برای بزرگداشت مه‌لقا ملاح، پیرو سبک زندگی‌اش باشیم، نه راوی‌اش!

 

 

بانوی بزرگ و محترم طبیعت ایران بعد از یکصد و چهارسال زندگی پربرکت، زمین را با افتخار ترک کرد تا لقب کهن‌سال‌ترین کنشگر محیط‌زیستی را به یادگار نهد. یک جا در این ویدئو کوتاه که بخش از اثر ماندگار بانوی سینمای ایران، رخشان بنی‌اعتماد - همه درختان من - است، در پاسخ به من که از او می‌خواهم در حضور اروند از آینده محیط‌زیست ایران سخن بگوید؛ با درنگی سنگین می‌گوید: نباید در حضور کودکان سخن منفی گفت ... چقدر بزرگ و توسعه‌یافته بود این زن ... چقدر ...

امروز - ۱۸ آبان ۱۴۰۰ - روزنامه شرق ویژه‌نامه‌ای به افتخار مه‌لقا ملاح منتشر کرده که یادداشت نگارنده را در ادامه می‌توانید ملاحظه فرمایید:

مه‌لقا ملاح مثل حرف‌هایش زندگی کرد و رفت ...

برایم مثل درنای امید می‌ماند ... هر بار که می‌دیدمش، می‌گفتم: نکند این آخرین بار باشد ... اما او از مرز درک ۱۰۴ بهار هم گذشت و بیشتر از هر فعال محیط‌زیستی در ایران و احتمالاً جهان مجال یافت تا به آفتاب سلام دهد و به مفهوم واقعی کلمه نمایشگرِ راستی‌آزمایی سبک زندگی محیط‌زیستی باشد. او بنیانگذار جنبش‌های زنان در حوزه محیط‌زیست بود و نخستین تشکل مردم‌نهاد با عنوان جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط‌زیست را بنیان نهاد. از جمله موثرترین فعالیت‌های وی باید به حوزه مدیریت پسماند و تربیت کودکان اشاره کرد. وی از خود آغاز کرد و بیش از ۶دهه هیچ پسماندی تولید نکرد و به همه نشان داد که چگونه می‌توان بدون پلاستیک به زندگی ادامه داد. مه‌لقا عاشق کودکان بود و تا آخرین روزهای زندگی پربرکتش، همیشه از حضور کودکان در کنارش استقبال کرده و مشتاقانه و پرامید با آنها به گفتگو می‌نشست. وی بر این باور بود که برای پرورش نسلی که سرزمینش را دوست دارد، باید این مجال را به کودکان داد تا در طبیعت فارغ‌البال بازی کرده و خاطره‌های شیرین بیافرینند.

خوشحالم که سرانجام هم یکی از بزرگ‌ترین فیلم‌سازان ایران، بانو رخشان بنی‌اعتماد توانست از او مستندی - همه درختان من - به یادگار ثبت کند و هم خیابانی در تهران در زمانی که هنوز زنده بود، به زیور نامش آراسته شد. واپسین نکته الگوبخش در مورد این بانوی سبزاندیش وطن آنکه مه‌لقا زمانی وارد حوزه کنشگری محیط‌زیستی به شکلی جدی شد که خیلی‌ها آن را دوره بازنشستگی و وداع با حرکت‌های اجتماعی می‌پندارند! اما او ثابت کرد که چیزی به نام بازنشستگی معنا نداشته و هر روز می‌توان معجزه آفرید و موثر بود. در حقیقت، اگر امروز همه ایرانیان مه‌لقا را می‌شناسند و برایش احترام قائلند، به واسطه خدماتش پس از دورانی است که رسماً بازنشسته شد.

او همواره یادمان انداخت که باید اکنون را در آغوش گرفت و فرزند خلف حضرت حافظ بود که می‌گفت:

عشرت کنیم، ورنه به حسرت کشندمان

روزی که رخت جان به جهانی دگر کشیم.