روزنامه «گلوبال تایمز» چین که جزو رسانه‌های ناسیونالیست طرفدار حکومت دانسته می‌شود، در سرمقاله‌ای نوشت که ۲۰ سال تلاش آمریکا برای شکل دادن به افغانستان «ناکامی تمام و کمال» بوده است، و بازگشت طالبان به قدرت را «ضربه‌ای سنگین» بر اعتبار آمریکا دانست.
چین همسایه افغانستان است و می‌توان گفت تنها همسایه‌ای است که نقش چندانی در حمله سال ۲۰۰۱ به آن کشور تحت رهبری آمریکا بازی نکرد؛ هرچند به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، آن را تایید کرد.
در سرمقاله «گلوبال تایمز» می‌خوانیم: «برنامه پر استیصال آمریکا برای خروج از افغانستان، خبر از غیر قابل اتکا بودن تعهدات این کشور به متحدانش می‌دهد: هر وقت منافع واشنگتن ایجاب کند که متحدانش را کنار بگذارد، هر بهانه‌ای که لازم باشد، برای آن پیدا میکند.»
تحلیل‌گران می‌گویند چین خواهد کوشید در افغانستانِ تحت رهبری طالبان، بر نفوذ و منافع راهبردی خود بیفزاید.
خانم هوآ با تاکید بر «حفظ ارتباط» بین چین و طالبان، افزود: «طالبان افغانستان بارها گفته‌اند که امیدوار به داشتن روابط خوب با چین هستند و خواهان مشارکت چین در بازسازی و توسعه افغانستان. آن‌ها همچنین گفته‌اند به هیچ نیروی خارجی اجازه استفاده از سرزمین افغانستان برای کارهایی که چین را به خطر می‌اندازد، نمی‌دهند. ما از این گفته‌ها استقبال می‌کنیم.»
رویکرد طالبان به منطقه سین کیانگ چین که هم‌مرز با افغانستان است و پکن در آن دست به سرکوب گسترده زده و بیش از یک میلیون از اویغورها و سایر شهروندان مسلمان کشور را وارد اردوگاه‌های دسته‌جمعی کرده است، از موارد حساس رابطه پکن و طالبان است.
کارشناسان اما می‌گویند طالبان نگاه «رئال‌پلیتیکی» دارد و روابط حسنه با پکن را ارجح‌تر از روابط خود با گروه‌هایی همچون «حزب اسلامی ترکستان» (گروه پیکارجویی در میان اویغورهای چین که به دنبال برپاسازی دولت مستقلی به نام «ترکستان شرقی» در سین کیانگ است) می‌داند. شورای امنیت سازمان ملل آن گروه را از سال ۲۰۰۲ در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده است، اما آمریکا در سال ۲۰۲۰ آن را از آن فهرست خارج کرد. این گروه در سوریه هم شعبه دارد و در کنار گروه‌هایی همچون تحریر‌الشام، در جنگ داخلی آن کشور علیه حکومت بشار اسد جنگیده است.
هنوز معلوم نیست جمهوری خلق چین واقعا «امارت اسلامی» طالبان در کابل را به رسمیت بشناسد، یا به فعالیت‌هایی غیررسمی مثل سرمایه‌گذاری در مواردی همچون ساخت مسکن و زیرساخت در آن کشور اقدام کند.
چین از نزدیک‌ترین متحدان پاکستان است که سابقه حمایت از طالبان را دارد و بار پیش که طالبان حکومتی با عنوان «امارت اسلامی» در کابل برقرار کرده بود، یکی از تنها دو کشوری بود که همراه با امارات متحده عربی، آن حکومت را به رسمیت می‌شناخت. مقامات هندوستان گفته‌اند انتظار دارند چین سرمایه‌گذاری‌های خود در افغانستان را از طریق پاکستان انجام دهد.
لیو زونگی، کارشناس سیاست خارجه در موسسه مطالعات بین‌المللی شانگهای، به روزنامه «فایننشال تایمز» لندن گفت که پکن در مسائل داخلی افغانستان «دخالت نمی‌کند.» او افزود: «افغانستان در نقطه اتصالی مهمی بین کشورهای آسیا قرار دارد و برای پروژه کمربند و جاده، حائز اهمیت است. اما این به معنای آن نیست که چین از خلاء قدرت استفاده میکند. هدف چین همکاری بین دو دولت معمولی است.»
رهبران ارشد طالبان ماه گذشته در شهر تیانجین چین با وانگ یی، وزیر خارجه چین، دیدار کردند و به او «قول» دادند که افغانستان پایگاهی برای حملات تروریستی علیه سین‌کیانگ نخواهد بود. آقای یی گفت: «خواهیم دید که طالبان سر قولش می‌ماند یا نه.»
خانم هوآ گفت: «ما امیدوارم طالبان افغانستان و تمام طرفین و گروه‌های قومی در آن کشور به ساختار سیاسی با مشارکت همگان برای صلح پایدار دست پیدا کنند.»
او تاکید کرد: «چین به حق مردم افغانستان برای تعیین مستقل سرنوشت و آینده خود احترام می‌گذارد و آماده است به رشد همکاری دوستانه و حاکی از همسایگی خوب با افغانستان ادامه دهد. چین می‌خواهد نقشی سازنده در صلح و بازسازی افغانستان داشته باشد.»
چین آماده همکاری با طالبان؛ هفتاد کشور خواهان تامین امنیت مردم افغانستان
دولت چین اعلام کرد به «انتخاب» مردم افغانستان احترام می‌گذارد؛ عبارتی که برخی آن‌را نشان از قصد پکن برای به رسمیت شناختن حکومت طالبان در کابل می‌دانند.
هوآ چون یینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، در اولین واکنش رسمی آن کشور به فتح قدرت از سوی طالبان، گفت: «اوضاع افغانستان تحولی عمده را از سر گذرانده است و ما به خواست و انتخاب مردم افغانستان احترام می‌گذاریم.»
خانم هوآ همچنین به وعده طالبان برای برپا کردن دولتی باز و تامین امنیت سفارت‌خانه‌های خارجی و مردم افغانستان اشاره کرد، و گفت: «چین چشم‌‌انتظار آن است که این تعهدها محقق شوند تا انتقال صلح‌آمیز قدرت در افغانستان ممکن شود و هرگونه تروریسم و حرکات مجرمانه محدود شوند.»
چین و روسیه از جمله کشورهایی هستند که سفارت‌های خود را در پکن حفظ کرده‌اند؛ هرچند بسیاری از اتباع چینی از آن کشور تخلیه شده‌اند.
در سوی دیگر جهان، استفن زایبرت، سخنگوی دولت آلمان، روز دوشنبه به خبرنگاران گفت وضعیت افغانستان مایه «نگرانی عمیق» برلین است. او افزود: «ما نگران سرنوشت مردم افغانستان هستیم و نیز نگران کل اوضاع. وقتی حضور نظامی کشورهای غربی را به‌خاطر داشته باشیم، باید گفت شاهد تحولات تلخی هستیم.»
آقای زایبرت گفت هدف «روشن» دولت آلمان، تخلیه امن و امان کارمندان سفارت آلمان و سایر شهروندان آن کشور است و تا جای ممکن، تخلیه شهروندان افغانستانی همکار با دولت آلمان و کسانی که با آن کشور همکاری نزدیک داشته‌اند.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان با توجه به اوضاع «بسیار پرآشوب» فرودگاه کابل، گفت ازدحام مردم باعث شده است انجام پرواز ممکن نباشد. به گفته این سخنگو، یک پرواز نظامی آلمانی صبح دوشنبه وارد کابل شد تا به نجات شهروندان آن کشور کمک کند و دو هواپیمای دیگر نیز از راه خواهند رسید.
