اسرائیل پیشگام در ساخت ربات‌های جنگی مبتنی بر هوش مصنوعی

این روزها کاربرد هوش مصنوعی در همه زمینه‌ها رو به گسترش است. از کاربردهای ساده در زندگی روزمره گرفته تا صنایع مختلف، از جمله خودرو، داروسازی و یا حتی در هنر و موسیقی و فیلم‌سازی.

اما فراتر از این‌ها هوش مصنوعی در کاربردهای نظامی نیز تحولات بزرگی به وجود آورده است به طوری که به گمان برخی، جنگ‌های آینده احتمالا چیزی شبیه به فیلم‌های علمی-تخیلی به نظر خواهند رسید.

ارتش اسرائیل هم‌اکنون نیز به شکل گسترده‌ای از تجهیزات و فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می‌کند و از جمله در ماموریت‌های شناسایی و گشت‌زنی در امتداد مرزهای لبنان و غزه، جایی که گروه‌های تروریستی از تونل‌ استفاده می‌کنند، به هوش مصنوعی تکیه می‌کند.

امروزه کشورهای بسیاری در سراسر جهان در حال سرمایه‌گذاری در زمینه تحقیقات هواپیماهای بدون سرنشین، سیستم‌های تسلیحات خودکار و سایر فناوری‌های نظامی مبتنی بر هوش مصنوعی هستند. هدف این سرمایه‌گذاری‌ها و تحقیقات مشخص است: ربات‌ها باید بتوانند سریع و دقیق حمله کنند، بدون اینکه در جبهه خودی، جان کسی را به خطر بیاندازند.

این موضوع، اینک به یک مسابقه تسلیحاتی فناورانه تبدیل شده است که اسرائیل، اکنون در خط مقدم آن قرار دارد. در طول جنگ غزه‌ که امسال اتفاق افتاد، ارتش اسرائیل از یک برنامه نرم‌افزاری به نام "نالج ول" (Knowledge Well) استفاده کرد که بر روی پلت‌فرمی بر اساس الگوی واتس‌اپ، دید کلی و دقیقی از محل و زمان پرتاب موشک‌های فلسطینی در اختیار ارتش اسرائیل قرار می‌داد.

یک سیستم دیگر هوش مصنوعی نیز به نام "فایر فکتوری" (Fire Factory) از داده‌ها برای اهداف تعیین شده نظامی استفاده می‌کند تا مشکلات لجستیکی را حل کند.

این سیستم هوش مصنوعی علاوه بر محاسبات مربوط به بار مهمات، حتی می‌تواند برنامه عملیاتی نیز ارائه دهد.

گشت‌زنی ربات‌ها در مرز

ستوان دیوید اورن از واحد فنی-عملیاتی واحد ویژه نخبگان ارتش اسرائیل می‌گوید: «فناوری‌های جدید تاثیر قابل توجهی بر سرشت عملیات نظامی دارند.» این موضوع ثابت شده است که هوش مصنوعی بسیار کارآمد است، به خصوص در انتخاب سریع‌تر هدف در حملات هوایی.

اورن که نام اصلی او متفاوت است، تاکید می کند که با این حال، تصمیم در مورد عملیات، همچنان بر عهده انسان است.

او می‌گوید که اسرائیل در آینده برای پیش‌بینی موثرتر حملات از هوش مصنوعی استفاده خواهد کرد. به گفته او، این گامی به سوی آینده است و "ارتش اسرائیل باید برای اقدام در جایی که بتواند از اطلاعات به بهترین شکل استفاده کند، آماده باشد."

اسرائیل از زمان شکل‌گیری این کشور در سال ۱۹۴۸، به طور مداوم روی فناوری‌های جدید در ارتش خود سرمایه‌گذاری کرده است.

سرلشکر اران نیو، فرمانده امنیت فناوری اطلاعات اسرائیل می‌گوید، هوش مصنوعی به ارتش اسرائیل کمک می‌کند تا تصویر واضح‌تری از دشمن و میدان جنگ داشته باشد. به گفته نیو، تمرکز امروز اسرائیل بر روی هوش مصنوعی مولد است که می‌تواند خود را بر اساس داده‌های ورودی، توسعه دهد. او می‌گوید که "کل ارتش طی چند سال آینده، مبتنی بر هوش مصنوعی مولد خواهد بود."

