توافق تاریخی مراکش واسراییل

رئیس جمهوری آمریکا در آستانۀ ترک کاخ سفید با اعلام توافق «تاریخی» میان مراکش و اسرائیل، شاید اندکی دیر سنگ دیگری بر بنای طرح صلح خود برای خاور میانه افزود. وی با ارسال یک توئیت «یک پیشرفت تاریخی دیگر» را اعلام داشت و نوشت «امروز دو دوست بزرگ ما، اسرائیل و مراکش عادی سازی کامل روابط دیپلماتیک میان خود را پذیرفتند. [این یک] گام بزرگ بسوی صلح در خاورمیانه [است]».

مراکش، اندکی بعد برقراری مناسبات با اسرائیل را تائید کرد. پادشاه مراکش، محمد ششم، در بیانیه‌ای اعلام داشت که این کشور «ارتباطات رسمی و مناسبات دیپلماتیک» خود با اسرائیل را «در کوتاه ترین زمان» برقرار خواهد کرد. او در همین حال، به محمود عباس، رئیس تشکیلات خودمختار فلسطین اطمینان داد که مراکش «بر تعهد دائمی خود در حمایت از خواست بر حق فلسطینیان» پایبند است.

یک مقام عالرتبۀ مراکشی به خبرگزاری فرانسه گفت که این توافثق و برقراری روابط با اسرائیل «شناسائی» این کشور نیست هر چند «ارتباطات» با این کشور، از جمله به دلیل حضور حدود ٧٠٠٠٠٠ یهودی مراکشی تبار در اسرائیل از قدمت برخوردار است. این دیپلمات مراکشی یادآوری کرد که «مراکش در سال ١٩٩٤ اسرائیل را به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک تا پیش از قطع آنها در ابتدای سال‌های ٢٠٠٠ میان دو کشور برقرار بود».

پادشاه مراکش ریاست «کمیتۀ القدس» را که از سوی سازمان همکاری اسلامی ایجاد شده بر عهده دارد. هدف این کمیته حفاظت از میراث مذهبی و بناهای فرهنگی اسلامی در بیت المقدس است.

بنیامین نتانیاهو نیز این توافق را «تاریخی» خواند و از برقراری مناسبات دیپلماتیک با مراکش ابراز خرسندی کرد و گفت که «دفتر مناسبات و سپس روابط دیپلماتیک و پروازهای مستقم میان دو کشور» برقرار خواهد شد.

جنبش اسلامی حماس که ادارۀ نوار غزه را در دست دارد، اعلام این توافق را «یک گناه سیاسی» از جانب مراکش توصیف کرد که بگفتۀ این جنبش «کمکی به اهداف فلسطینیان نمی‌کند».

رئیس جمهوری مصر، عبدالفتاح السیسی، این اقدام را یک «گام مهم بسوی ثبات و همکاری بیشتر» در منطقه دانست و از آن استقبال کرد.

موضوع عادی سازی روابط میان اسرائیل و مراکش در فوریۀ گذشته هنگام سفر مایک پمپئو، وزیر امور خارجۀ آمریکا، به رباط بصورت جدی مطرح شد و همان هنگام روزنامه‌های اسرائیلی نوشتند که مراکش در صورت حمایت آمریکا از موضع این کشور در بارۀ صحرای غربی، آمادۀ عادی ساختن مناسبات با اسرائیل است.

دونالد ترامپ، پنجشنبه شب با اعلام برقراری روابط میان اسرائیل و مراکش، حاکمیت رباط بر صحرای غربی را نیر به رسمیت شناخت و در توئیت خود نوشت که «پیشنهاد جدی و واقع بینانۀ مراکش در اعطای خودمختاری به صحرای غربی، تنها پایۀ معتبر برای  یک راه حل پایدار به منظور تامین صلح و رونق در این سرزمین است».

مراکش که ٨٠ درصد صحرای غربی را در کنترل خود دارد، آمادۀ سازش بر سر یک خودمختاری در این منطقه است، در حالیکه جنبش پولیساریو، با برخورداری از پشتیبانی الجزایر و کنترل ٢٠ درصد این سرزمین، خواستار برگزاری یک همه پرسی تعیین سرنوست است که در توافق ١٩٩١ میان دو طرف پیش بینی شده است. این توافق، پس از ١۶ سال جنگ میان مراکش و پولیساریو زیر نظر سازمان ملل متحد امضاء شد.