به نظر می‌رسد رهبران جمهوری اسلامی یا به دلیل عدم اطمینان از سیاست عملی دونالد ترامپ و یا به دلیل جدی گرفتن اخطارهای او می‌کوشند بر خلاف روال سال‌های اخیر، با موضع گیری‌های محتاطانه دست‌کم در این شرایط نفتی بر آتش زیر خاکستر روابط دو کشور نریزند.
آقای ترامپ، در جریان کارزار انتخاباتی خود از برجام به عنوان بدترین توافق تاریخ آمریکا یاد کرده و به نوعی هشدار داده بود که در صورت پیروزی، لغو برجام از اولین اقدامات او خواهد بود، با این همه، به نظر می‌رسد که دولت جدید آمریکا اکنون بیش از آنکه بر لغو برجام متمرکز باشد، می‌کوشد به شیوه‌هایی دیگر فشار بر جمهوری اسلامی را افزایش دهد.
سخنان پل رایان، رییس مجلس نمایندگان آمریکا، به روشنی از این رویکرد پرده بر می‌دارد.
او در مصاحبه‌ای با شبکه ان بی سی گفته: "توافق هسته‌ای برجا می‌ماند اما باید تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع شود و این کاری بود که دولت قبلی انجام نمی‌داد."
یت‌الله خامنه‌ای در ۲۹ مهرماه سال ۱۳۹۴ در نامه‌ای به حسن روحانی، با تعیین شروطی برجام را تایید کرد.
در آن نامه، رهبر ایران به صراحت نوشته بود: "در سراسر دوره هشت‌ساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای ]از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر [ توسط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظّف است طبق بند ۳۳ مصوبه مجلس، اقدام‌های لازم را انجام دهد و فعالیت‌های برجام را متوقف کند."
آقای خامنه‌ای در سوم آذرماه امسال و در آخرین ماه‌های ریاست جمهوری باراک اوباما، در واکنش به تمدید ده ساله تحریم‌های موجود علیه ایران به تندی واکنش نشان داد و آن را به صراحت نقض برجام خواند و گفت: "البته این دولتی که بنا است بیاید که هنوز نیامده؛ حالا او هندوانه دربسته است و نمی‌دانیم حالا داخل آن چه در می‌آید، اما همین دولتی که الان وجود دارد ;همین دولت کنونی در آمریکا ; دارند برخلاف آنچه تعهد کردند و تصمیم‌گیری مشترک کردند و مسئولین به ما آن‌وقت اعلام کردند، عمل می‌کنند. من اینجا لازم می‌دانم عرض بکنم [اینها] کارهای متعددی کردند، تخلف‌های متعددی کردند، یکی دو تا نیست ; تازه‌ترینش این تمدید تحریم ده ساله است ; اگر این تحریم [تمدید] بشود، قطعاً نقض برجام است -بدون تردید- و بدانند جمهوری اسلامی حتما در مقابل آن واکنش نشان خواهد داد."
در آن زمان، هیچ تحریم جدیدی علیه ایران وضع نشده بود و حتی دولت اوباما تضمین داد که مانع برقراری تحریم‌هایی خواهد شد که بر اساس برجام باید لغو شوند.
اما وزارت امور خزانه‌داری دولت جدید آمریکا روز جمعه ۱۵ بهمن، ۲۵ شخصیت حقیقی و حقوقی ایرانی و غیرایرانی را به دلیل آزمایش موشکی اخیر جمهوری اسلامی در فهرست تحریم‌های خود قرار داد.
آیت‌الله خامنه‌ای در سخنان خود مطلقا نه به این تحریم‌های جدید اشاره کرد که از نظر او نقض برجام محسوب می‌شود، و نه به اظهارات شدید اللحن دونالد ترامپ و دیگر اعضای بلندپایه دولت او علیه سیاست‌ها و عملکرد جمهوری اسلامی واکنش نشان داد.
رهبر جمهوری اسلامی، در مقابل، همان‌گونه که در جریان کارزارهای انتخاباتی گفته بود، بار دیگر از دونالد ترامپ به دلیل افشای " فساد سیاسی، اقتصادی، اخلاقی و اجتماعی دستگاه حاکم بر آمریکا" تشکر کرد.
رویکرد ملایم در قبال دونالد ترامپ آن چنان در دستگاه رهبری جمهوری اسلامی فراگیر است که در اظهار نظری بی‌سابقه، محمد علی موحدی کرمانی، امام جمعه موقت تهران که اکنون با نظر آیت‌الله خامنه‌ای ریاست موقت مجمع تشخیص مصحلت نظام را نیز بر عهده دارد، آقای ترامپ را فردی صالح معرفی کرد که در خطر نفوذ به گفته او خناسان قرار دارد.
حق نشر عکسMEHRImage captionدر اظهار نظری بی‌سابقه، محمد علی موحدی کرمانی، امام جمعه موقت تهران که اکنون با نظر آیت‌الله خامنه‌ای ریاست موقت مجمع تشخیص مصحلت نظام را نیز بر عهده دارد، آقای ترامپ را فردی صالح معرفی کرد که در خطر نفوذ به گفته او خناسان قرار دارد
آقای موحدی کرمانی، روز جمعه ۸ بهمن، با فرض انگاشتن اینکه دونالد ترامپ با اسلاف خود متفاوت است و"شرف انسانی" و "همت بلند مردانه" دارد گفت:" آقای ترامپ شما با شعار خدمت به مردم و احیای کشورتان و دخالت نکردن در سایر کشورها و مبارزه با تروریسم به کاخ سفید قدم نهاده‌اید؛ بکوشید به وعده‌های خود عمل کنید؛ مبادا خناسان عزم شما را تغییر دهند."
در فضای عمومی سیاسی در جمهوری اسلامی نیز، برخلاف دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران واکنشی هیجان زده و یا عصبی برنیانگیخت و زمینه‌ای برای موضع گیری مقامات لشگری و کشوری علیه آمریکا فراهم نیاورد.
اما این رویکرد محتاطانه و نسبتا مداراجویانه تا چه زمانی می‌تواند ادامه یابد؟ آیا جمهوری اسلامی برنامه آزمایش‌های موشکی خود را دست کم برای مدتی قابل توجه متوقف خواهد کرد؟ آیا چهره‌های موثر دولت دونالد ترامپ که به داشتن مواضع سختگیرانه در قبال ایران شهره‌اند، به توقف کوتاه مدت یا حتی میان مدت تعلیق آزمایش‌های موشکی رضایت خواهند داد و ایران را به تداوم رویکرد فعلی تشویق خواهند کرد؟
از همه شواهد چنین برمی‌آید که آزمایش‌های موشکی تنها بخشی از مجموعه‌ای پیچیده از مشکلات و مسایل موجود بین ایران و آمریکاست که از جمله برخی متحدان آمریکا و رقبای منطقه‌ای ایران نیز از تاثیرگذاری قابل توجهی بر آن برخوردارند.
اگر رهبران جمهوری اسلامی تا کنون شناخت چندانی از دولت جدید آمریکا نداشتند، اما اکنون دست کم می‌دانند که این دولت بر خلاف دولت قبلی، در دادن اخطار و برگزیدن واژگان و لحن تند کمتر پروایی نشان می‌دهد. شاید سوال بزرگ برای رهبران جمهوری اسلامی اکنون این باشد که دونالد ترامپ، در عمل نیز به اندازه سخن بی‌پروا خواهد بود؟
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید