شرط ترکیه برای عادی‌شدن رابطه با اسرائیل

یک سخنگوی دولت ترکیه می‌گوید عادی شدن روابط آنکارا و تل‌آویو مستلزم برآورده شدن سه شرط است: عذرخواهی اسرائیل بابت حمله به کشتی ناوی مرمره، پرداخت خسارت به خانواده کشته‌شدگان و برداشتن محاصره غزه.

سخنگوی رجب طیب اردوغان می‌گوید بدون برداشته شدن محاصره غزه، چشم‌اندازی برای عادی‌شدن مناسبات آن کشور با اسرائیل وجود ندارد. خبرگزاری رویترز روز دوشنبه (۲۸ دسامبر/۷دی) به نقل از سخنگوی رئیس جمهوری ترکیه نوشت، روابط آنکارا با تل‌آویو برای عادی شدن نیاز به تحقق سه شرط دارد و دولت ترکیه در این زمینه کوتاه نخواهد آمد: «عذرخواهی برای حمله به کشتی امدادی ناوی مرمره – پرداخت غرامت به خانواده‌های قربانیان و لغو محاصره فلسطینی‌های ساکن غزه.»

کالین اضافه کرد که دولت ترکیه به تلاش‌های خود برای حل بحران خاورمیانه و تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی در کنار اسرائیل ادامه خواهد داد. سخنگوی اردوغان به خبرنگاران گفت هیچ صلح پایداری در منطقه بدون حل مسئله فلسطین برقرار نخواهد شد.

بیشتر بخوانید: ترکیه و اسرائيل در پی عادی‌سازی روابط دیپلماتیک

این شروط، نافی خبرهایی هستند که در چند روز گذشته در مورد از سرگیری روابط ترکیه و اسرائیل منتشر شده بودند. بحران مناسبات سیاسی دو کشور در سال ۲۰۱۰ و پس از حمله کماندوهای اسرائیلی به کشتی امدادرسانی "ناوی مرمره" بروز کرد. این کشتی حامل کمک‌های انساندوستانه برای مردم محاصره شده نوار غزه بود. در یورش نظامیان اسرائیلی به کشتی، ۹ فعال مدنی ترک کشته شدند.

صادرات گاز اسرائیل به ترکیه

امید می‌رفت با عادی شدن مناسبات آنکارا و تل‌آویو، مذاکراتی بین دو کشور برای به جریان افتادن پروژه صادرات گاز طبیعی اسرائیل به ترکیه شروع شود. مسکو از مهم‌ترین شرکای تامین انرژی ترکیه بود و احتمال داده می‌شد که پس از تیرگی روابط روسیه و ترکیه بر سر سرنگونی سوخو ۲۴، اسرائیل بتواند بر سر یک پروژه چند میلیارد دلاری گاز با ترکیه به تفاهم برسد.

اوایل ماه دسامبر اعلام شده بود که مقامات ارشد ترکیه و اسرائیل، در چارچوب عادیسازی روابط دو جانبه، ملاقات‌هایی با یکدیگر داشته‌اند. پیش از این هم، نمایندگان طرفین در شهر رم به دیدار هم رفته بودند. احمد داود اوغلو، نخست‌وزیر ترکیه نیز یک هفته پیشتر گفته بود که گفت‌وگو برای بازسازی مناسبات آنکارا و تل آویو ادامه دارد.

ترکیه در سال ۱۹۴۹ نخستین کشور منطقه خاورمیانه بود که حکومت اسرائيل را به رسمیت شناخت. ترکیه و اسرائيل برای دهه‌ها در زمینه سیاست امنیتی نیز با یکدیگر همکاری 

اما روابط دو کشور از زمان قدرت‌گیری "حزب عدالت و توسعه" مدام سردتر شد. نقطه عطف کدورت‌ها به سال ۲۰۱۰ باز می‌گردد که اردوغان، نخست‌وزیر وقت ترکیه در همایش جهانی اقتصاد در داوس، به شیمون پرز، رئیس جمهوری وقت اسرائیل پرخاش کرد و اسرائیل را جنایتکار خواند.

پس از یورش کماندوهای اسرائیلی به کشتی امدادی ماوی مرمره، سفیر اسرائیل در ترکیه اخراج شد