ناتو چیست و چرا روسیه به آن اعتماد ندارد؟

ناتو چیست؟

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو، یک ائتلاف نظامی است که ۱۲ کشور از جمله ایالات متحده آمریکا، کانادا، بریتانیا و فرانسه آن را در سال ۱۹۴۹ میلادی تشکیل دادند.

بر اساس این پیمان، در صورت حمله مسلحانه به یکی از کشورهای عضو، اعضا موافقت می‌کنند که به آن کشور کمک کنند.

هدف اصلی تشکیل این پیمان، مقابله با تهدید روسیه برای پیشروی در اروپای دوران پس از جنگ بود.

در سال ۱۹۵۵ جماهیر شوروی در واکنش به تشکیل ناتو، ائتلاف نظامی خود را با کمک کشورهای کمونیستی اروپای شرقی تشکیل داد که پیمان ورشو نام گرفت.

به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ بعضی از اعضای پیمان ورشو به ناتو پیوستند. پیمان ناتو اکنون ۳۰ عضو دارد.

مشکل فعلی روسیه با ناتو و اوکراین چیست؟

اوکراین یک جمهوری سابق شوروی است که با روسیه و اتحادیه اروپا هم‌مرز است.

این کشور عضو ناتو نیست اما یک "کشور شریک" است به این معنا که ممکن است در آینده به این کشور اجازه داده شود به ناتو بپیوندد.

روسیه به دنبال آن است از قدرت‌های غربی این تضمین را بگیرد که اوکراین هیچ‌گاه عضو ناتو نمی‌شود؛ در حالی که کشورهای غربی آماده دادن این تضمین نیستند.

تعداد زیادی از شهروندان اوکراین از اقوام روسیه‌ای هستند و پیوند فرهنگی و اجتماعی نزدیکی با روسیه دارند. از نظر استراتژیک، روسیه اوکراین را حیاط خلوت خود می‌داند.

روسیه نگران چه چیزهای دیگری است؟

ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، ادعا می‌کند که قدرت‌های غربی از متحدان خود برای محاصره روسیه استفاده می‌کنند. او خواهان آن است که ناتو فعالیت‌های نظامی خود در اروپای شرقی را متوقف کند.

او همچنین بارها استدلال کرده که آمریکا در سال ۱۹۹۰ تضمین داده ناتو به سمت شرق گسترش نیابد، اما به گفته آقای پوتین این قول شکسته شده است.

خطر بروز جنگ میان روسیه و قدرتهای غربی چقدر جدی است؟

ناتو ادعاهای روسیه را رد می‌کند و می‌گوید فقط تعداد کمی از اعضایش با روسیه مرز مشترک دارند و ناتو یک ائتلاف برای دفاع است.

بسیاری باور دارند که تجمع فعلی نیروهای نظامی روسیه در مرز اوکراین ممکن است تلاشی برای واداشتن غرب به جدی گرفتن درخواست‌های امنیتی روسیه باشد.

ناتو چه تعهداتی به اوکراین داده است؟

جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا، می‌گوید اگر روسیه حمله کند "بهای گزاف و سنگینی" خواهد داد.

آمریکا ۸۵۰۰ نیروی آماده جنگ را در حالت آماده‌باش نگه داشته است. اما پنتاگون می‌گوید آنها فقط در صورتی اعزام خواهند شد که ناتو تصمیم بگیرد نیروهای واکنش سریع را وارد عمل کند.

وزارت دفاع آمریکا اضافه کرده قصد ندارد به طور مستقل خودش به اوکراین نیروی نظامی بفرستد.

آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، هشدار داده که هرگونه اقدام نظامی فراتر "برای حکومت روسیه از نظر اقتصادی، سیاسی و استراتژیک هزینه بالایی خواهد داشت."

دولت بریتانیا هم اعلام کرده خواهان آن است که "متحدان واکنش سریع تنبیهی اتخاذ کنند از جمله بسته‌های تحریمی بی‌سابقه."

آیا ناتو درباره بحران اوکراین متحد است؟

جو بایدن گفته با رهبران اروپایی بر سر اوکراین "اتفاق نظر کامل" وجود دارد اما در میزان حمایتی که کشورهای مختلف نشان داده‌اند، تفاوت‌هایی وجود دارد.

آمریکا می‌گوید ۹۰ تن تسلیحات و مهمات به "مدافعان خط مقدم" اوکراین فرستاده است. محموله‌ای که آن را "کمک مهلک" نامیده است. بریتانیا هم به اوکراین موشک‌های ضد تانک با برد کوتاه می‌دهد.

بعضی اعضای ناتو از جمله دانمارک، اسپانیا،‌ فرانسه و هلند برای تقویت قوای دفاعی کشورهای اروپای شرق جنگنده و ناو می‌فرستند.

با این حال آلمان درخواست اوکراین برای تسلیحات دفاعی را رد کرده و گفته ارسال سلاح خلاف سیاست این کشور است که به مناطق درگیری تسلیحات مرگبار نمی‌فرستد. آلمان گفته در عوض، کمک پزشکی ارسال خواهد کرد.

امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، در این میان خواهان گفت‌وگو با روسیه شده تا از تنش بکاهد.

روسیه: آمریکا و ناتو تسلیحات و مستشاران خود را به اوکراین سرازیر کرده‌اند