مدیرکل آژانس: از وجود مواد هسته‌ای در سایت‌های اعلام‌نشده ایران عمیقا نگرانم
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از پاسخگو نبودن تهران در برخی موارد به شدت ابراز نگرانی کرد و گفت همچنان عمیقا نگران وجود مواد هسته‌ای در تاسیسات اعلام‌نشده ایران است.
گروسی این نگرانی را روز دوشنبه ۲۲ شهریور در آغاز شصت و پنجمین نشست فصلی شورای حکام این آژانس بیان کرد.
او با اشاره به یکی از دو گزارش اخیر خود گفت: «وجود ذرات متعدد اورانیوم با منشا انسانی در سه مکان در ایران که به آژانس اعلام نشده بود و همچنین وجود ذرات تغییریافته ایزوتوپی در یکی از این مکان‌ها، آشکارا نشان‌دهنده این است که مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده به مواد هسته‌ای در این مکان‌ها وجود داشته است.»
مدیرکل آژانس با اشاره به اینکه ایران هنوز توضیح لازم را درباره وجود ذرات مواد هسته‌ای در این سه مکان ارائه نداده، گفت تهران «به سوالات آژانس در ارتباط با یک مکان اعلام‌نشده دیگر هم پاسخ نداده و مکان فعلی اورانیوم طبیعی به شکل یک دیسک فلزی را مشخص نکرده است».
گروسی در عین حال به سفر یک روز قبل خود به تهران اشاره کرد و گفت‌وگوهایش با مقام‌های جمهوری اسلامی را «سازنده» خواند.
او در سخنان خود که نسخه‌ای از آن در وب‌سایت آژانس منتشر شده، گفت: «ما بار دیگر توانستیم کار راستی‌آزمایی غیرقابل اجتناب آژانس در چارچوب منافع همه را تقویت کنیم.»
با این حال، مدیرکل آژانس با اشاره به گزارش اخیرش درباره ایران گفت از ۲۳ فوریه که ایران [با تصویب قانونی در مجلس] تصمیم گرفت اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کند، نظارت آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری «به طور جدی تضعیف شده است».
او گفت که در گزارش اخیرش بار دیگر تاکید کرده است که عدم پاسخگویی ایران به درخواست‌های آژانس برای دسترسی به تجهیزات نظارتی، «به طور جدی» توانایی فنی این نهاد را برای حفظ تداوم اطلاعات به خطر می‌اندازد.
مدیرکل آژانس اضافه کرد: «من به طور فزاینده‌ای نگرانم که حتی پس از دو سال، مسائل پادمانی مربوط به این چهار مکان اعلام نشده در ایران همچنان حل نشده باقی بماند.»
شصت و پنجمین نشست فصلی شورای حکام آژانس که پنج روز ادامه دارد علاوه بر بررسی گزارش نظارت بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، به مواردی از قبیل امنیت هسته‌ای، امنیت در مقابل تشعشعات هسته‌ای، گسترش فعالیت‌های آژانس در زمینه علوم و فناوری هسته‌ای و بررسی فعالیت‌های هسته‌ای کره شمالی خواهد پرداخت.
برخلاف نشست‌های قبلی که به علت همه‌گیری کرونا برخی اعضا ترجیح می‌دادند به صورت مجازی در نشست حاضر شوند، این بار شمار کشورهایی که در مقر آژانس حاضر شده‌اند بیش از نشست‌های قبلی است.
در آستانه این نشست رافائل گروسی سفری یک روزه به تهران داشت و دو طرف از دستیابی به توافقی برای تعویض حافظه دوربین‌های نظارتی در تاسیسات هسته‌ای خبر دادند.
همچنین سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز دوشنبه گفت که ایران اعلام کرده گفت‌وگوهای وین [درباره احیای برجام] «حتما در تاریخ نزدیکی از سر گرفته می‌شود» و «انتظار داریم طرف‌های دیگر با رویکرد واقع‌بینانه و با در نظر گرفتن واقعیات روی زمین به وین بیایند.»
ایران به سوالاتی اساسی پاسخ نمی‌دهد
نشست سالانه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از روز دوشنبه آغاز شده و به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت.
بر اساس متن سخنرانی که در وب سایت آژانس منتشر شده، آقای گروسی که روز گذشته از ایران بازگشته گفت که در یکی از این اماکن، آثار اورانیوم طبیعی و در سه مکان دیگر، اورانیوم تغییریافته کشف شده است.
به گفته مدیر کل آژانس، ایران برخلاف تعهداتش در چارچوب پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای، هیچ یک از این اماکن را به آژانس معرفی نکرده بوده و هنوز روشن نیست چرا در این چهار مکان، مواد هسته‌ای وجود داشته است.
او همچنین درباره سفرش به تهران و مساله نظارت آژانس بر تاسیسات هسته‌ای ایران نیز گفت که مشکل آژانس برای کوتاه‌مدت حل شده و تصاویری که از تاسیسات هسته‌ای در ایران ضبط می‌شوند با مهر و موم آژانس باقی خواهند ماند.
آقای گروسی توضیح نداد که این تصاویر چگونه به دست آژانس خواهند رسید.
