وزیر خارجه آمریکا: ما به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که بازگشت به برجام منافعی که آن توافق حاصل می‌کرد را دیگر تامین نخواهد کرد
وزیر خارجه ایالات متحده روز چهارشنبه در یک نشست خبری در پاریس گفت فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران با تکالیفش تحت توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی سازگاری ندارد و هشدار داد که دریچه فرصت برای رسیدن به توافق جهت بازگشت دوجانبه به پیروی کامل از آن در حال بسته شدن است.
آنتونی بلینکن در پاسخ به پرسشی درباره گفت‌وگوی روز چهارشنبه (۱۴ مهر) خود با وزیر خارجه روسیه در مورد مذاکرات احیای برجام در وین گفت به او خاطرنشان کرده فرصت در حال کوتاه شدن است، «زیرا با توجه به آنچه ایران در حال انجام آن در برنامه هسته‌ای خودش است، با تکالیفش تحت برجام و محدودیت‌های اعمال شده توسط برجام سازگار نیست.»
آقای بلینکن در ادامه به عنوان نمونه به استفاده ایران از سانتریفیوژهای پیشرفته و همچنین افزایش غنی‌سازی اورانیوم به سطح ۲۰ درصد یا حتی ۶۰ درصد، اشاره کرد و گفت «ما به نقطه‌ای نزدیک‌تر و نزدیک‌تر می‌شویم که بازگشت به پیروی از برجام منافعی که آن توافق حاصل می‌کرد را دیگر تامین نخواهد کرد.»
وزیر خارجه آمریکا با بیان این که ایالات متحده و روسیه در مورد بازگشت دوجانبه تهران و واشینگتن به پیروی کامل از برجام منفعت مشترکی دارند، گفت ما این فرصت را داشتیم که موقعیتی که اکنون در آن قرار داریم و این که امیدواریم به چه نقطه‌ای برسیم را از دید دو طرف مقایسه کنیم.
شش قدرت جهانی ایالات متحده، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان شش سال پیش در وین برای اعمال محدودیت‌های مشخص بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران در ازای لغو تحریم‌هایی که به دلیل همان فعالیت‌ها اعمال شده بود با تهران توافق کردند. توافقی که آمریکا سه سال بعد از آن خارج شد و ایران در واکنش تعهدات خود را رعایت نکرد.
شش دور مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا با وساطت اتحادیه اروپا و حضور سایر اعضای باقی مانده در برجام انجام شده، اما در خرداد ماه به دلیل انتخابات ریاست جمهوری در ایران و تشکیل دولت جدید متوقف شد. هنوز تاریخ برگزاری دور هفتم مشخص نیست و دولت ابراهیم رئیسی می‌گوید در حال بررسی محتوای مذاکرات دولت قبل است.
گفتگوهای منطقه ای نباید بخشی از مذاکرات برجام باشد
ایران و آمریکا درطول یکسال گذشته برسر احیای برجام چالش داشته اند.با وجود پیشرفت هایی که درچند دور مذاکره بوجود آمده، مذاکرات دچار وقفه شده و نگرانی ها در مورد از دست رفتن زمان برای احیاء برجام، افزایش یافته است. ایران بسرعت به نقطه غیرقابل بازگشت هسته ای نزدیک می شود. درصورتی که محورهای مواد اصلی برجام از دست رفته باشد، آمریکا بازگشت به برجام را بی فایده تلقی خواهد نمود. ازطرف دیگر ایران هم دارد به این نتیجه می رسد که آمریکا وقت کشی می کند و بعید است که تحریم ها را بردارد و لذا خاصیتی درحفظ برجام نمی بیند.
یکی از موانع موجود، مطرح شدن مذاکره در مورد نقش ایران درمنطقه درقالب مذاکرات هسته ای ایران و شش قدرت جهانی است. آمریکا و ایران باید راهی پیدا کنند که ستیزشان درمورد امنیت خاورمیانه، تهدیدی برای پیشرفت های حاصله در مذاکرات هسته ای نباشد چون به نتیجه رساندن مذاکرات هسته ای به اندازه کافی پروسه پیچیده ای است.
اصرار آمریکا درمورد اضافه کردن موضوعات منطقه ای، مثل نقش ایران درسوریه و عراق و یمن و امنیت دریانوردی خلیج فارس، به مذاکرات هسته ای، این ریسک را دارد که عدم موفقیت درمذاکرات هسته ای، موجب عدم موفقیت گفتگوهای منطقه ای نیز بشود.
در وضعیت فعلی، موضوعات منطقه ای موجب کند شدن پیشرفت مذاکرات هسته ای شده است و درصورتیکه مذاکرات هسته ای شکست بخورد، شرایط امنیتی منطقه وخیم تر خواهد شد. چنانچه دو موضوع در قالب روند فعلی مذاکرات هسته ای قرار گیرد، شکست مذاکرات هسته ای موجب افزایش تحریم ها و فشارهای آمریکا شده و خرابکاری بیشتر درتاسیسات هسته ای ایران خواهدکرد. درچنین شرایطی، عکس العمل ایران به اقدامات آمریکا هم در عراق و سوریه و لبنان و تاسیسات نفنی عربستان و یا کشتیرانی مشاهده خواهد شد.
اگر بایدن واقعا خواستار پرهیز از جنگ های پرهزینه جدید در خاورمیانه است، باید روش فعلی را تغییر داده، موانع موجود بر سر راه موضوع هسته ای را بردارد و به امنیت منطقه کمک کند، بویژه درشرایطی که آمریکا بدنبال کاهش تعهداتش درمنطقه است نبایست دو موضوع هسته ای و منطقه را بهم گره بزند بلکه بهتر است بطورجداگانه مدنظر باشد.
آمریکا مدتی است اصرار می کند که بازگشت به برجام، مشروط به موافقت ایران با مذاکرات منطقه ای است درحالیکه این موضوع در دستور کار اولیه مذاکرات هسته ای نبود. دردوره ریاست جمهوری اقای احمدی نژاد، ایران آمادگی داشت که کل مسائل را گفتگو کند، اما آمریکا اصرار داشت که برای حصول نتیجه سریعتر، فقط موضوع هسته ای مذاکره شود.
بلافاصله بعد از اینکه اوباما برجام را امضاء کرد، شدیدا تحت فشارهای داخلی قرار گرفت چون خواسته ای درمورد نقش سیاست درمورد لبنان، سوریه، عراق و یمن را مطرح نکرده بود. مخالفین برجام درداخل آمریکا و متحدین ضد برجامی آمریکا در منطقه، اوباما را متهم کردند که با امضای برجام، امکان گسترش نفوذ منطقه ای را برای ایران فراهم کرده است. منهای اینکه این ادعای مخالفین برجام درست باشد یا غلط، بایدن می خواهد راهی برای این موضوع پیدا کند تا بتواند به برجام برگردد. واشینگتن اکنون معتقد است هرچه کمتر از این مطرح کند، امتیاز به ایران خواهد بود.
ایران ادعاهای مخالفین برجام درمورد گسترش سیاست های تهاجمی درمنطقه بعد از برجام، را رد کرده است و تمایلی هم به مذاکره درمورد موضوعاتی ندارد که روی میزمذاکرات هسته ای نبوده است. ایران معتقد است طرح موضوعات منطقه ای بعنوان بخشی از مذاکرات هسته ای، حاصل فشارهای دشمنان برجام برای نابودی برجام است. لذا شرط اضافه شدن موضوعات منطقه ای به مذاکرات برجام مفید نخواهد بود چون ایران به آمریکا بی اعتماد است. رهبر عالی ایران اخیرا با مذاکرات منطقه ای بعنوان پیش شرط بازگشت آمریکا به برجام ، مخالفت کرده و این درخواست آمریکا را بهانه ای برای فرار از تعهدات برجامی دانستند. وی تا کید کرد که اجازه دخالت خارجی در موضوعات مربوط به امنیت ملی ایران را نخواهد داد.
مسئولین ایران نیز به تماس ها و ابتکارات گذشته درمورد موضوعات منطقه ای استناد می کنند که بی نتیجه بوده است.
افزودن دیدگاه جدید