نشست گروه ۲۰ در “هانگژو”

شست سران کشورهای صنعتی و نوصنعتی موسوم به نشست “گروه ۲۰” بعدازظهر یکشنبه به وقت محلی (۴ سپتامبر/ ۱۴ شهریور – ۹ صبح یکشنبه به وقت اروپای مرکزی) با سخنرانی شی جین‌پینگ، رئیس جمهور چین، به صورت رسمی در شهر “هانگژو” چین آغاز می‌شود.

سران گروه ۲۰، متشکل از ۱۹ قدرت صنعتی و نوصنعتی جهان به اضافه اتحادیه اروپا، قرار است در مورد راهکارهای تحریک اقتصاد جهانی با هم گفت‌وگو کنند.

چین در حال حاضر دومین اقتصاد برتر دنیا و شریک اقتصادی مهم دیگر اعضای گروه ۲۰ است. رشد اقتصادی کند چین در سال‌های اخیر به نگرانی‌ها نسبت به تعمیق بحران اقتصادی جهان دامن زده است. برخی کارشناسان حتی معتقدند چین آمار اقتصادی خود را دست‌کاری می‌کند و وضعیت اقتصادی این کشور در واقعیت بدتر از آن است که پکن رسما اعلام می‌کند.

شی جین‌پینگ با وجود این روز شنبه سوم سپتامبر کشورش را بار دیگر موتور اقتصاد جهان خواند: «چین به آینده خوش‌بین است و در وضعیتی است که می‌تواند با سرعت متوسط یا بالا رشد کند و امکانات فراوانی برای توسعه جهان فراهم کند». رئیس جمهوری چین وعده داد که در کشورش اصلاحات اقتصادی ضروری صورت گیرند.

در حالی که رایزنی در مورد مسائلی از این دست قرار بود محور نشست گروه ۲۰ در چین باشد، بحران‌های بین‌المللی از جمله جنگ داخلی سوریه و وضعیت غیرقابل پیش‌بینی در شرق اوکراین در کانون توجه نشست قرار گرفته است. توافقنامه اتحادیه اروپا و ترکیه بر سر موضوع پناهجویان نیز از قرار معلوم در دستور کار مذاکرات قرار دارد.

انتقاد آمریکا از چین

از چپ: بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، شی جین‌پینگ و باراک اوباما، رؤسای جمهور چین و آمریکا (دیدار روز شنبه)

یک روز پیش از این (شنبه) شی جین‌پینگ و باراک اوباما، رؤسای جمهوری چین و ایالات متحده آمریکا، مدارک مربوط به پیوستن کشورشان به معاهده‌ی جهانی پاریس برای مهار تغییرات اقلیمی را به صورت رسمی به بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد تقدیم کردند. آنها دیگر کشورها را هم تشویق کردند هر چه سریع‌تر به معاهده بپیوندند تا امکان اجرای پیمان در سال جاری (۲۰۱۶) مهیا شود.

با این حساب در مجموع ۲۶ کشور به صورت رسمی به پیمان اقلیمی پاریس پیوسته‌اند. این کشورها ۳۹ درصد کل گازهای گلخانه‌ای جهان را وارد جو می‌کنند. پیمان تاریخی پاریس وقتی اجرایی می‌شود که ۵۵ کشور جهان به آن بپیوندند؛ ۵۵ کشوری که ۵۵ درصد گازهای گلخانه‌ای را تولید می‌کنند.

اقدام آمریکا و چین به عنوان گام بلندی در جهت اجرای پیمان یادشده محسوب می‌شود. با وجود این، برخورد چین و آمریکا در نشست گروه ۲۰ تا به حال خالی از تنش نبوده است. باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، از حضور چین در دریای جنوبی چین انتقاد کرد؛ چین هم این اتهام‌ها را رد می‌کند.

نخستین دیدار مرکل و اردوغان پس از کودتا

در نشست سران گروه ۲۰ قرار است علاوه بر نشست‌های اصلی، در چندین نشست فرعی دو و سه‌جانبه در مورد بحران‌های بین‌المللی رایزنی شود. از جمله انتظار می‌رود آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، ماتئو رنتسی، نخست‌وزیر ایتالیا، و فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه، با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، نشستی برگزار کنند. اردوغان قرار است با اوباما هم دیدار کند.

روز یکشنبه و پیش از آغاز رسمی نشست گروه ۲۰ آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، برای نخستین بار پس از کودتای نافرجام در ترکیه با هم دیدار کردند.

به گفته‌ی یک سخنگوی دولت آلمان، دو طرف در مورد روابط برلین-آنکارا، ادامه اجرای موافقنامه اتحادیه اروپا و ترکیه در موضوع پناهجویان و جنگ در سوریه با هم گفت‌وگو کرده‌اند.

روابط ترکیه و آلمان در پی تصویب قطعنامه‌ای در پارلمان سراسری آلمان از مدتی پیش با تنش همراه بوده است. نمایندگان پارلمان آلمان در این قطعنامه کشتار ارامنه در حکومت عثمانی در زمان جنگ جهانی اول را نسل‌کشی خواندند.

این قطعنامه واکنش شدید آنکارا را در پی داشت. ترکیه از آن به پس مانع از دیدار نمایندگان پارلمان آلمان با سربازان این کشور در پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه شده است.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه قرار است با شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری چین، و آنگلا مرکل دیدار کند. بحران شرق اوکراین موضوع محوری گفت‌وگوی پوتین و مرکل و همچنین پوتین و اولاند خواهد بود. از روسیه به دلیل الحاق شبه‌جزیره کریمه در شرق اوکراین به روسیه و پشتیبانی نظامی مسکو از جدایی‌طلبان این منطقه انتقاد می‌شود.

برکسیت

نشست گروه ۲۰ در چین نخستین حضور خانم ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، در یک نشست بین‌المللی بزرگ است؛ حضوری که می‌تواند ناخوشایند باشد. نمایندگان اتحادیه اروپا همچنان منتظرند بریتانیا برنامه‌ی خود برای خروج از اتحادیه را اعلام کند.

ترزا می و باراک اوباما در نشست گروه ۲۰

افزون بر این، نگرانی‌هایی در سطح بین‌المللی وجود دارد از این‌که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به مانعی در راه رشد اقتصادی جهان تبدیل شود.

مناسبات بریتانیا با میزبان نشست، چین هم در حال حاضر خالی از تنش نیست. ترزا می اخیرا ساخت یک نیروگاه هسته‌ای جدید با مشارکت چین را متوقف کرد. این اقدام خشم پکن را برانگیخت.

می با وجود این پیش از سفر به چین نسبت به تنش‌زدایی از روابط لندن-پکن ابراز خوش‌بینی کرد. او گفت قصد دارد مقدمات آغاز “عصری طلایی” در روابط دو کشور را فراهم و درباره راه‌های همکاری استراتژیک دو طرف با رئیس جمهوری چین گفت‌وگو کند.

تأکید ترکیه و روسیه بر احیای مناسبات

اردوغان و پوتین شامگاه شنبه و اندکی پس از رسیدن به چین، با هم دیدار و بر لزوم احیای کامل روابط تأکید کردند. مسکو در روزهای پایانی نوامبر ۲۰۱۵ و پس از آن‌که ارتش ترکیه یکی از جنگنده‌های روسی را در منطقه مرزی ترکیه-سوریه سرنگون کرد، مناسبات با ترکیه را به شدت محدود کرد. دو طرف در ماه‌های اخیر گام به گام به سمت عادی‌سازی روابط پیش رفته‌اند.

پوتین و اردوغان شامگاه شنبه علاوه بر موضوع انرژی، در مورد بحران سوریه هم گفت‌وگو کردند. ترکیه و روسیه در جنگ داخلی سوریه حضور نظامی دارند.

در سال ۲۰۱۷ شهر هامبورگ آلمان میزبان نشست اقتصادی گروه ۲۰ است. صدراعظم آلمان پیش از این زنان، آوارگی، مهاجرت و سلامت را موضوع‌های محوری نشست سال آینده معرفی کرده بود.رادیو آلمان