گفته می شود دولت آقای احمدی نژاد ، انتخاب بخش قدرتمند حاکمیت ایران با دخالت مستقیم نهاد های رسمی و غیر رسمی نظامی و شبه نظامی بویژه سپاه پاسداران ، بسیح ، نهاد های مالی وابسته به آنها و گروه های معروف به اصولگرایان از قبیل هیئت های موتلفه و امثالهم بوده است. پراکندگی اصلاح طلبان، احساسات بی تفاوت طبقه متوسط نسبت به اهمیت آراء، تمایل حاکمیت ایران برای کاهش مشارکت مردم و تحریم انتخابات توسط جریان های طرفدار سرنگونی، بویژه همراهی سیاست تبلیغاتی – رسانه ای امریکا از عوامل موثر روی کار آمدن آقای احمدی نژاد بوده است.
نتایج و عملکرد دوره چهار ساله دولت آقای احمدی نژاد، بویژه در قیاس با دوره آقای خاتمی ، برای کشور، مردم و حتی حاکمیت ایران بطور غیرقابل باوری به فرآیندی ویرانگر با سرعتی غیر قابل کنترل تبدیل شده است. در سالهای گذشته بویژه در چهارسال اخیر همه امکانات حاکمیتی اعم از سیستم ایدئولوژیکی- دینی ، اداری – اجرائی و پتانسیل های نظامی و انتظامی واطلاعاتی در جهت اثبات غیر لازم قدرت ملی و بین المللی حکومت هزینه شده است و متاسفانه هنوز هم بی دلیل هزینه می شود.
اوضاع اقتصادی ایران بر اساس آمار های منتشره، گزارش های رسانه ای و اظهار نظر مقامات رسمی بویژه بانک مرکزی، مرکز آمار ، وزارت کار و برخی از وزراء ، بسیار نگران کننده است: گفته می شود که سیاست های خرد و کلان دولت آقای احمدی نژاد با حیف ومیل بیش از 200 میلیارد دلار از درآمدهای نفت و ذخایر ارزی همراه بوده است که از طریق نقض قوانین مصوب و نادیده گرفتن دستورالعمل های برنامه های سوم و چهارم توسعه و ابداع روش های غیر عقلایی سفرهای استانی و تصویب هزاران طرح و پروژه با حداقل امکانات اجرایی، بویژه با واگذاری و واسپاری طرح های بزرگ و متوسط به سپاه پاسداران، بسیج و شرکت های وابسته، بدون امکان هرگونه نظارت قانونی و رسانه ای نتایج بسیار زیان باری پدید آورده است.
نتایج مستقیم اجرای سیاست های فوق در زمینه های عدالت اجتماعی به فقر بیشتر دهک های پایینی و میانی جامعه منجر شده وتورمی بطور متوسط ازحدود 18 درصد در سال 84 به حدود 30 درصد در سال 87 منجر شده و به احتمال نزدیک به یقین با کسر بودجه مصوب ، در سال 88 شاید به حدود 50درصد منجر شود ، در حالیکه دولت با آگاهی از کاهش میزان سرمایه گذاری و بهره وری برای سال 88 ، حد اقل حقوق را حدود 260 دلار در برابرخط فقر 600 دلاری اعلام کرده است. به نظر می رسد تشدید تورم، تعمیق بحران های موسسات مالی- اقتصادی ،نگرانی از ورشکستگی بنگاه های کوچک، و مهمتر از همه کاهش درآمد های نفت ، با گسترش پدیده های بیکاری و فقر ، زمینه سازی بیشتری برای پیدایش شرایط بروز ناآرامی ها و شورش های اجتماعی در سطحی نسبتا وسیع فراهم خواهد شد و هزینه های کنترل گزافی ایجاد خواهد کرد.
بررسی فرآیندهای اجتماعی نشان می دهند که مساعی حکومت در جهت اعمال کنترل بیشتر وخشن تر در حوزه های رسانه ای ، نهادهای غیردولتی ، جنبش های زنان ، جوانان ، دانشجویان، صنوف و سندیکاهای کارگری افزایش یافته و با تشدید مجازات های گوناگون، محرومیت، زندان و حتی اعدام نسبت به اعتراضات اجتماعی از جمله وبلاگ نویسان و فعالان نهاد های مدنی وحقوق بشرهمراه شده است.
اعمال کنترل های اجتماعی عمدتا در زمینه های فرهنگی ، هنری و رفتاری ظاهر می شوند که البته علاوه بر نهاد های رسمی فرهنگی از جمله وزارت خانه عظیم فرهنگ و ارشاد اسلامی ، سازمان بسیار قدرتمند تبلیغات اسلامی و دیگر نهادهای مشابه فراوان حوزوی ، اداراه اماکن عمومی ، ارگانهای انتظامی و نظامی و حتی اطلاعاتی نیز در امر کنترل های فرهنگی و رفتاری "در حد چگونه راه رفتن دختران و آرایش پسران" انجام وظیفه میکنند که به سیاسی شدن این نوع اعمال و رفتارها نیزمنجر شده ، در حالیکه این نوع موضوع ها از نظر مردم ماهیت سیاسی ندارند و تنها به درجه ای از آزادی عمل درزندگی شخصی تعریف می شوند .
