مذاکره با عربستان 'به دلیل تغییر دولت ایران متوقف شده است'

آقای مسجدی به العالم، تلویزیون عربی زبان حکومتی در ایران گفته است که بعد از تشکیل دولت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور جدید ایران "در مورد ادامه این مذاکرات تصمیم‌گیری خواهد شد".

به دنبال حمله به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد در دی ۱۳۹۴ که در اعتراض به اعدام یک روحانی شیعه انجام گرفت، مقام های سعودی روابط سیاسی و اقتصادی خود را به طور کامل با ایران قطع کردند. دو کشور از آن زمان تاکنون هیچ روابطی با هم ندارد اما در ماه‌های اخیر به میانجیگری عراق مذاکرات محرمانه‌ای را در بغداد آغاز کرده‌اند که با پایان دولت حسن روحانی متوقف شده است.

سفیر ایران در عراق با تایید قطع این مذاکرات گفته است که مصطفی کاظمی، نخست وزیر عراق، نقش اصلی در انجام گفت‌و‌گو میان مقام های ایرانی و عربستان را به عهده داشته است.

آقای مسجدی گفته: "موضوعات مختلفی در مذاکرات مطرح بوده. هم در رابطه با روابط دوجانبه، حل و فصل مشکلاتی که در این راه بین ایران و عربستان وجود دارد و هم در رابطه با موضوعات منطقه‌ای، مساله یمن و سایر موضوعات. اما چون هنوز مذاکرات ادامه دارد و به نتیجه نهایی و تصمیم دو طرف نرسیده، طبیعتا از مفاد و جزئیات آن بنا نیست که چیزی مطرح شود".

وی تایید کرده که بازگشایی نمایندگی های دو کشور بخشی از مذاکرات بوده است.

پیشتر رسانه ها گزارش داده بودند که گفت و گوها میان دو کشور از سوی مقام های امنیتی انجام می‌شود. به دنبال انجام این مذاکرات، برخی از رسانه های نزدیک به ابراهیم رئیسی رئیس جمهور جدید ایران گزارش داده بودند که هیاتی از عربستان سعودی در مراسم تحلیف وی شرکت خواهند کرد اما در روز تحلیف و پس از آن حضور نمایندگان عربستان در مراسم تحلیف تایید نشد.

مذاکرات غیرعلنی ایران و عربستان از فروردین سال جاری آعاز شد و پیش از تغییر دولت در ایران چند دور از آن در بغداد انجام شد.

از زمان قطع روابط دو کشور ایران تلاش هایی برای بهبود روابط و یافتن میانجی کرده اما تاکنون موفق نبوده است. نخست وزیر پاکستان و رئیس جمهور چین تاکنون در این زمینه به تلاش هایی دست زده بودند اما عربستان گفته بود زمانی با ایران روابط را از سر می گیرد که سیاست های منطقه ای این کشور تغییر کند.

ایران و عربستان اختلافات عمیقی بویژه درباره وضعیت یمن دارند. ایران از شورشیان انصارلله یا حوثی ها حمایت می کند که کنترل بخش‌هایی از یمن را در دست دارند. عربستان با شکل دادن به یک ائتلاف نظامی از کشورهای مسلمان، با حوثی ها مبارزه می کند و درصدد بازگرداندن دولت قانونی این کشور به یمن است.

در ماه های اخیر حوثی های یمن به حملات پراکنده خود به داخل عربستان سعودی افزوده‌اند. مقام های عربستان در مواردی ایران را به دلیل پشتیبانی از حوثی ها مسئول حملات آنها به داخل عربستان دانسته است.

تهران در برابر عربستان را "ارتجاع منطقه" می خواند و می گوید که همسو با اسرائیل، در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ حامی فشار اقتصادی و تحریم علیه ایران بوده است.

فرمانده وقت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی چند هفته پیش از قطع روابط عربستان با ایران گفته بود "جهان اسلام از خیانت‌ها و جهالت‌های ابولهب‌گونه آل سعود نظیر کشتار مردم یمن، آواره‌سازی مردم عزیز سوریه، سرکوب مردم بحرین، کشتارهای فرقه‌ای در عراق و ایجاد تفرقه‌های قومی و تروریسم‌پروری در همه جا به ستوه آمده و قریبا در خشم مسلمانان ذوب خواهند شد."

یمن همزمان با شیوع ویروس کرونا به دلیل دسترس محدود به غذا و دارو با یک بحران انسانی رو به رو است و درگیری های نظامی به فاجعه ای انسانی در این کشور دامن زده است.

ایران و عربستان بر سر فعالیت های هسته ای تهران نیز با یکدیگر اختلاف دارند.

ریاض مخالف توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام بوده، خواستار آن است که قدرت های منطقه‌ای در هر مذاکره ای برای احیای این توافق بین ایران و آمریکا صورت می گیرد حضور داشته باشند و این توافق احتمالی برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای این کشور را هم در بگیرد.

ایران و آمریکا به طور غیرمستقیم شش دور مذاکره برای احیای برجام در وین پایتخت اتریش انجام دادند اما در هفته های پایانی ریاست جمهوری حسن روحانی اعلام شد که تصمیم گیری درباره این مذاکرات به دولت ابراهیم رئیسی واگذار شده است.