جلوگیری از فروش هواپیما به ایران

نمایندگان در مورد سه مانع که در اصل برای جلوگیری از فروش هواپیماهای بوئینگ به ایران در نظر گرفته شده، مذاکره می‌کنند؛ یک مانع برای جلوگیری از صدور مجوز از وزارت خزانه‌داری، مانعی برای متوقف کردن صدور مجوز نقل و انتقال پول توسط همین وزارت‌خانه و در نهایت موانعی برای بانک صادرات-واردات ایالات متحده. در مورد سوم، اگر قانون پیشنهادی به تصویب برسد، بانک صادرات-واردات آمریکا از سرمایه‌گذاری در دادوستد هر شخصیت حقوقی و حقیقی با ایران منع می‌شود. در عین حال این بانک حق ارائه خدمات به شرکای دیگر برای نقل‌وانتقال مالی با ایران را نخواهد داشت.

بانک صادرات-واردات ایالات متحده یک سازمان اعتباری صادرات در‌ دولت فدرال آمریکاست. این بانک برای تامین مالی و بیمه آن‌دسته از مشتریان خارجی تاسیس شده که قادر یا مایل به ریسک‌پذیری اعتباری نیستند. ریسک اعتباری زمانی وجود دارد که قرض‌دهنده نگران بازپس‌گیری قرض خود باشد.

خبرگزاری رویترز می‌گوید، اگر قانون پیشنهادی که نمایندگان کنگره به بحث درباره آن می‌نشینند به تصویب برسد، بر دیگر شرکت‌ها نیز تاثیر خواهد گذاشت؛ چراکه عملا بیشتر از ۱۰ درصد از محتویات همه جت‌های مدرن از ایالات متحده است. این میزان کافی‌ست تا صادرات آنها را ملزم به صدور مجوز کند.

بیل هویزنگا، رئیس جمهوری‌خواه کمیته فرعی «سیاست‌های پولی» در کمیته «خدمات مالی» مجلس نمایندگان، گفته است «شدیدا نگران» این موضوع است که ایجاد سهولت از سوی دولت اوباما در قوانین، به شرکت‌های آمریکایی اجازه دهد، در مسلح شدن حکومت ایران موثر واقع شوند.

پیش‌بینی می‌شود نمایندگان دمکرات کنگره و نیز دولت اوباما با این قانون مخالفت کنند.

در آغاز تیر ماه یک عضو ارشد شرکت هواپیماسازی بوئینگ، در واکنش به انتقادهای دو نماینده جمهوری‌خواه از توافقات اولیه این شرکت و ایران، به گفته‌های رئیس‌جمهوری ایالات متحده اشاره کرده بود که برجام «برای امنیت ملی آمریکا حیاتی است».

تیموتی کیتینگ در واکنشی به نامه‌ای از کنگره اظهار داشت که کنگره می‌دانست فروش هواپیماهای مسافربری به ایران، بخشی از توافق اتمی ایران و شش قدرت جهانی‌ست.

از سوی دیگر وب‌سایت «هیل»، از مخالفان فروش هواپیما به ایران نقل کرده است که می‌گویند نگران هستند شرکت‌هایی مانند ایران‌ایر یا هواپیمایی ماهان، در قالب پروازهای تجاری، به سوریه یا لبنان اسلحه انتقال دهند. آمریکا، دولت ایران را به دلیل مواردی مانند حمایت آن از حزب‌الله لبنان یا استفاده از نیروی قدس سپاه پاسداران در دیگر کشورها، «بزرگ‌ترین حامی تروریسم» می‌داند.

بنا بر گزارش‌ها‌، تفاهم‌نامه میان بوئینگ و ایران برای فروش ۳۴ هواپیمای پهن‌پیکر، ۴۶ هواپیمای باریک‌پیکر، برای پروازهایی با برد کوتاه، و ۲۹ فروند هواپیمای ۷۳۷‌ان‌جی (کوتاه‌برد و میان‌برد) برای ایران‌ایر از طریق «لیزینگ»، اجاره اعتباری، است. در صورت عملی شدن این تفاهم، صدور هواپیماهای سفارش‌داده‌شده از سال ۲۰۱۷ آغاز شده تا سال ۲۰۲۵ ادامه پیدا می‌کند.

ناوگان هوایی ایران به دلیل تحریم‌هایی که به سال‌ها قبل باز می‌گردد، به شدت فرسوده است. برخی از هواپیماهای مورد استفاده در این ناوگان سال‌هاست از روند تولید خارج شده‌اند. آمار موجود نشان می‌دهد تنها طی هفته‌های اول بهار نزدیک به ۲.۵ میلیون شهروند از پرواز‌های داخلی استفاده می‌کنند.