چهل نفر از کارمندان سفارت آلمان شب یکشنبه از کابل به دوحه منتقل شدند. در پی به قدرت رسیدن طالبان، پروازهای غیرنظامی قطع شده‌اند و فقط پروازهای نظامی فعالیت دارند.
آلمان اکنون از شهروندان خود در کابل درخواست کرده است که منتظر تماس سفارتخانه باشند و خودسرانه به سمت فرودگاه نروند. شرکت هواپیمایی لوفتانزای آلمان گفت در هماهنگی با وزارت خارجه آن کشور، مشغول تلاش و پشتیبانی روند خروج شهروندان آلمانی و همکاران افغانستانی آن‌ها است.
جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، در حال گذراندن تعطیلات ماه اوت خود در کمپ‌دیوید است. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، روز دوشنبه گفت که او در مورد افغانستان با مردم آمریکا صحبت خواهد کرد، اما معلوم نیست این سخنان امروز (دوشنبه) ایراد شوند یا نه.
یک مقام وزارت دفاع آمریکا روز دوشنبه حوالی ساعت پنج بعدازظهر به وقت محلی، گفت ارتش آمریکا موقتا عملیات خود را در فرودگاه کابل متوقف کرده است. نیروهای آمریکایی مشغول پاک‌سازی باند فرودگاه از شهروندان افغانستانی هستند که در آن گرد آمده‌اند.
در ایران، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری جدید، در گفت‌وگو با جواد ظریف، وزیر خارجه دولت سابق، گفت: «ایران برای برقراری ثبات که نیاز نخست امروز افغانستان است، تلاش خواهد کرد و به عنوان کشور همسایه و برادر، همه گروه‌ها را دعوت به دستیابی برای توافق ملی میکند.»
رئیسی گفت: «شکست نظامی و خروج آمریکا از افغانستان باید به فرصتی برای احیای زندگی، امنیت، و صلح پایدار در این کشور تبدیل گردد.»
آقای ظریف روز دوشنبه در تهران با یوه شیائو یونگ، فرستاده ویژه وزارت امور خارجه چین در امور افغانستان، دیدار کرد. ظریف در آن دیدار پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک بین دو کشور را تبریک گفت و از چین برای تامین واکسن، تشکر کرد. ظریف همچنین حمایت تهران را از «شورای هماهنگی انتقال صلح‌آمیز قدرت در افغانستان» اعلام کرد. در خبرهایی که از این دیدار منتشر شده است، هیچ اشاره‌ای به طالبان به چشم نمی‌خورد.
در این میان، ۷۰ کشور از سراسر جهان، از جمله استرالیا، نیوزلند، بریتانیا، پرتغال، ژاپن، هلند، قبرس، کانادا، بلژیک، شیلی، کلمبیا، ساحل عاج، کرواسی، جمهوری چک، دانمارک، استونی، فنلاند، فرانسه، گرجستان، اوگاندا، آلمان، بورکینافاسو، غنا، یونان، کوزوو، پاناما، رومانی، اسلواکی، هائیتی، ایرلند، ایتالیا، نیجر، نروژ، قطر، کره جنوبی، اسپانیا، سوئد، اوکراین، و یمن، با صدور بیانیه‌ای خواهان تامین امنیت مردم افغانستان و اجازه ترک کشور به شهروندان شدند. این بیانیه از «تمام طرف‌ها» می‌خواهد «به خروج امن و منظم اتباع خارجی و افغانستانی‌هایی که مایل به ترک افغانستان هستند، احترام گذاشته شود و آن را تسهیل کنند.»
این بیانیه می‌گوید تمام طرفینی که در افغانستان در موضع قدرت قرار دارند، مسئول حفظ جان و مال مردم و «احیای سریع امنیت و نظم مدنی» هستند، و تاکید میکند: «مردم افغانستان شایسته زندگی در امنیت، ایمنی و کرامت هستند. ما در جامعه بین‌المللی آماده کمک به آن‌ها هستیم.»
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید