آیا طالبان در یافتن افراد مورد نظر اطلاعات بیومتریک به کار می‌برند؟

پیتر کییرنان، عضو سابق واحد فرماندهی عملیات ویژه دریایی ایالات متحده می‌گوید: "ما به روستاها می‌رفتیم و ساکنان روستا را در سیستم داده‌های بیومتریک ثبت نام می‌کردیم."

وی می‌افزاید که برای این منظور "شما دستگاهی به ابعاد حدود ۱۲ اینچ در ۶ اینچ (حدود ۳۰.۵ سانتیمتر در ۱۵.۵ سانتیمتر) داشتید که اثر انگشت و چشم آنها را اسکن می‌کرد و از آنها عکس هم می‌گرفت."

هفته گذشته، هفته شلوغی برای آقای کییرنان بوده است. در افغانستان او مسئول ۱۲ مترجم محلی بود و در زمان این مصاحبه، بعضی از آنها هنوز در افغانستان بودند و پیتر کییرنا تلاش داشت به آنها کمک کند.

برای کسانی که با نیروهای آمریکایی کار می‌کردند، خروج از افغانستان فوریت دارد.

بی‌بی‌سی اخیرا یک گزارش سازمان ملل متحد را مشاهده کرده که گفته است طالبان در جستجوی افرادی هستند که برای نیروهای ناتو و ایالات متحده کار می‌کردند و با آنها همکاری داشتند.

برخی معتقدند که دخیره عظیم داده‌های بیومتریک جمع‌آوری شده توسط ارتش آمریکا و دولت افغانستان می‌تواند برای این افراد خطرناک باشد زیرا به طالبان در یافتن و انتقامجویی از آنان کمک می‌کند.

برایان دولی، مشاور ارشد گروه موسوم به "فعالان اولویت حقوق بشر" به پادکست تک‌ تنت بی‌بی‌سی Tech Tent گفته است که اگرچه در این مورد اطلاعات چندانی در دست نیست "اما گمان می‌توان کرد که [طالبان] یا به این حجم عظیم داده‌های بیومتریک دست یافته یا به زودی دست خواهند یافت."

نظامیان مانند آقای کییر می‌توانند با استفاده از دستگاه "تجهیزات تشخیص هویت بین تشکیلاتی" HIIDE جزئیات مشخصات شخصی افغان‌ها را به یک مجموعه داده‌های بیومتریک متعلق به آمریکا اضافه کنند.

به گفته او، استفاده از این دستگاه برای شناسایی بمب‌گذاران مفید بود اما از آن برای تایید هویت پیمانکاران و افراد محلی که با نیروهای آمریکایی همکاری داشتند هم استفاده می‌شد.

هدف اصلی نظامیان این بود که این سیستم ۸۰ درصد از جمعیت (۲۵ میلیون نفری) را تحت پوشش قرار دهد، هرچند تصور می‌شود که رقم واقعی افراد ثبت نام شده به مراتب کمتر باشد.

روز سه‌شنبه، سایت خبری اینترسپت گفت که منابع نظامی به این سایت گفته‌اند که بعضی از دستگاه‌های HIIDE به دست طالبان افتاده است و رویترز به نقل از ساکن کابل خبر داده است که طالبان با استفاده از "دستگاه بیومتریک" مشغول بازرسی خانه به خانه هستند.

یک مقام افغان به نشریه نیوساینتیست گفته است که زیرساخت‌های بیومتریک اکنون در دست طالبان است.

آقای کییرنان، که عضو اندیشکده آمریکایی پروژه امنیت ملی ترومن است، می‌گوید احتمال دارد طالبان به برخی از داده‌های بیومتریک نیروهای ائتلاف دسترسی یافته باشند، اما اطمینانی نیست از دانش فنی لازم برای بهره‌برداری از آن برخوردار باشند.

آنی جاکوبسون، روزنامه نگار و نویسنده که در زمینه بیومتریک نظامی تحقیق کرده، فکر می‌کند که بعید است طالبان حتی در صورت داشتن دستگاه HIIDE بتوانند به حجم زیادی از داده‌های جمع آوری شده توسط ائتلاف دست یابند.

وی افزوده است که هیچ اطلاعاتی به صورت عمده در اختیار شرکای افغان قرار نگرفته زیرا این نگرانی وجود داشت که "بعضی از کارمندان فاسد این اطلاعات را در اختیار گروه‌های تبهکار قرار دهند."

خانم جاکوبسون می‌گوید داده‌های گردآوری شده توسط دستگاه‌های HIIDE در افغانستان ذخیره نمی‌شد بلکه به سیستم خودکار شناسایی بیومتریک پنتاگون انتقال یافته که به دلیل پیچیدگی فراوان این سیستم به آن "سیستم سیستم‌ها" نام داده‌اند.

بنابراین استفاده طالبان از این اطلاعات منتفی است اما او احساس می‌کند که در عمل، رسانه‌های اجتماعی ممکن است منبع اطلاعاتی ساده‌تری برای طالبان باشند.

بی‌بی‌سی از وزارت دفاع آمریکا درخواست کرد در مورد ذخیره اطلاعات بیومتریک توضیح دهد اما این درخواست جوابی دریافت نکرده است.

داده های غیرنظامی

دولت افغانستان هم از سیستم بیومتریک استفاده کرده است.

اداره ملی آمار و اطلاعات افغانستان بیش از شش میلیون درخواست برای صدور شناسنامه بیومتریک یا e-Tazkira را پردازش کرده است. این اطلاعات شامل اثر انگشت، اسکن چشم و عکس فرد است.

از روش بیومتریک، از سیستم جمله تشخیص چهره، برای ثبت‌نام رای‌دهندگان در انتخابات ۲۰۱۹ هم استفاده شد.

دولت افغانستان حتی سیستم بیومتریک را برای ثبت مشاغل راه‌اندازی کرد و قصد داشت داده‌های بیومتریک طلاب مدارس دینی را هم جمع‌آوری کند.

در سال ۲۰۱۶ ، یک خبرنگار تلویزیونی گزارش کرد که طالبان در عملیات کمین و حمله به یک اتوبوس که به کشته شدن دوازده نفر منجر شد از دستگاه تشخیص بیومتریک برای شناسایی اتوبوس حامل ماموران امنیتی استفاده کردند.