فرآیندهای مرکب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نه تنها روز به روز هزینه های سنگین تری را به دولت و جامعه تحمیل می کنند ، بلکه سرمایه های اجتماعا موجود را با تشدید کاهش بهره وری در جهت اضمحلال و نابودی قرار می دهند. حال اگر کاهش و نابودی سرمایه های اجتماعا موجود را با کاهش درآمد های ملی و فقدان ذخایر ارزی از یک سو و کسر بودجه ، تورم ، ازدیاد فقر و بیکاری ، تشدید کنترل های اجتماعی و سیاسی ، عدم سرمایه گذاری های جدید از سوی دیگر در نظر گرفته شوند امکان فرارویی بحران های مرکب همراه با پیچیدگی های مضاعف رو به رشد می باشد که خروج از آن کاری بسیار دشوار خواهد بود. بویژه آنکه علیرغم توانایی های قابل توجه ، طی چهار سال گذشته در عرصه های بین المللی عقب نشینی ها و باخت های بزرگی رخ داده است. از یکسو در لبنان، عراق و فلسطین و از سوی دیگر در افغانستان و کشور های عربی جنوب خلیج فارس نیز نه تنها سنگرهای نظامی و سیاسی بسیار تضعیف شده اند، بلکه در مواقعی نیز با هجوم سیاسی و تهدید های تبلیغاتی در کشور های عربی مواجه بوده است. برغم امتیازات قابل توجهی که روسیه در ایران یافته است، با روی کار آمدن رئیس جمهور اوباما و تغییر در سیاست استراتژیک امریکا و اتخاذ سیاست مشروط مصالحه و تشویق در برابر تنبیه و تحریم، برخی از ابزارهای نمایش قدرت در عرصه های خارجی نیز نه تنها کاهش یافته ، بلکه در مواردی نیز از بین رفته است که به تشدید بحران های داخلی دامن می زند و در چگونگی فرآیند های مربوط به انتخابات خرداد 88 تاثیر به سزایی خواهد گذاشت. لذا موضوع انتخابات چه از نظر حضور کاندیدا ها و چه از نظر خروجی آراء از صندوق ها، گره گاه اصلی تغییرات فرایندهای جاری کشور خواهد بود که با فرضیه های نسبتا آشکاری همراه است:
- جناب احمدی نژاد حتی اگر کاندیدای ریاست جمهوری شوند، از همین حالا معلوم است که نه تنها مورد حمایت بخش اعظم حاکمیت نیستند، بلکه مغضوب و حتی مطرود نیز می با شند و احتمال دارد در آینده کاسه – کوزه های فراوانی بر سرش خراب شود، چنانکه برخی از پرونده های مالی عجالتا در قوه قضائیه مطرح شده است.
- از کاندیدا های معروف سه گانه اصلاح طلبان حکومتی، آقای خاتمی با احتمال بیشترین آراء ، عجالتا کنار کشیده شده است که البته امکان بازگشت ایشان به صحنه انتخابات چندان دور از انتظار نیست ، ولی نیامدن ایشان به اندازه آمدن آقایان کروبی و میر حسین موسوی از نظر مشارکت حداقلی در اداره امور کشور بویژه در روابط بین المللی خصوصا در مذاکراه با امریکا بسیار خطر ناک خواهدبود.
فرض گروهی بر این است که آقای موسوی در کاهش تضاد های حاکمیت و ایفای نقش عبور از بحران می توانند گام های موثری بردارند، ولی گروهی دیگر اعتقاد دارند که بخشی از حاکمیت گزینه میر حسین موسوی را از موزه تاریخ انقلاب اسلامی بیرون کشیده تا شاید از آمدن خاتمی پیشگیری کند و از تجارب مدیریت بحران ایشان در دوره جنگ بهره گیری نماید، اما غافل از اینکه بحران ها و فرآیند تحولات عمیق تر، بزرگ تر و وسیع تر از قد و قواره مهندس موسوی و حتی ساختار فعلی حکومت جمهوری اسلامی ایران است و یقینا به تغییرات بسیار مهم در ترکیب هیئت حاکمه منجر خواهد شد. پیش فرض های جذب نیروهای خارج حاکمیت و حتی تشکیل شورای رهبری و امکان اصلاح موادی از قانون اساسی از این نوع تغییرات آتی محسوب می شوند. بدیهی است حوادثی از این قبیل به آسانی روی نخواهند داد و دشواری های گوناگونی فراراه آنها وجود دارد. به نظر می رسد قدرت طلبی سیاسی در حال غلبه کردن به عقلانیت سیاسی است، خطری که همواره تاریخ ایران را در نوردیده و ویرانی های خانمان سوز و غیر قابل تحملی بجای گذاشته است.
با این توصیف و برغم اینکه هنوز هیئت حاکمه ظاهرا آمادگی پذیرفتن کاندیداتوری آقای خاتمی را ندارد، بزودی ممکن است در جهت مشارکت حداکثری نه تنها با آمدن آقای خاتمی بلکه با به صحنه آمدن آقای عبدالله نوری نیز موافقت کند تا شاید سفینه النجاتی باشد و در مذاکرات با آمریکا نیز سر بلند بیرون بیاید و گرنه ممکن است طوفان حوادث طومار بسیاری را به پیچد و زیان های بسیارسنگین تری را پدید آورد. تا چه پیش آید و چه در نظر آید.
تهران. یکم فروردین 88
محمد حسن صفورا
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید