اروپا ادعای تهران را رد کرد: قرار مذاکره در بروکسل نداریم
اتحادیه اروپا با رد ادعای مقامات جمهوری اسلامی ایران، گفت قرار نیست مذاکره‌ای بین این اتحادیه و تهران در روز پنجشنبه صورت گیرد. وزارت خارجه ایران گفته بود که علی باقری کنی، معاون آن وزارتخانه، روز پنجشنبه عازم بروکسل می‌شود تا در مورد از سر گیری مذاکرات هسته‌ای در وین گفت‌وگو کند.
اما نبیلا مسرالی، سخنگوی اتحادیه اروپا، روز دوشنبه به خبرگزاری فرانسه گفت: «روز پنجشنبه جلسه‌ای در کار نیست. در این مرحله نمی‌توانیم تایید کنیم که چنین جلسه‌ای برگزار خواهد شد و اگر پاسخ مثبت باشد، در چه زمانی.»
خبرگزاری ایرنا ضمن گزارش سخنان خانم مسرالی، آن‌ها را «محتاطانه» خواند.
جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، صبح دوشنبه گفته بود امیدوار است که «جلسات تدارکاتی در روزهای آتی در بروکسل انجام شوند»، اما افزوده بود، «در این مورد مطمئن نیستم.»
یکی از مقامات ارشد اتحادیه اروپا هفته گذشته گفته بود که ایران هنوز آماده بازگشت به مذاکرات وین با موضوع برنامه هسته‌ای و بازگشت آمریکا به برجام نیست، اما امکان دارد در مذاکرات مقدماتی در بروکسل شرکت کند.
آقای بورل روز دوشنبه پیش از شرکت در جلسه وزرای خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ، گفت خوش‌بین‌تر از گذشته شده است. او گفت: «امروز از دیروز خوش‌بین‌ترم.»
دیپلمات‌های غربی مدت‌ها است به رسانه‌های مختلف، (از جمله «ایندیپندنت فارسی») می‌گویند که نگران تقاضاهایی هستند که تیم رئیسی و کنی احتمال دارد در مذاکرات مطرح کنند؛ از جمله احتمال فراتر رفتن از چارچوب معمول خواسته‌ها. یکی از این دیپلمات‌ها به ما از این واهمه گفت که مذاکرات به وضعیت دوران سعید جلیلی برگردد که به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، مسئول وقت مذاکرات هسته‌ای بود و معروف بود که در مذاکرات به جای پرداختن به مسائل مشخص و فنی، کلی‌گویی می‌کند. آقای باقری کنی از معاونان ارشد وقت جلیلی بود.
انریکه مورا، رئیس دفتر آقای بورل و هماهنگ‌کننده ارشد مذاکرات، روز پنجشنبه برای دیدار با تیم مذاکره‌کننده ایرانی سفری یک‌روزه به تهران داشت. چهار ماه از قطع مذاکرات وین می‌گذرد و غربی‌ها خواهان بازگشت ایران به میز مذاکره هستند.
اتحادیه اروپا نقش هماهنگ‌کننده مذاکرات مربوط به برجام را دارد، هرچند خود این توافق، بین ایران و گروه «پنج به اضافه یک» (پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به اضافه آلمان) است. آمریکا تحت رهبری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت آن کشور، در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد تا آن گروه به «چهار به اضافه یک» بدل شود، اما دولت جو بایدن گفته است قصد بازگشت به آن توافق را دارد.
دولت بایدن از ماه آوریل مذاکراتی را با تیم روحانی-ظریف-عراقچی در آخرین روزهای ماموریت‌شان انجام داد، اما آن مذاکرات در ماه ژوئن پس از شش دور متوقف شد و تا کنون از سر گرفته نشده است. ظریف و عراقچی می‌گفتند دولت جدید مذاکرات را از سر می‌گیرد. وزیر خارجه جدید، حسین امیرعبدالهیان، گفته است که ایران «به زودی» به مذاکرات وین بازمی‌گردد، اما تعیین نکرده است که این «به زودی» چقدر طول می‌کشد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، و سایر مقامات آن کشور هشدار داده‌اندکه تا ابد نمی‌توان منتظر ماند و اگر پیشرفت‌های هسته‌ای ایران از سطحی فراتر روند، بازگشت به برجام موضوعیت خود را از دست می‌دهد.
به گزارش برخی رسانه‌ها، وزارت خارجه فرانسه نیز اعلام کرده است که برای بازگشت به مذاکرات هسته‌ای از نقطه توقف آن در ماه ژوئن آماده است. یک سخنگوی آن وزارتخانه روز جمعه گفته بود ایران باید با اقدامات خود نشان دهد که حاضر به ازسرگیری مذاکرات وین است.
احتمال برگزاری مذاکرات در بروکسل، واکنش روسیه را در پی داشت. یکی از دیپلمات‌های آن کشور در توییتر در این مورد موضع گرفت. این واکنش پس از آن بود که استفانی لیختنشتاین، روزنامه‌نگار، مقاله خود در تارنمای «پولیتیکو» را توییت کرد و گفت دیپلماتی به او گفته است که مذاکرات اتحادیه اروپا و ایران در بروکسل، «نمی‌تواند جایگزین از سر گرفتن مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در وین به همراه بقیه امضاکنندگان توافق باشد.»
میخائیل اولیانوف، سفیر روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، در واکنش به آن تویيت نوشت: «البته که مذاکرات بروکسل نمی‌توانند جایگزین مذاکرات وین در مورد برجام شوند. چنین چیزی واضح است. با این همه، جلسه پیش رو در بروکسل (اگر طرف ایرانی به آن نیاز داشته باشد) می‌تواند قدمی به سوی ازسرگیری مذاکرات واقعی در وین دانسته شود.»
در عین حال، در منطقه نیز نگرانی‌ها راجع به پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران ادامه دارد و مقامات اسرائیل و کشورهای عربی مدام در این مورد اظهار نظر میکنند. امیر فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، روز جمعه پس از دیدار با بلینکن در واشنگتن، گفت فعالیت‌های هسته‌ای ایران جهان را به «جایی خیلی خطرناک» رسانده است.
آموس هارل، از تحلیل‌گران ارشد روزنامه «هاآرتز»، روز دوشنبه در مقاله‌ای گفت که هم سیاستمداران و هم مقامات امنیتی در اسرائیل، هر روز بیشتر به این باور می‌رسند که ایران عامدانه مذاکرات هسته‌ای را به تاخیر می‌اندازد تا اقدامات هسته‌ای خود و به‌خصوص غنی‌سازی اورانیوم را گسترش دهد. هارل نوشت: «اسرائیل ظن آن را دارد که آمریکا به هیچ وجه قصد ندارد فشار چندانی بر ایران وارد آورد.»
هارل با توجه مذاکرات اخیر آمریکا و اسرائیل در این مورد، گفت: «اسرائیل می‌خواهد آمریکا تحریم‌های سنگین (به ایران) وارد آورد و حتی تهدید به عمل نظامی کند تا توافقی اکیدتر بر ایرانی‌ها تحمیل شود. اما به نظر اسرائیلی‌ها می‌آید که هدف اصلی آمریکایی‌ها فقط ازسرگیری مذاکرات است.»
خطیب‌زاده: مذاکرات وین در یک «نقطه اختلافی» متوقف شد
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نقطه توقف گفت‌وگوهای احیای برجام در پایان شش دور مذاکره در وین را یک «نقطه اختلافی» دانست و اعلام کرد که نمایندگان ایران و اتحادیه اروپا بر اساس «توافقی دوسویه»، در بروکسل چالش‌ها و موانع مذاکرات وین را بررسی میکنند.
ایران و ایالات متحده در سال جاری مذاکرات غیرمستقیمی را برای احیای توافق برجام آغاز کردند که شش دور آن در وین، پایتخت اتریش، برگزار شد. این مذاکرات از اواخر خردادماه متوقف شد و قرار بود پس از روی کار آمدن دولت جدید در ایران پیگیری شود. با گذشت بیش از دوماه از آغاز کار دولت رئیسی و درخواست‌های مکرر طرف‌های مذاکرات، هنوز تاریخی برای ادامه مذاکرات مشخص نشده است. انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات احیای برجام هفته گذشته به‌منظور گفت‌وگو با مقام‌های جمهوری اسلامی برای حل بحران توقف مذاکرات هسته‌ای، به تهران سفر کرد.
خطیب‌زاده روز دوشنبه، ۲۶ مهرماه، در نشست خبری خود، گفت‌وگوهای روز پنجشنبه میان انریکه مورا، و علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و رئیس جدید هیئت مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، در تهران را «خوب و سازنده» دانست و افزود: «توافق شد در چند روز آینده در بروکسل گفت‌وگوها ادامه یابد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با تاکید بر «دوسویه بودن توافق» برای ادامه گفت‌وگوهای نمایندگان ایران و اتحادیه اروپا در بروکسل، پایتخت بلژیک، گفت که در آن مذاکرات، «قطعاً موضوعات، چالش‌ها و موانعی که در شش دور مذاکرات وین به نتیجه نرسید، باید مورد رایزنی قرار بگیرد».
او نقطه توقف مذاکرات احیای برجام در دوره ششم را یک «نقطه اختلافی» خواند و گفت: «دولت جدید می‌خواهد با آسیب‌شناسی از آنچه که اتفاق افتاده وارد شود.» او مذاکرات بروکسل را بخشی از این آسیب‌شناسی دانست و افزود که بدون «آسیب‌شناسی درست» ممکن است گفت‌وگوها چندین دوره دیگر هم بدون نتیجه، ادامه پیدا کند.
