علمی مذاکرات هسته‌ای و علوم سیاسی در ایران در جمع اساتید و دانشجویان حاضر در این جلسه با بیان این‌که در تیم مذاکرات در جایی که احساس می‌کردیم که صحبتی به ناحق گفته می‌شود، هیچ شک و شبهه‌ای به خودمان راه نمی‌دادیم که نظرمان را بگوییم، تصریح کرد: در جریان این مذاکرات شش کشور قدرتمند دنیا در یک طرف و جمهوری اسلامی ایران در طرف دیگر قرار داشت و همین موضوع این قضیه را به ذهن می‌رساند که ما در جریان این مذاکرات صاحب یک معادله برابر نیستیم و این‌که از نظر تعداد و قدرت اقتصادی و نظامی یک معادله مساوی وجود ندارد و البته این مانع نمی‌شد که ما در جاهایی که لازم است به صراحت و با قدرت نظر خود را مطرح کنیم، بلکه ما بارها به صراحت و قدرت نظرات خود را مطرح می‌کردیم و نگرانی در این ارتباط نداشتیم. چنانچه بعضا طرف مقابل ما تعجب می‌کرد.
او ادامه داد: در یک جلسه که موضوع بحث در مورد قطعنامه شورای امنیت در خصوص تحریم‌ها بود، صحبت از تحریم‌های تسلیحاتی بود و ما در آن جلسه با استدلال و منطق صحبت خود را مطرح کردیم و از حق ایران و این‌که هیچ محدودیتی را در ارتباط با برنامه موشکی خود نمی‌پذیرد، صحبت کردیم. طرف اروپایی در آن جلسه به ما گفت، گویی جایمان عوض شده است و شما طلبکار هستید. ما به آنها گفتیم قطعا این گونه است؛ ما طلبکار هستیم چرا که شما در برهه‌ای تحریم‌های ظالمانه‌ای علیه ایران تصویب کردید و اکنون می‌خواهید در برابر رفع آنها از ما امتیاز بگیرید. روانچی با بیان این‌که نوع برخورد و حضور ما در این جلسات نشأت گرفته از گفتمان انقلاب اسلامی بود، افزود: ما اعلام کرده بودیم که در مذاکرات غیر از موضوع هسته‌ای با طرف مقابل در مورد موضوع دیگری مذاکره نمی‌کنیم ولی گاهی خودبه‌خود برخی از مسائل مطرح می‌شود مثلا آنها نظرات خود را در مورد فعالیت‌های موشکی ایران می‌گفتند. در یکی از این جلسات در وین آقای ظریف به صراحت نظر ایران را اعلام کرد و گفت که چه کسانی منطقه ما را انبار تسلیحات کردند و این‌که چه کشورهایی از ایجاب آشوب در منطقه ما بهره می‌برند و به‌دنبال بی‌ثباتی در آن منطقه هستند. وی ادامه داد: آنها تلاش داشتند که این موضوع را بگویند که تسلیحات ایران چه مشکلاتی را در منطقه ایجاد می‌کند ولی این قضیه برعکس شد و ما حالت تهاجمی پیدا کردیم. وارد میدان شدیم و گفتیم که شما باعث بی‌ثباتی شده‌اید.
روانچی در همین راستا ادامه داد: در مذاکراتی که منتهی به توافق ژنو شد در مرحله‌ای یکی از کشورهای عضو نظراتی را مطرح کرد که باعث کندی مذاکرات شد. ما در همان‌جا گفتیم در مورد موضوعی که بحث کرده‌ایم و نظرات در ارتباط با آن نزدیک شده است دوباره بحث نمی‌کنیم و اجازه نمی‌دهیم که دوباره بحث شود و تأکید داشتیم که آنها مواضع خودشان را یکی کنند و در برابر ما بنشینند و مسائلی مانند اوکراین تاثیرگذار نباشد. این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در بخشی دیگر از صحبت‌های خود به بحث تعامل با رسانه‌ها و مباحثی که در این ارتباط مطرح شده است، اشاره کرد و گفت: در طول این دو‌سال از مذاکرات شاهد حضور قوی رسانه‌ها بودیم و لازم می‌دانم که از خبرنگاران تشکر و قدردانی کنم. این خبرنگاران عزیز ایرانی در سرما و گرما با امکانات محدود همراه ما بوده‌اند. با توجه به اهمیت موضوع علاقه رسانه‌ها نیز به این موضوع زیاد بود. او با بیان این‌که نوع ارتباط با رسانه‌ها در این فرآیند مهم بود و بیشتر در هیأت ما آقای عراقچی زحمت این کار را می‌کشید، ادامه داد: استفاده از رسانه‌ها در این فضا بسیار مهم بود و در مجموع ما هر چه به انتهای کار نزدیک‌تر می‌شدیم، بهره‌برداری ما از رسانه‌ها بیشتر می‌شد و علاوه بر این‌که با خبرنگاران خود جلسات توجیهی برگزار می‌کردیم در این یک ماه آخر جلسات توجیهی با رسانه‌های خارجی نیز برگزار می‌کردیم تا مواضع جمهوری اسلامی ایران را تبیین کنیم و در کل این موضوع مفید بود چرا که فضاسازی طرف مقابل زیاد بود و ما برای مقابله با آن با رسانه‌های خارجی ارتباط داشتیم.
