● ادبیات

ر آستانه‌ی بهار و تقارن آن با سال نو، از حضیضِ کهنگیِ تحمیلیِ سرکوب و سانسور گل‌سرخی به سوی نوروز و هر چیز نوِ دیگر پرتاب می‌کنیم، و نوتر از همه، آزادی! ...

ﻛﺪﺍﻡ ﮔﻮﻫﺮ ﮔﺮﺍﻥ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺻﺪﻑ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﻳﺶ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ ﺭﻭﮊﺍﻥ ؟ ﻣﮕﺮ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻋﺸﻖ ﺭﺍ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻛﺮﺩ؟ ﺍینجا ﺭﮊﺍﻥ ﻋﺰﻳﺰ , ﺍﮔﺮ ﭘﺪﺭ ﻳﺎ ﻣﺎﺩﺭ ﻛﺴﻲ ﻋﺎﺷﻖ ﻫﻤﻪ ﻱ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻋﺸﻖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺒﺮﺩ ﺍﺯ ﻋﺸﻖ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ...

عقايد پُست ‌مدرنيستی عقايد شخصی بعضی فيلسوفان غربی اند و هر متفكر غربی مدعی است كه فقط او درست مي‌گويد و ديگران نادرست. هر فيلسوف غربی پنبه عقايد ديگر فيلسوفان غربی را مي‌زند. اما نظريه‌های علمی فراشخصي‌اند. هيچ‌كس نمي‌تواند به اثبات برساند كه نظريه‌های علمي، صدق جهان شمول ندارند و عقايد شخصی فلان يا بهمان دانشمند اند. اما عقايد فلسفی شديداً وابسته به فرهنگ موطن فيلسوف اند و محلي‌اند نه جهان‌شمول. حتی فلسفه‌هايی كه درباره‌ی مفاهيم علمی هستند نيز چندان صدق جهان‌شمول ندارند تا چه رسد به فلسفه‌های

در خصوص شخصیت ادبی مختومقلی همین قدر کفایت می کند که بگوییم تا کنون کسی نتوانسته در غنای ادبیات ترکمن آنچنان که او نموده، رخ نماید. هیچ یک از شاعران ترکمن نتوانسته اند به مرتبه علمی و ادبی او برسند. نه شهرت فراغی را داشتند و نه سبک و دیدگاه خاص او را ، بی شک مختومقلی بانی ادبیات نوین ترکمن بود. دیوان معروف او گنجینه گرانبهای ترکمن ها تا امروز است.

یکی از قربانیان قتلهای زنجیره ای « فریدون فرخزاد» است. او (۱۵ مهر ۱۳۱۷ در تهران - ۱۶ مرداد ۱۳۷۱ در بن آلمان) شاعر، برنامه‌ ساز رادیو و تلویزیون، خواننده، مجری تلویزیونی و رادیویی، ترانه‌سرا، آهنگساز، بازیگر و فعال سیاسی ایرانی معترض به حکومت جمهوری اسلامی ایران بود که به قتل رسید. قتل او توسط نیروهای امنیتی دولت جمهوری اسلامی صورت گرفت. وی برادر فروغ فرخزاد شاعر معاصر ایرانی بود.

این گروه در اطلاعیه ای گفته است که پخش این دو فیلم در جشنواره فیلم فجر سال جاری "اعتراض اقشار متدین بیننده" را در پی داشت و با اینهمه، وزارت ارشاد مانع از پخش عمومی آنها نمی شود.

هنر در همه اشکالش زیر سلطه استبداد دین، فرهنگ و سنت های عصرشترچرانان جان می دهد و عمدتا در اشکال خنثی، مجیزگویانه و ملاپسندانه ش راه تنفس می یابد. علیرضا خمسه که این روزها فیلم کمدی ـ اجتماعی «قبرستان غیر انتفاعی» را بر پرده سینماها دارد، خود را «سرباز جبهه شادی و خنده» معرفی می کند. او می گوید «جبهه ای به نام جبهه شادی وجود دارد و من وظیفه خود می دانم هرجور می توانم در این جبهه خدمت کنم».

چه لذتي مي برم از.....اين كه گناه مي كنم.......
.اين كه به چشمهاي تو.........خيره نگاه مي كنم

در بارهء ملی ومذهبی ، امت و ملت، ایران و قرآن،ملت ایران و
بین الملل تشیع ، ازدواج سیاست و دین و نکات دیگر...

چون شما من نیز عاشق بوده ام
با شما این راه را پیموده ام
با شما ای بی شماران عاشقان
کِی کجا یک لحظه ای بغنوده ام
گر بگویم باختم دیوانگی ست
گر بگویم سوختم آسوده ام

شهرها می سوزند
کودکان
کابوس را زندگی می پندارند
زنان
هنوز چشم به راهند
و
مردان
زبان خود را
در هذیان می شویند.

چیزی که انتظارش را نداریم خواهیم آموخت.

نبود
برایمان وجود ندارد
هرگز نبود
هیچوقت آنجا نیست
هیچوقت نیست.

بوته افروزي ، آب پاشي و آب بازي ، فالگوش نشيني ، قاشق زني ، كوزه شكني ، فال كوزه ، آش چهارشنبه سوري ، آجيل مشگل گشا ، شال اندازي ، شير سنگی، ( توپ مرواريد ) و از آداب و رسوم این شب به شمار می رفته است که اکنون ما حتی شاید نام خیلی از آنها را هم نشنیده ایم.

هه! این قطار هیچ­جا توقف نخواهد کرد!

بهار از ره رسد پاییز پایان نیست/
زمستان میرود زین دیده پنهان نیست/
غم کهنه ز دل پرواز خواهد کرد/
همیشه تا همیشه چشم گریان نیست

فرهنگ و ادبیات آذربایجان ، مانند دیگر فرهنگهای مردمان گوناگون ایران، برای غنی سازی فرهنگ بشری ، ضرورت دارد ، به معرفی توانایی ها و زیباییهای خود در عرصه فرهنگ و هنر بپردازد.توجه من به شعر ترکان اورمولو که نتیجه آن برگردان بخشی از اشعار سراینده( آمده در داستان جان شیفته) و یک تحلیل -" ترکان اورمولونون شعرینه بیر باخیش(نگاهی به شعر تورکان اورمولو)" است ، میتواند در این زمینه ارزیابی بشود.
درکارترجمه ایداه آل آنست که برای ارتقاء هرچه بیشتر کیفت کار، از نظرات صاحبان آثار مطلع بشویم.

ترانه ی از گروه Smith and Dragoman موزیسین های بهایی در یادبود مونا دختر ۱۷ ساله بهایی که همراه با ۹ زن و دختر دیگر بهایی در تابستان ۱۳۶۲ در زندان شیراز اعدام شدند.

رنج بر کامش هزاران بوسه زد / گشت او از ما و ما از یار دور
راه استقلال را هموار کرد / ره نمودش تا شود از خار دور

ایران خودم بهار تو راهه
شکوفه شاهده سبزه گواهه
ایران خودم چشمای ماهت
میون آسمون مونده به راهت

سیمین دانشورهشت مارس به دنیا آمد، هشت مارس از دنیا رفت

امروز تو را دیدم....دیوانه شدم دیگر....من جز تو ندارم ، نه....شور دگری در سر....می گفت کسی در من :...." آهسته قدم بردار....چون عاشق او هستی......کوتاه شود دیدار "

ز غم ات جهان پریشان
که به دوزخی گلستان
رُخِ خود ز اشک شُستم
چو تو را به خنده دیدم
من وُ این سخن بَسَ ام باد
که دلی ز من رُبودی
و دگر پَسَ ام ندادی

چه کسی گفت خاتمی مرد است ؟
آنکه گفته ست ، پاک ، بی درد است/
بر تنش آن ردای سبز مبین/
کآستین ، سرخ و آستر، زرد است/
در شگفتم ازین مُراد ِ فریب

چو آتشی شکسته بال
از هجوم باد های سهمگین
همچنان،
فراز را شناوریم

برای این صفحه، همین صفحه که چنین سیاه می­شود، جوانی جانی و قامت برومند درختی تباه شده است، درختی که خود همه جان و جانش برای تو و من، برای بچه­های همسایه­مان، بسا که بخشایش، بسا که زندگی، بسا که دوستی ­توانست بود.
در این صفحه، همین صفحه که جان دوست من است، خدای را، بگذار شاعر باشم و شرم آدمی را شعری شوم... باری، پیش از آنکه بیش برادری بمیرد، درخت را بگذار بگریم... درخت را!

هیچ رابطه‌ی علت و معلولی میان عنصر درون متن ادبی با عنصر بیرون از آن موجود نیست. بنابراین لازم است که عناصر موجود در یک متن ادبی تنها به‌یاری‌ی خودشان و با توجه به‌ساختار متن و نوع آن پژوهش بشوند. ساختار واقعیت‌های بیرونی آن‌قدر پیچیده‌اند که هم نمی‌توان آن‌ها را به‌راحتی شناخت، هم مناسبت‌های آن‌ها با یک‌دیگر و عناصر یک متن ادبی راه‌گشا به‌هیچ سرمنزل معتبری نیست. واقعیت بیرونی، تحلیل خود را لازم دارد و واقعیت ادبی تحلیل خود را. هیچ کدام هم قرار نیست پاسخ‌گوی دیگری باشند.

وقتی مبارزه‌ی درونی کافکا برای رهايی از بيگانگی ِ برآمده از رفتار خانواده و شغل ِ تحميلی و تلاش او در مواردی برای آشتی با اين دو قدرت اجتماعی شکست می‌خورد، عشق به زن و ايجاد خانواده اين اميد را در او برمی‌انگيزد که از طريق آن بتواند هستی خود را تاب آورد. "عشق" برای او "خود را هنوز حفظ کردن" است و پذيرش ِ "سختی ِ زندگی مشترک، تحميلی است از سوی بيگانگی."

این دموکراسی ست یا غوغاگریست
حکمت و عقل است یاخرپروریست؟
اینچنین بازیچهء ملاستیم
کاش نازیسم از خدامی خواستیم!
کاش چنگیز مغول سر میرسید
وین سیهکاری به آخر می رسید!ـ

_آرزو داشتم پیوسته در بهشتی زندگی کنم که از ورای پرده ی اشک زلال خود دیده بودم.
_آرزو داشتم آزاد باشم و با مردمانی آزاده زندگی کنم
_آرزو داشتم از راه غلبه بر حقارت های خودم به بزرگی و بزرگواری برسم
_آرزو داشتم آتش پاک را به کوری چشمان ِ ملایان ِ بی خرد ِ تشنه ی خون و طلا در گلخن ِ آتشکده های سرد و خاموش ویران و فراموش شده ی وطنم برافروزم.

گیسوانم را شانه کنید/ آنگاه / به شهر بفرستید/ برای خرید گل.../ من / و این شهر هم / بیشتر به تنفس نیاز داریم/ شما هم / لبخند بزنید/ لبخند بزنید/ زنان / لبخند بزنید / زیز برف/ گل یخم را فراموش نکنید، ... « تشنه ام . آب میخواهم.» ...« بیا! آب آوردم. با عروس مرده رو دستم ... مثل خواب میایی و مثل رؤیا ناپدید میشوی. دیگر رفتنت برای چیست؟ میدانی ، فقط کابوسهایت را میگذاری برایم باقی بماند! »

فیلم "جدایی نادر از سیمین" موفق به دریافت جایزه اسکار شد. فارغ از این جایزه، تمامی شواهد و مدارک و دیدگاه ها ما را متقاعد می کند که فیلم اصغر فرهادی را موفق ارزیابی کنیم. موفقیتی در سطح جهانی و موفقترین اثر سینمایی تاریخ سینمای ایران. حتی اگر دست و دل بازتر باشیم با معیار قرار دادن تعداد تماشاگران اثر و استقبال سینماگران و جوایز، می توانیم فیلم فرهادی را موفقترین اثر هنری تولید شده ایرانی نام بگذاریم.

گؤره سن من نییه یارب بئله نالان اولـــــــدوم؟
غلط ائتـدیم کی سنه واله و حئیران اولــــــــــــدوم.
اودا یاخدین من بیچاره نی پروانه کیمــــــــــی،
آجیغین گـــــلدی مگر عاشیق انسان اولــــــــــدوم؟

ﻧﺨﺴﺖ دردرون ﺧﻮدت رو رواﻧﺖ ﺑﭙﻮي
ﺳﭙﺲ آن روان را زﺗﺎزي ﭘﺮﺳﺘﻲ ﺑﺸﻮي
ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﻮ ازاﻳﻦ ﭘﺲ ﻛﻪ در دﻳﻦ ﺗﺎزي نیم
ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ وزﻧﺠﻴﺮو زﻧﺪان ﺗﺎزي نیم

به داریوشِ آشوری و دو سوی ناگهان؛
زرتشت و نیچه

شاهد روزگار خویشم، حیّ و حاضر/راست گویی: اهریمنی، عین برج زهرمارم!/لکّاته‌ام؟ گو باشم!...