سعید خطیب‌زاده درحالی از توقف مذاکرات در «نقطه اختلافی» گفته است که در پایان دور ششم مذاکرات وین، عباس عراقچی، رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران در دولت قبلی، اعلام کرده بود که از هر زمانی بیشتر به یک توافق نزدیک شده‌ایم و تقریبا تمامی استاد توافق آماده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در سخنان خود، همچنین بار دیگر گفت که «مذاکرات در وزارت خارجه پیگیری می‌شود» و علی باقری برای ادامه گفت‌وگوهای هفته گذشته تهران، به بروکسل خواهد رفت.
او اعلام کرد که «ادامه مذاکرات» با توجه به سخنان ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری، و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، «یک تصمیم قطعی» است. به گفته او، «آنچه الان در حال انجام است، نشان دادن چالش‌های گفت‌وگوها در ۶ دوره اخیر است».
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به سؤالی درمورد صحبت‌های اخیر وزیر امور خارجه، که خواستار «اقدام جدی آمریکا» پیش از مذاکرات شده بود، گفت: «ما هیچ وقت پیش‌شرطی را برای آمریکا حداقل تعیین نکردیم؛ علتش این است که آمریکا عضو برجام نیست.»
براساس گزارش‌ها، از حسین امیرعبداللهیان نقل شده که روز یکشنبه، ۲۵ مهرماه، در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی «حسن نیت و اقدام جدی آمریکا» پیش از مذاکرات را ضروری و در واقع پیش‌شرطی برای مذاکرات احیای برجام دانسته است.
خطیب‌زاده گفته‌های وزیر امور خارجه ایران را به این صورت تشریح کرد که ایالات متحده می‌توانست به‌جای ادامه روند دولت ترامپ و اعمال فشار حداکثری، روند مجزایی را پیگیری کند و «با کلام هم نیت‌ها روشن نمی‌شود و این اقدام و عمل است که می‌توانست نشان بدهد که دولت فعلی بایدن متفاوت از دولت ترامپ در قبال ایران است».
او افزود که هدف از تمام گفت‌وگوهایی که تا امروز صورت گرفته، اطمینان از بازگشت «کامل، موثر و بدون قیدوشرط» ایالات متحده به تعهدات خود در ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام و «برداشته‌شدن تمامی تحریم‌ها» است.
بورل تاريخ اعلام شده برای مذاکرات مرتبط با احیای برجام را تأیید نکرد
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، می‌گوید برگزاری جلسه روز ۲۹ مهرماه بین هیئت ایرانی و اتحادیه اروپا برای مذاکره درباره مسائل مرتبط با برجام «هنوز تایید نشده است».
نبیله ماسرالی، سخنگوی جوزپ بورل، روز دوشنبه ۲۶ مهر در پاسخ به پرسش خبرنگار رادیو فردا در این مورد گفت که «احتمال دیدار دو جانبه در بروکسل با ایران در سفر اخیر انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به تهران مورد بحث قرار گرفته است.»
او افزود که «در این مرحله، نمی‌توانیم تأیید کنیم که آیا چنین جلسه‌ای برگزار می‌شود و زمان آن چیست. هدف، از سرگیری مذاکرات در وین در اسرع وقت باقی مانده است.»
جوزپ بورل روز دوشنبه بدون اشاره به زمان دقیق برگزاری جلسه مذاکره با ایران، از روند موجود ابراز خوش‌بینی کرده و گفته است که در روزهای آینده گفت‌وگوهای مقدماتی در بروکسل صورت می‌گیرد.
ایران و کشورهای عضو برجام تاکنون شش دور گفت‌وگو برای احیای برجام برگزار کرده‌اند که این مذاکرات با مشارکت غیرمستقیم آمریکا همراه بوده است ولی به نتایج مشخصی که مورد توافق طرف‌ها قرار بگیرد، نرسیده است.
مذاکرات احیای برجام در ماه‌های اخیر به درخواست حکومت ایران متوقف مانده و هنوز مقام‌های دولت رئيسی تاریخی برای بازگشت به مذاکرات تعیین نکرده‌اند و طبق گفته احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز در مجلس، قرار است یک هیئت ایرانی روز ۲۹ مهرماه در بروکسل با مقام‌های اروپایی دیدار و گفت‌وگو کند.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در نشست خبری روز دوشنبه، ۲۶ مهرماه، با اشاره به بحث‌های مطرح درباره مذاکرات بروکسل، گفت: «چالش‌ها و موانعی که باعث شد شش دور مذاکرات وین به نتیجه نرسید در این گفت‌وگوها مورد مذاکره قرار می‌گیرد».
انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که هماهنگ‌کننده مذاکرات احیای برجام در وین است، روز پنجشنبه به تهران رفت و با علی باقری، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران دیدار کرد.
نشریه پولیتیکو روز یکشنبه ۲۵ مهرماه به نقل از مقام‌های اروپایی نوشت که او نتوانسته است مقام‌های دولت ابراهیم رئیسی را به بازگشت به مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام متعهد کند
افزودن دیدگاه جدید