"اگر اشتباهی رخ دهد چه کسی مسئول است؟"

اران نیو با اشاره به این که هوش مصنوعی، انقلابی در راستای گسترش توانایی‌های انسان است می‌گوید که این فناوری در عین حال، "وابستگی ما به زیرساخت‌های دیجیتال را در همه زمینه‌ها افزایش می‌دهد."

به گفته او، در میدان نبردهای مدرن امروزی، همه تجهیزات، از هواپیماهای بدون سرنشین گرفته تا تانک‌ها و کشتی‌ها، می‌توانند اطلاعات را به همه پلتفرم‌های دیگر انتقال دهند.

استفاده از هوش مصنوعی و سلاح‌های خودکار در جنگ‌ در سال‌های اخیر به بحث‌های اخلاقی نیز دامن زده است. در واقع مقررات مشخصی برای استفاده از این سلاح‌ها در جهان وجود ندارد.

در حالی که طرفداران استفاده از هوش مصنوعی در جنگ، بر این باورند که الگوریتم‌های پیشرفته می‌توانند به وضوح از توانایی‌های انسانی بهتر عمل کنند و به طور بالقوه تعداد قربانیان را کاهش دهند، منتقدان اما نگرانی‌های خود در خصوص پیامدهای احتمالی مرگ‌بار استفاده از این سلاح‌ها را ابراز کرده‌اند.

تل میمران، مدرس حقوق بین‌الملل در دانشگاه عبری در اورشلیم می‌پرسد: «اگر اشتباهی در محاسبات هوش مصنوعی وجود داشته باشد، چه کسی مسئول آن است؟»

به گفته او: «عملکرد درونی هوش مصنوعی هنوز به طور کامل شناخته نشده است. یک اشتباه کوچک ممکن است یک خانواده را از بین ببرد.»

این حقوقدان اساسا استفاده از ربات‌ها به عنوان ابزار جدید جنگی را رد نمی‌کند. اما در عین حال، خواستار بازنگری در استفاده نظامی از آن‌ها است، چرا که این سیستم‌ها می‌توانند صدمات نامتناسبی به غیرنظامیان و اشیاء وارد کنند.

ماشین‌ها نباید جایگزین افراد شوند

تل میمران می‌گوید: «در به کارگیری قابلیت‌های نظامی جدید مانند هوش مصنوعی، احتیاط لازم است، چرا که این ماشین‌ها غیرقابل کنترل هستند. ضمن این که بر اساس دیدگاه‌ها و ارزش‌های مختلف، تفاوت‌های عمیقی میان دولت‌ها وجود دارد. از جنبه مثبت، ارتش اسرائیل تلاش می‌کند از ابزارهایی استفاده کند که جایگزین تصمیم‌گیری انسانی نیست، بلکه مکمل آن به شمار می‌آید.»

به عبارت دیگر: مشکل از خود فناوری نیست، بلکه از نحوه استفاده از آن است. وقتی سخن از همکاری میان ربات‌ها و انسان‌ می‌شود، ارتش باید فلسفه عملیاتی خود را تغییر دهد.

ستوان اورن می‌گوید: «پروژه‌های مرتبط با هوش مصنوعی برای متخصصان ما یک چالش پیچیده است، زیرا یک سیستم جدید در ساختار موجود معرفی می‌شود. از این رو تعداد کارکنان در زمینه فناوری اطلاعات در ارتش اسرائیل به زودی ده برابر خواهد شد.»

این موضوع با سیاست دولت اسرائیل برای تبدیل این کشور به یک "ابرقدرت هوش مصنوعی" مطابقت دارد. با این حال، به باور او، توسعه بیشتر این فناوری، نباید جایگزینی برای نیروی انسانی باشد. این کارشناس سایبری معتقد است که ماشین‌ها برای  پشتیبانی از انسان وجود دارند. ماشین‌های هوش مصنوعی، دستورات را اجرا می‌کنند و انجام کارهای جدیدی را برای ارتش ممکن می‌کنند.