هواپیماهای جنگنده اف ـ ۱۶ ترکیه بامداد روز چهارشنبه (۲۹ ژوییه) بار دیگر مواضع حزب ممنوعه پکک را در شمال عراق بمباران کردند. مقامات رسمی ترکیه این عملیات را "شدیدترین حمله" از آغاز بمباران پایگاههای این حزب از روز جمعه (۲۴ ژوییه) توصیف میکنند.
قرار است پارلمان ترکیه امروز در جلسه‌‌ای اضطراری به بحث در باره‌ی این عملیات و هم‌چنین حملات نظامی علیه مواضع داعش بپردازد. دعوت به این نشست از سوی حزب کردی دموکراتیک خلقها (HDP) صورت گرفته که در انتخابات اخیر برای نخستین بار به پارلمان ترکیه راه یافت. قرار است "شورای امنیت ترکیه" نیز در شامگاه ۲۹ ژوییه در نشستی اضطراری به رایزنی در باره این عملیات بپردازد.
بیشتر بخوانید: سیاست جدید منطقهای ترکیه و شکست صلح با کردها
حزب دموکراتیک خلقها از دولت ترکیه و پکک خواسته که به عملیات نظامی پایان دهند. اردوغان روز سه‌شنبه (۲۸ ژوییه) پیش از آغاز سفر رسمی خود به چین، در جمع خبرنگاران از توقف روند مذاکرات رسمی صلح با کردها خبر داد و گفت ترکیه به هیچ وجه "قدم پس نخواهد گذاشت."
نمایندگان کشورهای عضو ناتو در اجلاس روز سه‌شنبه (۲۸ ژوییه) خود که به درخواست ترکیه در بروکسل تشکیل شد، بحث درباره‌ی سیاست جدید ترکیه در برابر پکک و قطع گفت‌وگوهای صلح میان دولت و کردهای این کشور را مسکوت گذاشتند.
لغو مصونیت نمایندگان اپوزیسیون
اردوغان هم‌چنین خواستار لغو مصونیت قضایی نمایندگان حزب دموکراتیک خلقها شد و اعلام کرد که مقامات پلیس باید اعضای این حزب را به دلیل احتمال همکاری آنان با حزب ممنوعه پکک تحت نظر قرار دهد.
او با اشاره به این که ممنوع کردن این حزب درست نیست، گفت: «چون بلافاصله یک حزب جانشین دیگر تاسیس می‌شود.» اردوغان تاکید کرد نمایندگانی که به تشکیلات تروریستی اتکاء میکنند، باید تاوان آن را هم بپردازند.
رجب طیب اردوغان: «ترکیه به هیچ وجه قدم پس نخواهد گذاشت.»
حزب دموکراتیک خلقها در انتخابات اخیر ترکیه به‌طور غیرمترقبه‌ای بیش از ۱۳ درصد آرا را به دست آورد. در برابر، حزب عدالت و توسعه (حزب اردوغان) اکثریت خود را از دست داد و تنها ۴۱ درصد آرا را کسب کرد.
یکی از وعده‌های صلاح‌الدین دمیرتاش، رهبر حزب دموکراتیک خلقها در کارزار انتخاباتی خود، عدم ائتلاف با حزب عدالت و توسعه بود.
استقبال حزب دموکراتیک خلقها
دمیرتاش روز چهارشنبه (۲۹ ژوییه) در رابطه با خواست اردوغان گفت که خودش و ۸۰ نماینده این حزب در مجلس، آماده‌‌اند بلافاصله از مصونیت پارلمانی خود چشم بپوشند. او سپس خطاب به نمایندگان دیگر گفت: «اگر نمی‌ترسید بیایید همگی از مصونیت پارلمانی خود صرف‌نظر کنیم.»
بیشتر بخوانید: اعلام همبستگی ناتو با ترکیه، اما تنها در حرف
کارشناسان معتقدند که اشاره دمیرتاش به آن گروه از نمایندگان حزب عدالت و توسعه است که به اشاعه فساد و رشوه‌خواری متهم می‌شوند. مقامات دادگستری اما به دلیل رعایت مصونیت پارلمانی نمایندگان از پی‌گیری و تشکیل پرونده علیه آنان منع شده‌اند.
از سرگیری مذاکرات صلح
به گزارش خبرگزاری‌ها حزب دموکراتیک خلقها، خواهان این هم شد که گفت‌وگوهای صلح با پکک از سر گرفته شود. دولت ترکیه لایحه صلح با کردها را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال ۲۰۱۴ تقدیم مجلس کرد. این لایحه شش‌‌ماده‌ای، ضمن پذیرش پیش‌شرط تحویل سلاح‌های اعضای پکک، شرایط بازگشت کردهای عضو این حزب به جامعه را تسهیل میکند.
اعضای مسلح حزب ممنوعه پکک
بشیر آتالای، معاون نخست‌وزیر ترکیه در این رابطه گفت: «ما به مرحله‌ای نزدیک می‌شویم که در آن مشکلات حل شده‌اند، خشونت‌ها به پایان رسیده‌اند، مردم سلاح‌هایشان را بر زمین گذاشته و از کوه‌ها بازگشته‌اند تا به زندگی اجتماعی معمولی خود بازگردند.»
بیشتر بخوانید: اردوغان مذاکرات صلح با کردها را متوقف کرد
دمیرتاش با یادآوری این موضوع و اهمیت امضای قرارداد صلح، خطاب به اردوغان در پارلمان گفت: «ما دو سال و نیم در مورد مفاد این توافق‌نامه کار کردیم. تنها ده روز دیگر کافی بود که آن را به پایان ببریم. چرا ادامه مذاکرات صلح را رها کردید، آقای اردوغان؟ از این می‌ترسید که پکک اسلحه‌ها را زمین بگذارد؟»
بیشتر بخوانید: ترکیه حمله هوایی به مواضع "پکک" در عراق را تأیید کرد
رئیس‌جمهور ترکیه، با اشاره به کشته شدن دو سرباز ترک از سوی پکک در هفته‌ی گذشته، تاکید کرد که ادامه روند مذاکرات صلح با "کسانی‌که وحدت ملی و برادری ما را هدف قرار می دهند"، امکان‌پذیر نیست.
جنگ علیه گروه دولت اسلامی و پکک، تاسیس منطقه حفاظت شده در داخل مرزهای سوریه، اجازه استفاده از پایگاههای هوایی ترکیه به آمریکا بخشی از سیاست استراتژیک جدید ترکیه در خاورمیانه است که مقامهای دولت ترکیه و کارشناسان ترک از آن به عنوان "سیاست جدید منطقهای" این کشور یاد میکنند. سیاستی راهبردی که مسائل داخلی این کشور را نیز تحت تاثیر قرار داده و تا به‌حال منجر به دستگیری صدها نفر به اتهام "هواداری از داعش و پکک" شده است.
برخی از روزنامههای منتقد از جمله "تودی زمان" که مواضعی انتقادی به سیاستهای اردوغان دارد، بر این باورند که همه چیز از اقدام تروریستی سوروچ آغاز شده و وضعیت کنونی نتیجه این اقدام است. در این حمله تروریستی بیش از ۳۰ جوان کشته و صد نفر زخمی شدند.
بیشتر بخوانید: دستکم ۲۷ کشته در انفجار در مرز ترکیه و سوریه
اورهان اوغوز گوربوز، مقالهنویس تودی زمان مینویسد: «افکار عمومی در ترکیه و جهان بر این باورند که حکومت حزب عدالت و توسعه نسبت به القاعده و "داعش" مدارا میکند. برخی از مقامات ترکیه حکومت داعش را "جمعی متشکل از جوانانی که به خاطر خشم گرد هم آمدهاند" توصیف کرده بودند. حتی یکی از معاونان نخست‌وزیر گفته بود که "داعش می‌کشد اما حداقل شکنجه نمیکند".»
به نظر مقاله نویس تودی زمان، این گونه اظهارنظرها قابل قبول نیستند. او در ادامه به احتمال انتخابات زودهنگام پارلمانی ترکیه هم اشاره میکند و میگوید حزب حاکم عدالت و توسعه نسبت به آنچه در کوبانی اتفاق افتاد و اینکه حزب دموکراتیک خلقها (HDP) از حد نصاب انتخابات پارلمانی ترکیه عبور کرد برآشفته شدند. حزب دمکراتیک خلقها در انتخابات پارلمانی ترکیه (۱۷ خرداد/ ۷ژوئن) ۱۳ درصد آرا را بدست آورد.
عارف کسکین
عارف کسگین از مرکز تحقیقات استراتژیک ترکیه هم میگوید سیاست جدید ترکیه در منطقه، در نتیجه شکست پی‌درپی سیاستهای منطقهای این کشور اتخاذ شده و پیامد منفی بر مسائل داخلی این کشور داشته است.
او تاکید میکند: «دردنیا تصوری ایجاد شده بود که ترکیه حامی داعش است و این تصور به چهره ترکیه در افکار عمومی جهان آسیب زد. از نقطه نظر ترکیه حضور داعش باعث تقویت ایران، مشروعیت بشار اسد و افزایش وجهه پکک شد. حالا با آغاز حمله نظامی، ترکیه این پیام را میدهد که حامی داعش نیست و با این گروه در حال جنگ است و از این طریق قصد دارد موقعیت منطقهای خود را تغییر دهد و در معادلات منطقهای به نفع خودش تغییراتی ایجاد کند.»
پیامدهای سیاست جدید ترکیه در منطقه
کسگین در گفت‌وگو با دویچه‌وله تاکید میکند که آمریکا مخالف حمله نظامی ترکیه علیه پکک نیست و از ایجاد منطقه حائل در خاک سوریه هم پشتیبانی میکند. قراراست مخالفان میانه‌رو سوری منطقه حفاظت شده "عاری از داعش" را کنترل کنند و پناهندگان و آوارگان جنگی نیز در این منطقه اسکان داده شوند. مقامهای ترک توانسته‌اند نظر مثبت آمریکا را برای این پروژه‌ها جلب کنند و به نظر میرسد که سیاست راهبردی جدید منطقهای ترکیه در این زمینهها موفق شده است.
بیشتر بخوانید: توافق ترکیه و آمریکا برای ایجاد منطقه عاری از داعش در شمال سوریه
کارشناس مرکز تحقیقات استراتژیک ترکیه اضافه میکند که سیاست جدید منطقهای ترکیه در داخل این کشور منجر به شکست روند صلح با کردها شده است.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، روز سه‌شنبه (۶ مرداد/ ۲۸ژوئیه) به طور رسمی پایان مذاکرات صلح با پکک را اعلام کرد و گفت مذاکره با کسانی که "اتحاد ملی و برادری ما را هدف حمله قرار می‌دهند" ناممکن است.
شکست و پایان روند صلح با کردها
روند صلح با کردهای ترکیه اکنون به نقطهای رسیده است که به گفته آقای کسگین تداوم آن امکان پذیر نیست. او در این باره چنین توضیح میدهد: «روند صلح با کردها در ترکیه شکست خورده و به نظر من این روند دیگر جان نخواهد گرفت. مسئولان ترکیه هم گفتند که این روند نابود نشده اما متوقف شده است. آنها ادامه این روند را مشروط کردند به این که نیروهای مسلح کرد ترکیه را ترک کنند، یا خلع سلاح شوند و حداقل در داخل خاک ترکیه اقدامات تروریستی انجام ندهند.»
بیشتر بخوانید: اردوغان مذاکرات صلح با کردها را متوقف کرد
آگاهان به مسائل ترکیه به خوبی میدانند که چنین درخواستی در شرایط کنونی نتیجهای نخواهد داشت و سبب بازگشت ترور و خشونت به ترکیه خواهد شد.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید