عبدل بصیر حسن
بعد از تهدید حوثیها علیه کشتیرانی در دریای سرخ، نگرانی در مورد شوک جدیدی به تجارت جهانی شدت پیدا کرده است.
کارشناسان به بیبیسی گفتهاند اگر کشتیهای باری مجبور شوند برای حفظ امنیت ،مسیر معمول خود را تغییر دهند تا از حمله حوثیها در دریای سرخ در امان باشند، قیمت کالاهای روزانه ممکن است بهشدت افزایش پیدا کند.
کارشناسان به بیبیسی گفتهاند اگر کشتیهای باری مجبور شوند برای جلوگیری از مواجهشدن با حمله حوثیهای یمن، مسیری را انتخاب کنند که از دریای سرخ نمیگذرد، ممکن است قیمت کالاهای روزانه مانند تلویزیون یا کفشهای ورزشی افزایش پیدا کند.
شرکتهای بزرگ کشتیرانی عبور بسیاری از کشتیهای بزرگ باری خود از این مسیر را متوقف کردهاند. دلیل آن حملاتی بود که در تنگه باب المندب در ورودی جنوبی دریای سرخ به کشتیهای تجاری رخ داد.
این مسیر در تجارت جهانی اهمیت فوقالعادهای دارد. در حال حاضر حدود ۱۲ درصد تجارت جهانی از کانال سوئز در انتهای شمالی دریای سرخ عبور میکند. این رقم شامل ۳۰ درصد از کانتینرهای جهان میشود.
حملههایی که در این منطقه اتفاق افتاد تا همینجا هم هزینه حملونقل را بالابرده است.
یکی از شرکتهای امنیت دریایی به بیبیسی گفته است تقاضا برای مشاوران امنیتی و نیروی امنیتی مسلح برای کشتیهایی که هنوز از این مسیر استفاده میکنند بهشدت بالا رفته است.
امبری، شرکت کارشناسی و مدیریت خطرهای دریایی، میگوید هزینه بیمه هم بهسرعت در حال بالا رفتن است. هماکنون این رقم به حدود ۰.۵ درصد ارزش بدنه کشتی رسیده است. درحالیکه فقط چند هفته پیش، این رقم حدود ۰.۰۱۵ درصد بود.
همین تفاوت به وجود آمده در قیمت بیمه میتواند به هزینه این سفرها ، تا دهها هزار دلار اضافه کند.
کارشناسانی که با بی بی سی صحبت کردهاند میگویند تغییر دادن مسیر حمل کالا از دریای سرخ میتواند هزینه حملونقل کالا، بیمه و دیگر خدمات لجستیک دریایی را تا ۳۰ درصد بالا ببرد و این بالا رفتن هزینه درنهایت به مصرفکنندگان منتقل خواهد شد.
خطری برای تجارت جهانی
حوثیهای گروهی شورشی تحت حمایت ایران هستند. آنها میگویند به کشتیهایی که به اسرائیل میروند و در تلافی عملیات نظامی اسرائیل در غزه، حمله میکنند.
بااینوجود و بنا به آنچه صاحب بعضی از کشتیها گفتهاند، این گروه به کشتیهایی که در این مسیر توقف نمیکنند هم شلیک کردهاند.
حوثیها مسئولیت دو حمله اخیر به کشتیهای تجاری در نزدیک باب المندبت را برعهدهگرفتند. یکی از این کشتیها تانکر سوان آتلانتیک بود و دیگری کشتی حامل کانتینر به نام اس سی کلارا.
طبق گزارشهای امنیتی اولین کشتی با یک پهباد موردحمله قرار گرفت و انفجاری نزدیک دومین کشتی اتفاق افتاد.
بسیاری از شرکتهای بزرگ مانند بریتیشش پترولیوم (بی پی)، شرکت او او سی آل که دفتر آن در هنگکنگ است، شرکت مرسک، هاپاک لوید، ام اس سی و سیام ای سی جیام فعالیتهای خود در دریای سرخ از طریق کانال سوئز را لغو کردهاند و یا مسیر کشتیها خود را به جنوب آفریقا و دماغه امید نیک تغییر دادهاند.
اما این تغییر مسیر، سفر کشتیها را بسیار طولانی خواهد کرد.
بهعنوانمثال سفر دریایی از خلیجفارس تا لندن از مسیر کانال سوئز حدود ۱۲۰۰۰ کیلومتر است که ۱۴ روز طول میکشد اما از طریق دماغه امید نیک این مسیر ۲۰۹۰۰ کیلومتر است و ۲۴ روز طول میکشد. این مسیر در مقایسه با کانال سوئز حدوداً ۷۵ درصد از جهت فاصله و زمان طولانیتر است.
چالش کانال پاناما
تهدیدهایی که برای حملونقل کشتیها در از مسیر کانال سوئز ایجادشده از بد حادثه در دورانی در حال رخ دادن است که این مسیر به دلایل مختلف شاهد ترافیک بالای رفتوآمد کشتیها بود.
یکی از دلایل، خشکسالی در کانال پاناما است. خشکسالی در این کانال باعث شده تعداد کشتیهایی که روزانه میتوانند از آن عبور کنند کاهش پیدا کند.
تعدادی از شرکتهای کشتیرانی تجاری به همین دلیل برای حمل کالاهای خود تصمیم گرفتند از مسیر کانال سوئز استفاده کنند. یکی از اقلامی که شامل این تغییر مسیر شد گاز مایع طبیعی ( ال ان جی) است. صالح حجازی، متخصص مصری حملونقل دریایی به بیبیسی گفت این کشتیها که گاز مایع را به مقصد آسیا یا ساحل غربی آمریکا حمل میکنند بهجای آنکه هفتهها در صف طولانی کانال پاناما منتظر بمانند، مسیر خود را به کانال سوئز تغییر دادند.
او گفت اگر قرار باشد از کانال سوئز هم احتراز کرد، مشکل بزرگی در تجارت جهانی ایجاد خواهد شد.
بزرگترین صادرکننده گاز مایع جهان در سال ۲۰۲۲ کشور قطر بود. حجم صادرات گاز مایع این کشور به ۱۱۴.۱ میلیارد مترمکعب رسید. آقای حجازی میگوید: «اگر ۵۰ درصد این گاز مایع از مسیر کانال سوئز به غرب فرستاده شود، بهجای ۱۰ روز که از طریق کانال سوئز طول خواهد کشید با تغییر مسیر به خلیج امید نیک، یک ماه درراه خواهد بود. با فرارسیدن زمستان و ماههای سرد سال، شهروندان اروپایی روزهای سختی در پیش خواهند داشت.»
درگیریهای دیگر هم باعث افزایش استفاده از مسیر کانال سوئز شده است.
احمد الشمی، مشاور وزیر حملونقل مصر در امور حملونقل دریایی میگوید جنگ اوکراین باعث دو برابر شدن نقلوانتقال سوخت از کانال سوئز شده است.
واکنش بینالمللی
آقای الشمی معتقد است که قدرتهای برتر جهانی نمیتوانند این تهدیدها به «شریان اصلی به تجارت جهانی» را ندیده بگیرند. خصوصاً که این بار اولی نیست که تنگه باب المندب دچار چنین وضعیتی میشود.
دولت ایالاتمتحده آمریکا اعلام کرده است که به دنبال حملههای اخیر، ائتلافی بینالمللی با تمرکز بر حفظ امنیت دریای سرخ ایجادشده است.
دولت ایالاتمتحده آمریکا و دولت بریتانیا گفتهاند که ۱۵ پهباد را بر فراز دریای سرخ سرنگون کردهاند. آنها گفتهاند این پهباد ها از مناطق تحت کنترل حوثیها در یمن به سمت کشتیهای تجاری به پرواز درآمده بودند.
ارتش ایالاتمتحده آمریکا میگوید حوثیها بهطور کامل توسط ایران حمایت و تجهیز میشوند. ایران متهم است که این شورشیان را آموزش میدهد و مسلح میکند.
لوید آستین، وزیر دفاع ایالاتمتحده آمریکا در بیانیهای گفته است «حملههای فکر نشده حوثیها به کشتیهای تجاری، جریان آزاد تجارت را مورد تهدید و کارکنان بیگناه کشتیها را در معرض خطر و قوانین بینالمللی را نقض میکند.»
او ادامه داده است: «دریای سرخ آب راهی مهم و ضروری برای آزادی کشتیرانی جهانی و یکی از مسیرهای اصلی است که تجارت جهانی را ممکن میکند.»
عملیات جدید که عملیات پاسداری از رفاه نامگرفته است با همکاری کشوریهای بریتانیا، بحرین، کانادا، فرانسه، ایتالیا، هلند و نروژ، سیشل و اسپانیا اجرا میشود.
حوثیها در مورد هر نوع دخالت بینالمللی که بخواهد در جواب به حمله به کشتی از زور استفاده کند، هشدار دادهاند.
شوکی برای زنجیره تأمین کالاها
نگرانیهایی در مورد تأثیر این حوادث و اختلالهای ناشی از آن در کانال سوئز روی زنجیره جهانی تأمین کالاها وجود دارد. درست مانند موقعیتی که در سال ۲۰۲۱ با گیرکردن کشتی حمل کانتینر اور گیون، در کانال به وجود آمد. گیر افتادن کشتی در آن سال بهطور موقت رفتوآمد عادی از کانال را مختل کرد. کارشناسان میگویند تأثیر حوادث اخیر بستگی به این دارد که چه مدت طول بکشد.
آقای حجازی به بیبیسی گفت: «اگر این شرایط برای چند هفته ادامه داشته باشد طبعاً روی کانال سوئز هم تأثیر خواهد داشت. اما اگر بتوان آن را در عرض چند روزبه حالت عادی برگرداند، تأثیر سنگینی نخواهد داشت. چون معمولاً به دلیل جشنهای کریسمس و تعطیلات سالانه، ماه دسامبر ماه پرترافیکی در این مسیر نیست.»
زیاد البرزنجی، کارشناس اقتصادی ساکن واشنگتن میگوید در روزهای اخیر شاهد بالا رفتن ۱۰ درصدی هزینه نقل و انتقالات بودهایم.
او میگوید: «اگر حمله حوثیها ادامه پیدا کند، جنگ غزه هم ادامه داشته باشد ، شرکتهای حمل بار از دریای سرخ عقب خواهند کشید. در این صورت در عرض دو تا سه ماه شاهد ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش هزینه حملونقل خواهیم بود.»
شرکتها همچنین به خاطر دیرتر رسیدن کالاها به مقصد تحتفشار خواهند بود و این بر زنجیره انتقال و تأمین کالا تأثیر خواهد گذاشت.
آقای ال برزنجی اضافه میکند: «چرخه حمل کالایی که معمولاً یکماهه است، سه ماه طول خواهد کشید.»
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
توجه داشته باشید کامنتهایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید