پیش‌دستی ریاض برای توافقی که اسرائیل و عربستان با میانجی‌گری آمریکا روابط سیاسی برقرار خواهند کرد.

بنابر گزارش‌ها، عربستان سعودی در اقدامی بی‌سابقه یک دیپلمات خود را به عنوان سفیر غیرمقیم امور فلسطین انتخاب و به تشکیلات سرزمین‌های فلسطینی معرفی کرده است. منابع خبری فلسطینی می‌گویند استوارنامه نایف السدیری روز شنبه در امان، پایتخت اردن، تحویل مشاور خارجی محمود عباس شده است.

اقدامی که از سوی رسانه‌های اسرائیل به عنوان «پیش‌دستی و گامی» از سوی ریاض برای «عملی کردن» مفاد توافقی است که بر اساس آن اسرائیل و عربستان با میانجی‌گری آمریکا روابط سیاسی برقرار خواهند کرد.

رسانه‌های اسرائیلی و برخی از پایگاه‌های خبری فلسطینی روز شنبه - ۱۲ اوت - گزارش کردند عربستان سعودی طی مراسمی رسمی در سفارت خانه خود در اردن، نایف السدیری، را به عنوان سفیر فلسطین معرفی و استوارنامه او را هم به مقام‌های تشکیلات خودگردان سرزمین‌های فلسطینی تقدیم کرده است.

بنابر این گزارش‌ها آقای السدیری که سفیر عربستان در اردن است همزمان این سمت جدید را هم تحت عنوان سفیر غیرمقیم برعهده خواهد گرفت.

چند روز پیش رسانه آمریکایی وال‌استریت ژورنال در گزارشی اختصاصی نوشته بود که بخشی از توافقی که کاخ‌سفید به دنبال نهایی کردن آن میان اسرائیل و عربستان است به تقاضای ریاض برای تشکیل کشور مستقل فلسطین مرتبط است.

این روزنامه نوشته بود عربستان خواستار آن است که اسرائیل امتیازات قابل توجهی به فلسطینی‌ها در جهت ایجاد یک کشور مستقل بدهد.

اکنون روزنامه اورشلیم پست اسرائیل نوشته استوارنامه آقای السدیری روز شنبه در امان، پایتخت اردن به مجدی الخالدی از مقام‌های امورخارجه تشکیلات خودگران فلسطینی داده شده و قرار است او آن را به زودی به محمود عباس، رئیس دولت خودگردان سرزمین‌های فلسطینی تحویل دهد.

دو روز پیش رسانه‌های آمریکایی از موفقیت آمریکا در جلب توافق اسرائیل و عربستان بر سر عادی‌سازی روابط نوشتند هر چند جزییات آن را «پیچیده» توصیف کردند و نهایی شدن آن را طی ۶ تا ۹ آینده پیش‌بینی کردند.

عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و جهان عرب با توافق تاریخی که در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ تحت عنوان «پیمان ابراهیم» امضاء شد آغاز شد و طی آن اسرائیل با امارات متحده عربی و بحرین روابط دیپلماتیک برقرار کرد اما گشایش علنی روابط سیاسی میان این کشور و عربستان سعودی، به عنوان قبله کشورهای جهان اسلام، در آن زمان روی نداد هر چند بارها گزارش‌هایی از همکاری‌های امنیتی میان دو کشور برای مقابله با تهدیدهای ایران، مخابره شد.

مقامات آمریکایی مرتبط با این مذاکرات به وال استریت ژورنال گفته‌اند محمد بن سلمان، ولیعهد قدرتمند عربستان در تلاش برای رسیدن به یک توافق نهایی جدی است. اما به گفته مقامات سعودی، ولیعهد عربستان به دستیاران خود گفته است که آمادگی برقراری روابط دیپلماتیک کامل با اسرائیل مشابه روابطی را که اسرائیل با امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۰ امضا کرد، ندارد.

به گفته ناظران سیاسی، در صورت حصول این توافق، این یکی از مهم‌ترین قراردادها در تاریخ جغرافیایی سیاسی اخیر خاورمیانه خواهد بود که به اسرائیل پاداش داشتن روابط دیپلماتیک با یکی از رهبران جهان اسلام که میزبان دو مکان مقدس اصلی مسلمانان است را می‌دهد.

برای جو بایدن هم که تلاش‌هایش را برای انتخاب مجدد در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ تشدید کرده، این یک پیروزی مهم در سیاست خارجی خواهد بود.

اسرائیل هشدار داده که با توجه به آغاز مبارزات انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سال آینده، دولت جو بایدن برای این کار فرصت چندانی ندارد.

به گفته بعضی از کارشناسان، اسرائیل بر این باور است که عربستان سعودی محور اصلی دستیابی به صلح با جهان عرب است و مدت‌هاست که خواستار عادی‌سازی روابط با این کشور بوده است به خصوص از زمانی که «پیمان ابراهیم» با میانجی‌گری دونالد ترامپ به دست آمد.

روابط اسرائیل با کشورهای عربی

از زمان جنگ هفت روزه اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷، بین اکثر کشورهای عرب و اسرائیل تا همین چند وقت پیش رسما شرایط جنگی برقرار بوده است.

در سپتامبر سال ۲۰۲۰، میانجی‌گری دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا، به عادی سازی روابط بین اسرائیل با امارات متحده عربی، بحرین و مراکش تحت عنوان «پیمان آبرام (ابراهیم)» منجر شد.

جو بایدن در برنامه انتخاباتی خود با شعار «بازگشت آمریکا به صحنه جهانی» و خاتمه آنچه که انزواگرایی دولت دونالد ترامپ توصیف می‌کرد، توجه خود را عمدتا بر تحکیم روابط با متحدان غربی ایالات متحده متمرکز کرد.

اما پس از انتخاب او به ریاست جمهوری، برخی ناظران هشدار دادند که بی توجهی دولت او به منطقه خاورمیانه باعث تضعیف موقعیت آمریکا در این منطقه حساس خواهد شد و شاید به این دلیل است که دولت جو بایدن تلاش‌هایش را در جهت عادی‌سازی روابط اسرائیل با عربستان تشدید کرده است.