ظریف: بدون فهم واقعیت نمی‌توان آینده را ساخت
ظریف خودباوری و سلطه‌ناپذیری را از منابع قدرت جمهوری اسلامی ایران خواند و گفت: ایران توانست با تصمیم‌های هوشمندانه در تحولات منطقه‌ای به یک قدرت تبدیل شود.
ویکه در همایش مذاکرات هسته‌ای و علوم سیاسی ایران در دانشگاه علامه طباطبایی سخن می‌گفت، افزود: وظیفه دانشمند علوم سیاسی و روابط بین‌الملل شناساندن صحیح تحولات بین‌المللی و مهم‌تر از آن ساخت آینده‌ای مبتنی بر اراده معطوف به صلح، پیشرفت و هم‌زیستی است. ظریف با بیان این‌که مهم‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی این است که به ما اجازه فکر کردن، اظهارنظر کردن و شکستن قالب‌های مرسوم و موهوم را داد، اظهار داشت: تحلیل شرایط درحال گذار با تئوری‌ها و تصورات گذشته و دوران جنگ سرد منتج به قطعنامه‌های تحریم می‌شود. وزیر امورخارجه حضور موثر و انتخاب‌های موثر در منطقه را از دیگر منابع قدرت ایران برشمرد و گفت: تصمیم‌های هوشمندانه در تحولات منطقه‌ای باعث شد که ایران به یک قدرت تبدیل شود.
ظریف با تأکید بر این‌که معادلات منطقه‌ای بدون حضور ایران شکل نمی‌گیرد، ادامه داد: رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی که بدخواه این ملت هستند، احساس کردند که جمهوری اسلامی با تصمیم‌های صحیح توانسته است در منطقه نفوذ کند، از این رو به‌دنبال مهار آن برآمدند و پروژه امنیتی کردن ایران را شروع کردند. وی موضوع هسته‌ای را یکی از ابزارهای قدرت ایران به‌عنوان موضوعی علمی بیان کرد و افزود: اهمیت فناوری‌های هسته‌ای به‌عنوان یک منبع قدرت گفتمانی است. ظریف اضافه کرد: مذاکرات هسته‌ای با تمام سختی‌ها منابع قدرت ایران را حفظ کرد و بهانه علیه قدرت راهبردی برای مهار را از طرف مقابل گرفت.
شما بدون این‌که در یک بستر واقعی حرکت کنید، نمی‌توانید آینده بهتر بسازید و بدون نظر به آینده بهتر نمی‌توانید واقعیات را مدیریت کنید و این دو باید با هم دنبال شود. وزیر امور خارجه اضافه کرد: وظیفه دانشمند علوم سیاسی صرفا تکرار تئوری‌های مبتنی بر جایگاه قدرت و مبنای جهان فکری سلطه‌گرا نیست و صرفا با تکرار آن نمی‌توانیم نه واقعیات را بشناسیم و نه دنیای بهتری بسازیم. نگرش‌های مبتنی بر تقدیر، تقدیس و نگرانی منابع سلطه نتوانسته است تحولات بین‌المللی را به خوبی بفهمد و پیش‌بینی کند و برخلاف ادعای خود صلح و امنیت پایداری برای دنیا ایجاد کند.
ظریف اضافه کرد: هیچ‌کس نمی‌گوید به دنبال جنگ است اما تئوریسین‌هایی که از جنگ صحبت می‌کنند، مبانی فهم خود را طوری پایه‌گذاری می‌کنند که ناگزیر به جنگ و تنازع و از بین رفتن یکدیگر می‌انجامد و نیاز است که به قول سهراب سپهری چشم‌هایمان را بشوییم و با نگرش دیگری به دنیا نگاه کنیم.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید