زبان ديرين و زبان کنونی مردم آذربايجان
لغات تركي زبان کنونی آذربايجان بيش از سی درصد مجموع لغات اين زبان را شامل نیست... به شهادت جغرافی نويسان و دانشمندانی چون ياقوت و مسعودی و ابن حوقل و مقدسی و ابن‌النديم زبان ديرين مردم آذربايجان آذری يا پهلوی يا فارسی بوده است و از نوشته‌های اين دانشمندان برمي‌آيد كه هر معنايی برای آذری قائل بشويم، در هر صورت جز شعبه‌ای از شعب زبان‌های ايرانی نبوده و نوشته‌های حمدالله مستوفی نيز، اگرچه يادی از چند قصبه ی «ترك» يا «ممزوج» مي‌كند، مؤيد اين است كه زبان عموم مردم آذربايجان پهلوی و ايرانی بوده است
