سقوط ایران به رتبه ۱۳۸ «فساد مالی» در جهان در گزارش تازه

شاخص ایران در سال ۲۰۱۸ میلادی ۲۸ در نظر گرفته شده‌است. در سال ۲۰۱۷ این شاخص برای ایران ۳۰ بود، در سال ۲۰۱۶، ۲۹ و یک سال پیش از آن نیز ۲۷. رتبه ایران در مقایسه با دیگر کشورها نیز طی سه سال اخیر بدتر شده‌است. سال پیش این رتبه ۱۳۰ و یک سال قبل از آن نیز ۱۳۱ بود.

 

ایران در سال ۲۰۱۳ میلادی (در گزارشی که آذر ۱۳۹۲ منتشر شد) در رتبه ۱۴۴ جهان قرار داشت.

فریدون خاوند، کارشناس و تحلیل‌گر اقتصادی، در توضیح عملکرد سازمان «شفافيت بين المللی» می‌گوید این نهاد برای اندازه‌گيری پديده فساد مالی در کشورها از خط کشی استفاده می‌کند به نام «شاخص ادراک فساد».

این شاخص بر پايه بررسی مدیران و مدیریت دولتی، نظرخواهی از فعالان اقتصادی و کسانی که در امور يک کشور صاحب نظر هستند، تهيه می‌شود. به همین ترتیب فساد مالی از دیدگاه این سازمان به معنی «سوء‌استفاده» از موقعيت سياسی و دولتی‌ با هدف دستيابی به منافع مادی و شخصی‌ست.

این سازمان فرادولتی که مقر آن در برلین است یادآوری می‌کند که هیچ یک از کشورهایی که صاحب سیستم دمکراتیک هستند کم‌تر از پنجاه امتیاز نگرفته‌اند، و نیز به‌ندرت کشوری که صاحب این نوع ساز و کار سیاسی نیست، بیشتر از ۵۰ امتیاز گرفته‌است.

سازمان شفافيت بين‌المللى پیش از این تاکید کرده بود که ابزار قانونى بازرسى، درجه امكان اجراى قانون، وجود رسانه‌هاى مستقل و جامعه مدنى فعال از جمله پيش‌شرط‌های لازم براى مبارزه با فساد و رشوه‌خوارى هستند.

گزارش تازه نهاد آلمانی نشان می‌دهد که بیش از دو سوم ۱۸۰ کشور بررسی‌شده، کم‌تر از ۵۰ امتیاز گرفته‌اند.

شفاف‌ترین کشورها نخست: دانمارک (۸۸ امتیاز)، دوم: نیوزلند، سوم: فنلاند، سنگاپور، سوئد و سوئیس هستند. در بین این کشورها تنها سنگاپور است که از یک سیستم باز و دمکراتیک برخودار نیست و در رتبه‌بندی آزادی رسانه‌ها از سوی «گزارشگران بدون مرز» در جایگاه ۱۵۱ جهان قرار دارد.

در پایین‌ترین جایگاه -یا به‌عبارتی بدترین کشور از نظر «شاخص ادراک فساد»- سومالی‌ست و سپس سوریه، سودان جنوبی، یمن و کره شمالی قرار دارند.

در میان کشورهایی که امسال پیشرفت خوبی کرده‌اند استونی، سنگال و گینه قرار دارند، کشورهایی که سقوط کرده‌اند: استرالیا، شیلی، ترکیه و مکزیک. سازمان شفافیت بین‌المللی در فهرست کشورهای «تحت نظر» ایالات متحده، جمهوری چک، برزیل و مجارستان را قرار داده‌است. آمریکا در حال حاضر با ۷۱ امتیاز از صد، در جایگاه ۲۲ قرار دارد.

از کشورهای هم‌جوار ایران، افغانستان با ۱۶ امتیاز در جایگاه ۱۷۲، عربستان با ۴۹ امتیاز در جایگاه ۵۸، عراق با ۱۸ امتیاز در جایگاه ۱۶۸ قرار دارند. ژاپن در رتبه ۱۸ جهان، چین در جایگاه ۸۷، روسیه (همانند ایران) در جایگاه ۱۳۸ و هند در رتبه ۷۸ قرار گرفته‌است.