روزشمار کشتار چپ‌ها در زندان اوین

این پنجاه و پنجمین جلسه دادگاه حمید نوری است.

حمید نوری ۱۸ آبان ۱۳۹۸ (نهم نوامبر ۲۰۱۹) به ظن دخالت در کشتار زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷، به محض ورود به فرودگاه استکهلم بازداشت شد. او این اتهامات را رد می‌کند. بنا بر کیفرخواست، اتهام مربوط به زندانیان چپ که بر اساس ارتداد از اسلام اعدام شدند با جرم کیفری "قتل" مورد پیگرد قرار می‌گیرد. در خصوص زندانیان مجاهد نیز این موضوع ذیل قانون نقض فاحش قوانین بین المللی بررسی خواهد شد.

مهرداد نشاطی ملکیانس سال ۱۳۶۱ به همراه همسر و نوزاد ۱۵ روزه‌اش دستگیر شد. او از هواداران سازمان فدائیان اقلیت بود.

این زندانی سیاسی پیشین گفت وقتی در سال ۱۳۶۲ به دادگاه رفت، از آنجایی که ارمنی بود و همسر مسلمان داشت، بخش اعظم دادگاه به ازدواج او اختصاص داده شد. او گفت علی رازینی قاضی دادگاه به او گفت که ازدواجش غیرقانونی و فرزندش حرامزاده است.

مهرداد نشاطی دوران حبس خود را در زندان‌های اوین، قزل حصار و گوهردشت گذرانده است.

او گفت در دوره اعدام‌ چپ‌ها در زندان گوهردشت حمید نوری را هم دیده است که در آنجا به او برگه‌ای داده که "آیا سازمانت را قبول داری و آیا حاضر به مصاحبه هستی؟"

در این جلسه مهرداد نشاطی پس از آنکه حمید نوری گفت ندیده که او دقیقا بر روی نقشه گفته کجای زندان گوهردشت زندانی بوده، خطاب به او گفت "شما خوب می‌دانید".

براساس پرونده حمید نوری در فاصله زمانی ۵ تا ۱۵ شهریور ۱۳۶۷ در زندان گوهردشت (رجایی شهر) کرج، ایران، بعنوان دستیار دادیار یا در موضع و موقعیت مشابه دیگری، "به اتفاق، در هماهنگی و با مشاوره با دیگر عاملان‎، عامدانه تعداد زیادی از زندانیان را که اعتقادات ایدئولوژیک/مذهبی آنها با دولت تئوکراتیک ایران در تضاد بود از زندگی محروم کرد."

بنابر روایت بازماندگان و کیفرخواست دادستان‌ها، حکومت ایران در موج اول که هشتم مرداد ماه آغاز شد اعضای سازمان مجاهدین را اعدام کردند و در موج دوم که از پنجم مرداد ماه آغاز شد، زندانیان کمونیست را اعدام کردند.

روزشمار کشتار چپ‌ها در زندان اوین

مهرداد نشاطی ملکیانس در این جلسه به دوره زمانی اعدام‌های تابستان سال ۱۳۶۷ پرداخت که موضوع اتهام حمید نوری است.

او گفت در اواخر تیرماه یا اوایل مردادماه ۱۳۶۷، امکانات، ملاقات و هواخوری‌ها قطع شد. او گفت در فاصله مرداد و شهریور سال ۱۳۶۷ در بندشان ایزوله شده بودند و دیگر هیچ مجاهدی نیز در میانشان نبود و آنها را جدا کرده بودند.

بنابر کیفرخواست، کشتار زندانیان از هشتم مرداد ماه سال ۱۳۶۷ آغاز شده بود.

مهرداد نشاطی در این دادگاه شهادت داد که از پنجم شهریور ماه یعنی آغاز اعدام زندانیان چپگرا، چهارتن از همبندیان چپگرای آنها را جدا کرده‌اند و بعدتر تنها یکی از آنها بازگشته است.

او گفت در ابتدا آنها گمان کرده‌اند که هیاتی برای جداسازی زندانیان آمده است.

اشاره آقای نشاطی به هیاتی است که مرداد و شهریور ۱۳۶۷، با دستور آیت‌الله خمینی مجددا زندانیان سیاسی را محاکمه و هزاران نفر را به اعدام محکوم کرد. این هیات نزد زندانیان سیاسی به هیات مرگ مشهور شد.

آقای نشاطی گفت در ششم شهریور بند بالایی آنها خالی شد و "دیگر صدایی از آن نمی آمد". او گفت ما از طریق هواکش صداهای عجیبی می‌شنیدیم که "وصیت نامه‌ات را بنویس و اینجا دیگر آخر خط است".

او می‌گوید پس از این تصور ابتدایی زندانیان این بود که می‌خواهند آنها را "تهدید کنند، بترسانند و به انفرادی بیندازند".

او گفت کل صف بند ما را به صف کردند، نزد هیات متصدی اعدام‌ها بردند و در آنها سوال‌هایی کردند از جمله اینکه سازمانت را قبول داری یا نه، مصاحبه می‌کنی یا نه و آیا سازمانت را محکوم می‌کنی یا نه. آقای نشاطی می‌گوید او حاضر به مصاحبه نشده است.

او شهادت داد پس از مواجهه با هیات متصدی اعدام‌ها آنهایی که از بند آنها نجات یافتند و اعدام نشدند را از تونلی از شلاق گذراندند و به بند تازه‌ای بردند.

بنابر روایت زندانیان در مورد چپگرایان نیز سوال‌های دیگری مطرح شده بود از جمله اینکه اگر خانواده‌ آنها مسلمان بودند، "آیا مسلمان هستند؟ و آیا نماز می‌خوانند؟"

او می‌گوید بازماندگان متوجه شدند که زندانیان مارکسیست برای نماز خواندن زیر فشار قرار گرفته‌اند. آقای نشاطی ملکیانس گفت او را نیز برای نماز خواندن شلاق زده‌اند.

"دیده‌بان ایران"، نهاد اجرایی "بنیاد ایران تریبونال" این دادگاه را به طور زنده در شبکه‌های اجتماعی خود به طور زنده پخش می‌کند. بنیاد ایران تریبونال یک تشکل غیرانتفاعی و غیردولتی است که از سوی زندانیان سیاسی دهه شصت و خانواده کشته‌شدگان و شماری دیگر از فعالان سیاسی ایران پایه گذاری شده است.