کمپانی‌ای که از جنگ داعش ثروتمند می‌شود

همان‌طور که می‌بینیم این گروه تروریستی خودگماشته، یک سال است در مقابل حمله‌ی هوایی آمریکا به سوریه و عراق دوام آورده است.

اما این مانع موفقیت پیمانکاران پدافند نظامی در بحبوحه جنگ نبوده است. کمپانی لاکید مارتین هزار موشک هل فایر دیگر سفارش دریافت کرده است. کمپانی ای ام جنرال مشغول تولید ۱۶۰ ناقل اسلحه هوموی ساخت آمریکا، برای عراق است؛ در حالی که کمپانی جنرال دینامیکس، تانک‌هایی از مهمات به ارزش میلیون‌ها دلار برای کشورش می‌فروشد.

برای خاورمیانه، رشد و پیشروی دولت خودخوانده‌ی اسلامی، فاجعه‌ای بزرگ است. برای یک بنگاه تجاری آمریکایی اما، این جنگ یک معدن طلاست.

شرکت اس او اس اینترنشنال (سوسی) یک شرکت تجاری خانوادگی، که بنگاه‌های اصلی آن در نیویورک مستقر است، یکی از بزرگترین نقش‌آفرینان صحنه در عراق است، که بعد از سفارت آمریکا، بیشترین تعداد آمریکایی را در استخدام خود دارد. در سیاهه‌ی رایزنان این کمپانی معاون وزیر دفاع پاول ولفوویتز، دیده می‌شود که یکی از معماران تجاوز به عراق است، و همچنین پاول بوتلر، یکی از دستیاران ویژه سابق فرمانده پنتاگون دونالد رامسفلد.

کمپانی سوسی، در وبسایت خود اعلام کرده که ارزش نهایی قراردهایی‌ که برای کار در عراق نامزد آن شده بیش از ۴۰۰ میلیون دلار است. این شامل قراردی ۴۰ میلیون دلاری می‌شود برای فراهم کردن همه‌چیز، از تامین وعده‌های غذایی گرفته تا حفظ امنیت محیط، حریق ناگهانی، و خدمات پزشکی در مقر بسمایه در عراق، یعنی یکی از پایگاه‌هایی که در آن یکان‌های آمریکایی به سربازان عراقی آموزش می‌دهند. در ژوئن گذشته ارتش با یک قرارداد ۱۰۰ میلیون دلاری از کمپانی سوسی برای همین خدمات در کمپ تاجی تقدیر کرد.

یک سال بعد از شروع حمله‌ی هوایی آمریکا، به آنچه دولت اسلامی در عراق نامیده‌اند، ۳۵۰۰ یگان آمریکایی برای مشاوره و آموزش به یگان‌های عراقی به کار گرفته شده‌اند. ولی رقمی که مورد بحث قرارنگرفته، رقم فزاینده‌ی پیمانکاران نظامی است که برای پشتیبانی از این عملیات مورد نیازند. به گفته‌ی ارتش آمریکا، در حال حاضر ۶۳۰۰ پیمانکار نظامی در عراق برای پشتیبانی از عملیات آمریکا کار می‌کنند. جدا از این، وزارت امورخارجه‌ی آمریکا به دنبال سرویس‌های دربانی، راننده‌‌ها، زبان‌شناسان و پیمانکاران امنیتی است که برای کار به تاسیساتش در عراق بروند.

“این به ما امکان می‌دهد تا در همان حالی که هیچ پوتینی بر زمین دیده نمی‌شود، جای پایمان را گسترش دهیم.” این را لورا دیکینسون، پروفسور حقوق در دانشگاه جرج واشنگن می‌گوید که کار اخیرش بر تنظیم نیروی پیمانکاران نظامی خصوصی تمرکز کرده است.

در حالی‌که این ارقام در قیاس با بیش از ۱۶۳هزار نفری که در اوج جنگ عراق مشغول به کار بودند رنگ می‌بازد، اینها دائما در حال افزایشند. و از آنجایی که جنگ علیه داعش به نظر می‌رسد سالها طول بکشد، مجالی روزافزون برای دفاع، امنیت و پیمانکاران تدارکاتی ایجاد می‌شود، خصوصا که عملیات در افغانستان رو به افول است.

“این به ما امکان می‌دهد تا در همان حالی که هیچ پوتینی بر زمیندیده نمی‌شود،جای پایمان را گسترش دهیم.” اینرا لورا دیکینسون، پروفسور حقوق در دانشگاه جرج واشنگن می‌گوید که کار اخیرش بر تنظیم نیروی پیمانکاران نظامی خصوصی تمرکز کرده است.

امروز، افغانستان هنوز عرصه‌ی شکوفایی تجارت برای پیمانکاران غیرنظامی است. در آخرین گزارش سه ماهه از ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، که عملیات‌های نظامی را سرکشی کرده، در ماه آوریل ۳۰۰۰۰ پیمانکار غیرنظامی در افغانستان کار می‌کردند. اما این ارقام به صورت پیوسته در حال کاهش است. برای نمونه در آوریل ۲۰۱۴ ، بیش از ۶۰۰۰۰ پیمانکار در افغانستان مشغول به کار بود.