کاظم غریب‌آبادی (سمت راست)، نماینده ایران در آژانس در کنار میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه، در آغاز نشست روز دوشنبه
ایران در اعتراض به خروج آمریکا از برجام، تعهدات خود در این توافق را گام به گام اجرا نکرد و در آخرین مرحله اعلام کرد که اجرای پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای را نیز متوقف کرده است.
بخش‌هایی از نظارت آژانس بر برنامه هسته‌ای ایران و نصب دوربین‌های فیلمبرداری در این تاسیسات، از جمله موضوعاتی هستند که در چارچوب پروتکل الحاقی عملی شده‌اند.
در آستانه نشست سالانه شورای حکام، برخی رسانه‌ها گزارش دادند که به محتوای یکی از گزارش‌های مدیر کل آژانس به این شورا دست یافته‌اند و در این متن، به شدت از محدودیت آژانس برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران، ابراز نگرانی شده است.
اما در نهایت، تنها ۲۴ ساعت قبل از اینکه نشست شورای حکام آغاز شود، رافائل گروسی به تهران سفر کرد و در دیدار با مقام‌های دولت جدید جمهوری اسلامی به توافق‌هایی دست یافت.
بخشی از دوربین‌های آژانس بعد از برجام نصب شده‌اند
مساله نظارت آژانس بر برنامه هسته‌ای ایران از جمله موضوعاتی است که به موازات مذاکرات احیای برجام در وین، در ماههای اخیر به مناقشه‌ای تازه تبدیل شده و همواره این نگرانی وجود دارد که عدم همکاری ایران با آژانس، سرنوشت این مذاکرات را نیز به مخاطره بیاندازد.
محدودیت‌هایی که ایران برای نظارت آٰژانس اعمال می‌کند در نتیجه مصوبه‌ای است که در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و دولت بر اساس آن موظف شده که فعالیت‌های هسته‌ای از جمله میزان غنی‌سازی را گسترش دهد و از اجرای پروتکل الحاقی نیز خودداری کند.
اما این مصوبه هرگز به شکل کامل اجرا نشد و به رغم گذشت ماهها از مهلتی که مجلس برای اجرای آن تعیین کرده بود، همواره در جریان سفرهای مدیر کل آژانس به تهران، توافق‌هایی برای راضی نگاه داشتن آژانس انجام شد و مذاکرات احیای برجام نیز ادامه یافت.
این وضعیت از زمان پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری تغییر کرد و نه تنها مذاکرات وین متوقف شد، بلکه ایران تا روز گذشته، از توافق با آژانس نیز خودداری کرد.
ایران تحت فشار است که هرچه زودتر مذاکرات احیای برجام را از سربگیرد.
ابراهیم رئیسی می‌گوید که دولتش به انجام مذاکرات پایبند است. اما هنوز تاریخی از سوی ایران برای از سرگیری مذاکرات اعلام نشده و طرف‌های درگیر این مذاکرات منتظر تصمیم‌گیری دولت جدید ایران هستند.
ابزارهای آژانس در کرج در جریان 'حمله موساد' نابود شده‌اند
به گفته مدیر کل آژانس بین‌المللی اتمی در پی انفجار در تاسیسات هسته‌ای ایران در کرج که برخی رسانه‌های اسرائیلی آن را کار موساد دانسته بودند، بخشی از ابزارهای نظارتی و اطلاعات ذخیره شده آژانس نابود شده‌اند.
در تیرماه امسال رسانه‌های اسرائیلی از حمله پهپادی به یک کارگاه تولید سانتریفیوژ در کرج خبر دادند.
در آن زمان سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که «اقدام خرابکارانه» در این تاسیسات شکست خورده و به هیچ خسارتی به بار نیاورده است.
اما رسانه‌های اسرائیلی گزارش دادند که این حمله خسارت قابل توجهی بر جای گذاشته است. روزنامه نیویورک تایمز نیز گزارش داد که در جریان این حمله، یک پهپاد که در داخل خاک ایران به پرواز درآمده، به این تاسیسات حمله کرده است.
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس که روز دوشنبه و پیش از نشست شورای حکام در برابر خبرنگاران قرار گرفته بود، در پاسخ به سوالی درباره این حادثه گفت که آژانس فرصت پیدا کرد تا ابزارهای نظارتی خود را بعد از حمله بررسی کند.
به گفته او مقام‌های ایرانی تعهد کرده‌اند که اطلاعات لازم از فعالیت‌ها را در اختیار آژانس بگذارند. بر اساس توضیحات آقای گروسی به دلیل آسیب دیدن ابزارهای آژانس در حال حاضر اطلاعات مربوط به بخشی از اطلاعات وجود ندارد.
روزنامه جروزلم پست گمانه‌زنی کرده که چه بسا مقام‌های ایرانی از "فرصت حمله اسرائیل استفاده کرده‌اند و بخشی از اطلاعات را نابود کرده‌اند."
این نخستین بار نیست که در جریان حملاتی به تاسیسات هسته‌ای ایران، نام اسرائیل به عنوان متهم اصلی مطرح می‌شود.
اما تاکنون گزارشی از نابود شدن ابزارهای نظارتی آژانس به دلیل حملاتی از این دست منتشر نشده بود.
آقای گروسی نیز در کنفرانس خبری روز دوشنبه اشاره‌ای به نام اسرائیل یا موساد نکرد.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید