رفتن به محتوای اصلی

خط - Xətt
18.10.2015 - 03:00

 

 

 

 

برای خانم هایده ترابی 

 

-نه!
کوچه ی من این نیست
کوچه ی من
کوچه ی خاطره هاست
کوچه ی زیبایی ها.

با دیوارهایی از آجرهای قرمز
با سنگهای آبی فرش شده
با درهای قدیمی و کوبه های آهنی
که رویشان دخترکان و پسرکان عاشق
با ذغال حرفهای عاشقانه نوشته اند .

نه!
کوچه ی من
این کوچه ی بتونی 
با آسمانخراشهای آهنی نیست.

همه چیز تغییر کرده ، دود شده
اینجا همه چیز خاطره است
حتی سنگها...

- اما من
من نه کوچه ای داشتم ، و نه دری
نه عشقی ، ونه عاشقی
من همه چیزام به یغما بود و ، در یغماست

من فاقد خاطره ام
فاقد زیبایی
من همه ی خاطره ها و زیبایی هایم را
هم اکنون میسازم
بتونی 
آهنی
ماشینی

هر چند که زمخت و خشن باشند...

Xanım Hayide Torabi-ya

A.Elyar 

Xətt

 

!Yox-
Bura mənim küçəm deyil
mənim küçəm
xatirələr küçəsi
.gözəlliklər küçəsidir

Divarları qırmızı kərpic
özü göy daşlarla düzülmüş
dəmir vurğulu əski qapılarının
üstündə kömürlə yazılmış
vurğun qız oğlanların
 .sevgi sözləri                                     

!Yox
Mənim küçəm
bu beton
dəmir
.göy dələnlər deyil

Hər şey deyişib
uçub gedib
burda hər şey xatirədir
...ancaq daşlarda

Amma mən-
mənim nə küçəm varıdı, nədə qapım
nə vurğunum varıdı, nədə sevgim
mənim hər zadım
.talan olub , talan olmaq dadır

 .Nə xatirəm var, nədə gözəllikim
Mən öz gözəllik xatirələrimi
indi yaradıram
maşınlı
betonlu
.dəmirli

Kələ-kötür olursa da olsun
... kobud olursa da olsun

 خط
--------
خط را به عنوان «پاسخی مثبت» به یکی از نیارهای بشر برای بیان «عقاید و روحیات» در نظر گرفته و نسبت به شرایط عام و خاص اش توضیحاتی میدهم . گفتم «نیاز» .چرا که آنرا در رده و از جنیس «آزادی و دمکراسی و پیشرفت » و فنومنی در ارتباط با شکوفایی معنوی و مادی بشر میدانم. بنابرین :
دید کلی :موقعیت بشر:
من در دو بخش مقاله ی«کافکا و هیولا» موقعیت انسان کنونی و زندگیش را در روی زمین در یک«سیستم جهانی با قالب کولونی، و محتوای بردگی» ارزیابی کرده و به اداره کنندکان و حافظان این سیستم اشاره نمودم . 
اداره کنندگان و اداره شوندگان این سیستم بردگی نوین جهانی را پدید آورده اند. سرنوشت بشر را معمولا و نه همیشه اداره کنندگان تعیین کرده اند اما اداره شوندگان هم بیکار در تعیین این سرنوشت نبودند و «مثبت و منفی» در رقم زدن آن نقش داشته اند.

بر این اساس بردگان نوین جهانی برای رهایی تلاش و مبارزه میکنند. و« آزادی و حیات نسبی» هم نتیجه ی همین تلاش جمعی بشریست. به صورت پدیده های مثبت در زندگی. از جمله دموکراسی و استقلال و آزادی و پیشرفت و... گام به گامی و تدریجی و نسبی. در کل آنچه که می تواند بشر را از قید و بند اندکی رها کند و در خدمت آزادی اوست. 
یعنی فنومن خط جزئی از آزادی ست. 
اربابان سیستم جهانی همانطور که دموکراسی،آزادی،پیشرفت را در چهارچوب سیستم و در خدمت آن می توانند بکارگیرند با خط هم می توانند همین کار را بکنند. مثل هر پدیده ی دیگر. اما بردگان هم می توانند بکوشند آنرا به خدمت خود درآورند و جزیی از آزادی خود کنند. 
-------
خظ برای یک مردم و ملت چه پدیده ی تاریخی باشد و چه نباشد، در هر حالت ابزاری ست برای بیان دقیق و درست «روحیات و عقاید و احساسات » به صورت جمعی و فردی. 
مردمان تحت تبعیض فرهنگی و زبانی از جمله مردم آذربایجان در ایران به علت ممنوع بودن زبان کتبی فاقد خط اند. و فاقد پیشنه ی تاریخی در خط.
تصمیم و انتخاب خط در شرایط آزاد کار خود این مردمان است. چه به شکل فدرال در کنار هم زندگی کنند و چه به شکل کشورهای جدا شده ی مستقل.
-----
آذربایجان چه با ایران باشد و چه نباشد ، در هرحالت ضروریست خطی انتخاب کند که به نیازهایش پاسخ درست میدهد.
از دید من و بسیاری از قلمزنان و اهل فن ، خط کنونی لاتین آذربایجان که در شمال خط دولتی ست و در جنوب خط انتخابی خیلی از قلمزنان، عملا نیاز بیان و نوشتن را به بهترین شکل ممکن رفع میکند.
-----
آذربایجان چه مستقل شود و چه واحد فدرال ، خط لاتین کنونی در شرایط کنونی و آینده ی نزدیک می تواند نیاز مردم را رفع کند.
----
نوع خط و زبان ارتباطی آذربایجان در حالت «واحد فدرال» بستگی به این دارد که «دولت مرکزی فدرال آینده» کدام زبان را به عنوان وسیله ی ارتباط انتخاب کند. اگر زبان فارسی با خط عربی انتخاب شود ، در این حالت هم آذربایجان میتواند خط لاتین زبان خود را استعمال کند. تنها یک واحد درسی-زبان ارتباطی- با خط عربی خواهد داشت. در کنار زبان انگلیسی به عنوان زبان ارتباطی جهانی.
---
زمان تغییر کرده و بیشتر هم دگرگون خواهد شد. خط آینده ی زبان فارسی خط لاتین است و از این گریزی نیست.
زبانهای ممنوعه ی دیگر مانند ترکمنی، بلوچی، کردی و غیره خط لاتین را انتخاب خواهند کرد. این نیاز زمان است و خود را تحمیل خواهد کرد. سرعت تغییر تکنیک انفورماسیون و اقتصاد و فرهنگ همه ی یخها را آب میکند و بیشتر هم خواهد کرد.
حتی اگر خطی و چیزی به عنوان عتیقه نگهداری شود باز تنها به عنوان عتیقه مطرح خواهد بود . نه به عنوان ابزار رفع نیاز و کارآمد.
---
انتخاب خط لاتین برای زبانهای ممنوعه در ایران نه نقشه ی خارجی بل نیاز داخلی خود این زبانهاست. گرچه سخن معروف
دایی جان ناپلئون که کار کار انگلیسی هاست-هر ثانیه از دهنی تکرار شود. 
زمان سنگها را هم تغییر میدهد. و همه چیز را.
خود را با زمان همگام کنیم.

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

آ. ائلیار

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.