هشدار نسبت به بحران زیست محیطی در خلیج فارس

در اظهارات منتشر شده این استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست در رسانه های ایران به طور مستقیم اشاره ای به احتمال آلودگی هسته ای نشده، اما مقایسه بحران زیست محیطی خلیج فارس به فاجعه انفجار نیروگاه هسته ای چرنوبیل در 26 آوریل 1986 به طور ضمنی به نگرانی افزوده شدن آلودگی هسته ای به آلودگی ناشی از پسماندهای نفتی، صنعتی و کشاورزی در خلیج فارس افزوده است.

از انفجار راکتور شمار 4 نیروگاه هسته ای چرنوبیل که در دوره برقراری اتحاد جماهیر شوروی رویداد به عنوان بزرگترین فاجعه زیست محیطی هسته ای و تکنولوژیک در تاریخ یاد می شود که علاوه بر آلودگی ساکنان صدها شهر و روستا در جمهوری های اوکراین، روسیه و بلاروس به تششعات مواد رادیو اکتیو، آثار هولناک انسانی و زیست محیطی در اغلب کشورهای اروپایی نیز برجا گذاشت.

آقای کهرم "پسماندها سرشار از مواد رادیواکتیو "را یکی از عوامل اصلی بحران زیست محیطی خلیج فارس ذکر کرد و گفت" عمده این پسماندها سرشار از مواد رادیو اکتیو هستند" و "این مواد بی‌تردید موجب تغییر ژنتیک می‌شوند و معضلات فیزیکی و روانی بسیاری برای نسل‌های فعلی و آینده به‌وجود خواهند آورد."

خلیج فارس درحال نیز با بحران زیست محیطی مواجه است چنانکه، احمد سواری، مدیر گروه بیولوژی دریایی دانشگاه علوم و فنون خوزستان با تاکید بر اینکه"آلودگی خلیج فارس دیگر قابل کنترل نیست" به خبرگزاری مهر گفت که "آلودگی آبهای خلیج فارس به حدی است که مدیریت آن از دست همه خارج شده و نیازمند چاره جویی اساسی است."

احمد سواری به تراکم صنایع نفتی در استانهای جنوبی و به خصوص در آبهای خلیج فارسی اشاره کرد و گفت که"واقعیت این است که ورود پسابهای صنعتی، کشاورزی و خانگی به آبهای جنوب ایران عامل اصلی آلودگی آبها است و باید نسبت به اثرات این آلودگی هشدار داد."

به گفته این استاد محیط زیست دانشگاه علوم و فنون خوزستان "به غیر از پسابهای شهری و صنعتی، صنایع تولید و پالایش نفت، آب توازن کشتیها، بروز جنگهای متعدد و عوامل دیگر در منطقه به طور طبیعی آلودگی در خلیج فارس را به بالاترین حد نرم جهانی آلودگی آبها رسانده است."

"آلودگی‌های ناشی از رها سازی پسماندهای صنعتی و کشاورزی در خلیج‌فارس، فاجعه‌ای انسانی را به ‌وجود خواهد آورد"

اسماعیل کهرم، استاد دانشگاه

او گفت که "تمامی آبهای خلیج فارس از سواجل بحرین گرفته تا قطر، عربستان، امارات و در نهایت آبهای ساحلی ایران همه از آلودگیهای عظیم و ویرانگر متاثر می شوند."

هشدارها نسبت به تشدید بحران زیست محیطی در خلیج فارس درحالی صورت می گیرد که ظهور پدیده "کشند سرخ" از اواسط سال 87 منجر به آسیب های جدی به اکوسیستم خلیج فارس و آبزیان این منطقه شد.

عباس مطلبی، رئیس مرکز تحقیقات شیلات ایران در اسفند سال 87 به خبرگزاری فارس گفت که "صدمات و خسارات ناشی از کشند سرخ به آبزیان و اکوسیستم خلیج فارس 500 میلیارد تومان است."

بحران زیست محیطی ناشی از ظهور کشند سرخ آسیب بزرگی نیز بر اقتصاد مردم جنوب ایران به ویژه زندگی صیادان در استان های بوشهر، هرمزگان، خوزستان، و سیستان و بلوچستان وارد کرد.

قاسم نرگسی، پژوهشگر و مرجان شناس نیز با اشاره به کاهش 90 درصدی مرجان های خلیج فارس به خبرگزاری مهر گفت که"آلودگیهای نفتی و صنعتی، تغییرات اقلیمی و آب و هوایی سالهای اخیر عامل اصلی کاهش 90 درصدی مرجان های خلیج فارس است."

آلودگی هسته ای در خلیج فارس؛نگرانی دو طرفه

فعالان طرفدار محیط زیست در ایران با انتقاد از کوتاهی مقام های دولتی در توجه به بحران های زیست محیطی، تاکید می کنند که دولت هیچ برنامه کلانی برای پیشگیری از تشدید آلودگی خلیج فارس ندارد.

کشورهای جنوب خلیج فارس نیز در سال های اخیر بارها نسبت به احتمال آلودگی هسته ناشی از فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی به ویژه در نیروگاه هسته ای بوشهر که با استفاده از تکنولوژی نیروگاه های هسته ای روسیه در حال ساخت است ابراز کرده اند.

مقام های دولتی در ایران اما این نگرانی ها را بی مورد اعلام می کنند.

وقتی در سال 85 کشورهای عربی منطقه در بیانیه ای مشترک از"امكان آلودگی زيست محيطي و انساني نيروگاه بوشهر" ابراز نگرانی کردند، سخنگوی وقت وزارت امورخارجه ایران گفت که"جمهوری اسلامی در مذاكرات خود با مسئولان كشورهای منطقه توضيحات مفصلی را در خصوص ايمنی نيروگاه بوشهر، استاندارد بالای بين المللی آن و هزينه مضاعفی كه صرف افزايش ايمني نيروگاه ارايه كرده و ابراز نگرانی از احتمال آلودگی هسته ای نوعی توهم و پيش داوری محسوب می شود."

مقام های جمهوری اسلامی در قبال ابرازنگرانی کشورهای منطقه نسبت به آلودگی ناشی از فعالیت های هسته ای، ساخت جزایر مصنوعی در جنوبی خلیج فارس را درکنار جنگ های منطقه ای عامل بحران زیست محیطی در خلیج فارس اعلام می کنند.

"عبور روزانه نفکش های غول پیکر و آلودگی نفتی" ناشی از انتقال 25 درصد نفت خام دنیا از خلیج فارس عامل بحران زای دیگری در فاجعه زیست محیطی خلیج فارس است که مورد اجماع همه طرف هاست.

منوچهر متکی وزیر خارجه ایران، روز دوشنبه 28 دی ماه در نوزدهمین همایش خلیج فارس در تهران بر احتمال وقوع یک"فاجعه هسته ای در خلیج فارس"صحه گذاشت اما ادعا کرد که"خلیج فارس به دلیل قرار گرفتن منابع مهم انرژی در آن، ترافیك حمل و نقل و تجارت از اهمیت بالایی برخوردار است و این موضوع به همراه تردد وسیع شناورهای جنگ دول بیگانه در این منطقه، بر مشاركت زیست‌محیطی آن می‌افزاید، خصوصا آنكه بعضی از این شناورها از سوخت هسته‌ای استفاده كرده و هرگونه آسیب دیگر آنها می‌تواند فاجعه‌آفرین باشد."

آقای متكی که متن سخنرانی اش در سایت رسمی معاونت پژوشی وزارتخارجه منتشر شد، موضوع دیگر در بحران زیست محیطی خلیج فارس را"ساخت جزایر مصنوعی" عنوان كرد و گفت"این جزایر علاوه بر تبعات زیست ‌محیطی موجب كندی گردش آب خلیج فارس از بدو ورود به این منطقه تا خروج از آن می‌شود."

او بحران زیست محیطی و تشدید آلودگی در خلیج فارس را تائید کرد و حتی گفت" در صورت ادامه این روند خلیج فارس می‌تواند به باتلاقی مبدل شود."

وزیر امور خارجه ایران بدون اشاره به برنامه احتمالی دولت ایران برای کاهش بحران آلودگی خلیج فارس با غلبه نگاه سیاسی به انتقاد از حضور نظامی قدرت های فرا منطقه ای اشاره کرد و گفت"منطقه ما با چالش‌های زیادی مواجه است اما راه حل منطقه‌ای دارد."

اما احمد سواری، کارشناس محیط زیست دریایی درباره تعلل دولت و نهادهای مسئول در مواجه با بحران زیست محیطی خلیج فارس به خبرگزاری مهر گفته است"خلیج فارس مثل بیماری است که سکته قلبی کرده و باید فورا عمل شود ولی ما دست روی دست گذاشته ایم."

او گفت که"همه ما می دانیم پسابهای تولید شده به وسیله ما قابل مدیریت هستند ولی هنوز در دریا رها می شوند.صنایع ما سیستمهای تصفیه ندارند و نظارتی بر آنها نمی شود.اگر چه آگاهی جامعه بالا رفته و مردم اگر بتوانند در زمینه محیط زیست کمک می کنند اما این امر نیازمند ساماندهی از سوی دولت است."