گفتگوی اخبار روز با احمد پورمندی« به عقب نشینی تن داده اند!»

اخبار روز: می توان انتخاب آقای روحانی را پیروزی مردم خواند؟

احمد پورمندی: انتخابات به طرز پیچیده ای مهندسی شده بود. کمی پیچیده تر از آنچه تصور می کردم و تصور می کردیم. برداشتم این است که در عالی ترین مراکز قدرت بر سر یک چرخش بالنسبه بزرگ و همه جانبه و تشکیل «دولت وحدت ملی» مورد نظر رفسنجانی، توافقاتی شده بود که به کلی از نظرها پنهان نگهداشته و پنهان مانده بود. نشانه های اندکی دیده می شد که متاسفانه مورد توجه جامعه سیاسی ایران - در کلیتش- قرار نگرفت.
وقتی روحانی اشاره کرد که «سربسته بگویم، ۹۲، ۸۸ نخواهد شد» رجز خوانی نمی کرد، بلکه به توافقات اشاره داشت. یا وقتی که خامنه ای مخالفین را هم به شرکت در انتخابات فرا خواند و تاکید نمود که اعضای خانواده اش هم از رایش خبر ندارند، در واقع این پیام را می داد که در این انتخابات، قرار نیست که آقا مجتبی پیغامی ببرد و یا دستوری را اجرایی نماید.
گرفتن طرح و حذف صاحبان آن یعنی رفسنجانی و خاتمی، بازی را پیچیده تر کرد و باعث ایجاد ارزیابی های نادرست گردید. 
خلاصه کنم: روحانی کاندیدای مشترک بیت، اصولگرایان معتدل هوادار رفسنجانی و اصلاح طلبان بود و حضور بقیه، هم برای وزن کشی، هم برای گرم کردن تنور انتخابات، هم برای «رو کم کنی» و بالاخره هم برای استتار نقشه اصلی، ضروری بود و مورد استفاده قرار گرفت. به این ترتیب می توان گفت که مردم قبل از انتخابات و با تحمیل عقب نشینی به بیت، پیروز شده بودند. امری که از چشم من - و فکر میکنم عموم نیرو های سیاسی - پنهان مانده، و به موضع نادرست عدم شرکت منجر شد.    
در روز انتخابات نتیجه بازی را می توان ۱-۱ به سود طرفین ارزیابی نمود: بیت توانست مردم را پای صندوق بکشاند ودر یک انتخابات بدون تقلب جدی و تاثیرگذار، کاندیدای خود را به تایید مردم برساند و مردم هم توانستند با طرح مطالبات خود، رقص و پایکوبی و برآمد جمعی و سبز کردن فضا، حرفشان را بزنند و به قول معروف «مهر و نشان خود را بر انتخابات ۹۲ بکوبند.»

اخبار روز: آیا آقای روحانی نماد تغییر در سیاست حکومت است؟ 

احمد پورمندی: این مهم ترین سوالی است که در روز های آتی ذهن ما را به خود مشغول کرده و باید بکند. بله! گزینش روحانی نشانه یک تغییر مهم در برنامه های خامنه ای و شرکای اوست. آنها زیر فشار تحریم ها و امواج نیرومند، فزاینده، عمیق و خطرناک نارضایی عمومی، به عقب نشینی تن داده اند. ابعاد این رویکرد هنوز روشن نیست. غرب، مردم و چگونگی انکشاف تضادهای درون حکومت نقش قاطعی در برگشت ناپذیر کردن و یا متوقف کردن آن خواهند داشت. 

اخبار روز: شاهد تغییراتی در جهت تامین حقوق اولیه شهروندان مثل آزادی روزنامه ها، زندانیان سیاسی، کم شدن تبعیض علیه زنان، اقلیت های قومی-ملی و مذهبی، آزادی نهادهای مدنی، بهبود وضع زندگی کارگران و آزادی تشکل یابی آنان هم خواهیم بود؟

احمد پورمندی: بستگی به همت ما دارد! شرایط قطعا برای طرح خواسته ها و احیا و سازمانگری جنبش های مطالبه محور مساعدتر- دقیق تر گفته باشم «کمتر از پیش نامساعد» - خواهد بود. فکر می کنم که دولت روحانی اولویت اولش جلب نظر مساعد غرب برای شل کردن سریع تر و غیر رسمی طناب تحریم ها و رونق بخشیدن به فضای کسب و کار و ایجاد امکان تنفس برای بخش خصوصی باشد.

اخبار روز: مردم قادرند رئیس جمهور را در جهت تامین خواست ها و انجام تغییرات، تحت تاثیر و فشار قرار دهند؟ وسیله موثر این تاثیرگذاری و اعمال فشار چیست؟

احمد پورمندی: کمی در پاسخ به سوال قبل توضیح دادم. البته که مردم قادر به اعمال فشار هستند. مساله مهم یافتن ساز و کارهای مناسب برای طرح و پیگیری مطالبات است. هم انتخابات ۸۸ و هم انتخابات اخیر نشان دادند که ابزارها و روش های سنتی و بازی در میانه میدان و جلوی دروازه ها دیگر پاسخگو نیستند و باید با بهره گیری از مربع جادویی «موبایل، اینترنت، شبکه های اجتماعی مجازی، رسانه های صوتی-تصویری» بازی با سرعت بالا و لب خط را آموخت. کاری که جوان ها بویژه در این انتخابات کردند، لب خط دویدند، دریبل زدند، فرارهای عالی داشتند و در فاصله ۳-۴ روز فضا را عوض کردند. نسل ما باید ابتدا بیاموزد و خود را به روز کند و مهم تر از همه، بپذیرد که ترکیب، ساختار، سن و سال و عملکرد گروه های مرجع دستخوش تغییرات بزرگ و «انقلابی» شده اند و اصلا ما با پدیده شکل گیری گروه های مرجع ناپایدار و حتی «یک بار مصرف» روبرو هستیم که به سرعت تشکیل می شوند و میدان بازی را در اختیار می گیرند. همه اینها، از یک طرف دست حکومت را برای بستن فضا می بندند و از طرف دیگر شانس راه افتادن و ادامه کاری جنبش های مطالبه محور را به شدت افزایش میدهند. متاسفانه اپوزیسیون دمکرات از پراکندگی رنج می برد و قادر به تشکیل اتاق های فکر، بررسی سیستماتیک تحولات و استخراج تئوری و رهنمود نیست و جنبش های مطالباتی عملا با کاربست روش «آزمون و خطا» راه خود را یافته، پیش می روند.

اخبار روز: نسبت آقای موسوی با دولت تازه و نسبت جنبش سبز با این دولت چطور تنظیم می شود؟

احمد پورمندی: میتوان گفت که موسوی و جنبش سبز در وضعیت پارادوکسی قرار گرفته اند. از سویی کماکان می توان ادعا کرد که جنبش سبز برنده اصلی انتخابات بود و فشار مداوم ناشی از حضور عمیق- هر چند خاموش آن، حکومت را وادار به عقب نشینی کرد و این پیروزی را به رهنورد، موسوی، کروبی و همه سبزها تبریک گفت. از سوی دیگر شاهد این تلاش هستیم که حکومت- ونه فقط حکومت- می خواهد با توسل به رنگ های دیگر، سبز را به فراموشی بسپارد. طبعا اولین و مهم ترین کاری که باید بکنیم تمرکز مبارزه روی رفع حصر و تعیین تکلیف این سه تن است. پیروزی بزرگی بدست خواهد آمد اگر این سه تن بتوانند، آزادانه فعالیت کنند و تشکل های سبز را سازماندهی و هدایت کنند. به باور من، نقطه عطف نه پیروزی پیش از انتخابات، نه نتیجه مساوی ۲۴ خرداد، که رفع حصر و آغاز فعالیت مجدد رهبران زندانی جنبش سبز است. 

اخبار روز: بخشی از مردم به اعتراض در انتخابات شرکت نکردند، اینها چه قدمی باید بردارند تا اعتراضشان دیده شود و بتوانند در تحولات آتی تاثیرگذار باشند؟ 

احمد پورمندی: «تحریم یا مشارکت، مساله این نیست!» نه مشارکتی ها یک دست بودند و هستند و نه تحریمی ها همه از یک سنخند. میان آنها که به کمتر از سرنگونی راضی نیستند و افتخارشان شناسنامه های مهر نخورده شان است و آنهایی که از اصلاح طلبی درکی ایدئولوژیک داشته، کلید طلایی شان گزینش میان بد و بدتر است و در هر انتخاباتی شرکت می کنند، نیروی سومی وجود دارد که می خواهد با پرهیز از خشونت، با عدم اتکا به خارج از مرزها و با تکیه بر جنبش های اجتماعی و بهره جویی از همه امکانات ملی و بین المللی دموکراسی را در کشور مستقر سازد. این نیرو اهل محاسبه است، تاکتیک ها را با ترازوی سود و زیان می سنجد و تصمیم می گیرد. در انتخابات اخیر بازی پیجیده حکومت و یک رشته عوامل دیگر سبب گردیدند که نتیجه وزن کشی ها و محاسبات متفاوت و قسما در تقابل با یکدیگر از کار در آیند. باید بکوشیم که علل این تفاوت ارزیابی و تاکتیک را مشترکا بررسی کنیم و حاصلش را در تصحیح مسیرمان مورد استفاده قرار دهیم. مهم است که به اختلاف های تاکتیکی در چهارچوپ وحدت برنامه ای و راهبردی بنگریم و نسبت به هم، ضمن سختگیری، مهربانتر باشیم.