آیا پهپادهای ارتش ایران واقعا رادارگریز هستند؟

روز بیستم بهمن ماه، خبرگزاری‌های حکومتی ایران مطالب زیادی در باره «دستاوردهای نظامی نیروهای مسلح ایران پس از انقلاب» منتشر کردند. از جمله، خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران گزارشی مفصل در باره توان پهپادی ارتش و سپاه منتشر کرد. در این گزارش برخی از ادعاهای فرماندهان ارتش و سپاه در رابطه با توان پهپادی نیروهایشان مطرح شده. ادعاهایی که برخی از آنها واقعیت دارد و برخی دیگر در راستای بزرگ‌نمایی دستاوردهای پهپادی و حتی در راستای فریب افکار عمومی و مقامات کشوری و یا رقابت بین ارتش و سپاه مطرح شده است.

در این گزارش ادعا شده است که پهپادهای شناسایی ارتش دارای رنگ جاذب امواج رادار هستند که به آنها امکان پرواز مخفیانه بر روی ناوهای هواپیمابر آمریکا را می‌دهد، بدون آن که شناسایی و ساقط شوند. برای اثبات این ادعا نیز تصویر یک قوطی رنگ یا ماده جاذب امواج رادار در دست یک افسر ارتش در نمایشگاهی که در جریان رزمایش اخیر پهپادی ارتش در سمنان برقرار شده بود منتشر شده است. همچنین صحنه ای از فیلم تهیه شده از ناو هواپیمابر نیمیتز نیز حین عبور از تنگه هرمز، در گزارش آمده است.

در حقیقت، صحنه مورد نظر اگر اساسا از سوی یک پهپاد ارتش تهیه شده باشد، متعلق به فیلمی است که یک پهپاد ابابیل ۳ موسوم به «هدهد» مستقر در پایگاه نهم شکاری تاکتیکی نیروی هوایی ارتش گرفته. این پهپادهای نیروی هوایی ارتش بر اساس قوانین بین‌المللی در ارتفاع بسیار زیاد و مجاز و با اطلاع فرماندهان ناوشکن‌ها و ناوهای هواپیمابر آمریکایی از روی آنها می‌گذرند و تصویربرداری می‌کنند. علاوه براین، سال‌هاست که هواپیماهای گشت دریایی پی-۳اِف نیروی دریایی ارتش و هواپیماهای ترابری فوکر ۲۷ فرندشیپ نیروی هوایی و نیروی دریایی ارتش با هماهنگی با نیروهای آمریکایی در منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان از ناوها و شناورهایشان فیلم و عکس تهیه می‌کنند و به این منظور نیازمند رادارگریز بودن نیستند.   

رسانه‌های حکومتی ایران و بزرگ‌نمایی دستاوردهای نظامی در آستانه سالگرد انقلاب

در دیگر بخش‌های گزارش منتشر شده در تسنیم، سخن از پهپادهای تهاجمی «آرش» آمده، و ادعای آن‌که بردی معادل با ۲۰۰۰ کیلومتر دارند. این پهپادها در حقیقت همان پهپاد هدف «کیان» هستند که در نیروی پدافند هوایی ارتش به عنوان هدف پرنده برای شناسایی، درگیری و انهدام با موشک‌های زمین به هوای شلیک شده در جریان آموزش‌ها و رزمایش‌ها استفاده می‌شوند.

در جریان رزمایش اخیر پهپادی ارتش، فیلم پرتاب این پهپادها به نمایش درآمد و ادعا شد که قابلیت انتحاری دارند. اما بر اساس همان فیلم‌ها، به راحتی قابل مشاهده بود که برخلاف پهپادهای انتحاری سپاه چون «طوفان»، این پهپادها دماغه‌ای ساده و فاقد هرگونه سنسور تصویری، راداری و حرارتی دارند که بتواند هدف را در محدوده نقطه جغرافیایی وارد شده به سامانه هدایت و ناوبری پهپاد شناسایی کند و آن را با دقت منهدم کند. این احتمال وجود دارد که فرماندهان پداجا (پدافند ارتش جمهوری اسلامی ایران) قصد ساخت نمونه تهاجمی و انتحاری این پهپادها را دارند، اما به دلیل کاستی بودجه، همچون نیروی هوافضای سپاه قادر به خرید سنسورهای راداری و یا تصویری و حرارتی برایشان نیستند.

البته در سال‌های اخیر، شرکت‌های وابسته به صنایع دفاع ایران چون هسا (هواپیماسازی ایران) و صنایع هوافضای قدس (صنایع پهپادسازی ایران در زمان حکومت پهلوی) و همچنین صنایع هوافضای شاهد وابسته به نیروی هوافضای سپاه و شرکتهای خصوصی طرف قرارداد پداجا و سپاه، موفق به مهندسی معکوس پهپادهای غنیمتی و یا طراحی کامل پهپادهای بومی در انواع شناسایی، تهاجمی، انتحاری و هدف شده‌اند، اما معاونت‌های جهاد خودکفایی در نیروهای چهارگانه ارتش به دلیل بودجه اندک و تجهیزات محدودشان، به‌شدت از همتایان سپاهی خود عقب مانده اند و ادعاهای مطرح شده توسط فرماندهان‌شان مبنی بر ساخت پهپادهای انتحاری چون آرش و یا پهپادهای رهگیر مجهز به موشک هوا به هوای آذرخش از واقعیت به دور است، ادعاهایی که در گزارش خبرگزاری تسنیم نیز مطرح شده است.