در این میان، از حمایت از فروش اسلحه به دولت عراق گرفته تا تامین امنیت پایه‌ای، مشغولیت پیمانکاران در عراق در حال افزایش است.

سوسی همچنین تعدادی مشاور ارشد نظامی را برای کار با وزارت دفاع عراق و دولت خودمختار کردستان عراق در اختیار گذاشته است. در اواخر ژوئن، این کمپانی یک قرارداد ۷۰۰۰۰۰ دلاری برای استخدام گروه کوچکی از مشاوران و مربیان امنیتی به مدت یک سال به دست گرفت. این قرارداد ممکن است برای یک دوره‌ی ۴ ساله‌ی دیگر، و برای مجموعا ۳.۷ میلیون دلار تمدید شود.

شرایط لازم برای استخدام در سایت کاریابی سوسی درج شده‌اند، و شامل “یک سال یا بیشتر تجربه کار با مقامات [وزارت دفاع] عراق” می‌شود.

یکی از وظایف شغلی این است: “آماده‌سازی و ارسال گزارش‌ها به مقامات ارشد نظامی در مورد وضعیت کارکنان، سیستم‌ها، برنامه‌ها و پیشرفت تغییرات عراقی.”

شرکت اس او اس اینترنشنال (سوسی)‌ یک شرکت تجاری خانوادگی، که بنگاه‌های اصلی آن در نیویورک مستقر است، یکی از بزرگترین نقش‌آفرینان صحنه در عراق است، که بعد از سفارت آمریکا، بیشترین تعداد آمریکایی را در استخدام خود دارد.

فرانک هلمیک، یک ژنرال ارتشی بازنشسته، که سه ماموریت شغلی بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ در عراق داشته و اکنون نایب رئیس بخش “هدایت ماموریت” در سوسی است، می‌گوید این کمپانی یک مشاور برای دولت اقلیم کردستان عراق، و پنج نفر برای دولت عراق در بغداد استخدام کرده است.

او می‌افزاید: «این مشاغل بسیار مهم هستند، این افراد فقط مترجم نیستند، آنها در سطوح تصمیم‌های اساسی مشاوره می‌دهند». به گفته وی آنها عمدتا آمریکایی‌عراقی‌هایی با اختیارات امنیتی هستند.

هلمیک در طول ماموریت دومش در عراق، در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹، ماموریت آموزش، مدیریت و تجهیز نیروهای امنیتی عراقی را به عهده داشت، از همین روست که ماموریت امروز نیز برای او آشناست.

او در مصاحبه‌ای با دیلی بیست گفت: «من در دو سال گذشته، به عنوان یک تاجر به عراق رفت و آمد داشتم. این تجربه، با سفر به عنوان یک فرد نظامی بسیار بسیار متفاوت است، با این‌حال بسیاری از افرادی که هنگام کار نظامی همکارم بودند امروز هنوز هم آنجا هستند.»

کمپانی لاکید مارتین  هزار موشک هل فایر دیگر سفارش دریافت کرده است. کمپانی ای ام جنرال مشغول تولید ۱۶۰ ناقل اسلحه هوموی ساخت آمریکا، برای عراق است؛ در حالی که کمپانی جنرال دینامیکس، تانک‌هایی از مهمات به ارزش میلیون‌ها دلار برای کشورش می‌فروشد.

او تصدیق می‌کند که پیمانکاران‌، یک نقش حمایتی کلیدی در عراق بازی می‌کنند. هلمیک خاطرنشان می‌کند که «پیمانکاران حضور ایالات متحده را تقویت می‌کنند. اگر سربازان برای مشاوره و آموزش به آنجا فرستاده می‌شوند، آنها مجبور نیستند کسانی را بفرستند که برای آنها غذا بپزند، لباسهایشان را بشویند، و محافظتشان کنند. اما پیمانکاران می‌توانند این کار را مدیریت کنند. ما به ایالات متحده یا ائتلاف نظامی‌اش اجازه می‌دهیم که بر قابلیت‌های مرکزی خود تمرکز کنند.»

سوسی تنها کمپانی‌ای نیست که تحت قرارداد نظامی استخدام مشاورین ارشد برای دولت عراق است. ای ام بی، که بنگاه اصلی آن نیز در نیویورک است، آگهی کاریابی برای «یک مشاور و مربی کمک‌های امنیتی» درج کرده بود که به طور مستقیم با مقامات ارشد رسمی ضدتروریسم کار کند.

بنا بر توضیحات این موقعیت شغلی، این کار شامل «دستیاری مستقیم به مشاور ضدتروریسم نخست‌وزیر می‌شود تا بدین‌ترتیب توسعه قابلیت‌های نهادی برای سرویس ضدتروریسم عراق را، به منظور ایجاد امنیت و تسهیل دولت‌داری رهبری و هدایت کند.» این موقعیت شغلی اخیرا از سایت برداشته شده است. سخنگوی کمپانی گفته است که ای‌بی‌ام دیگر طرف قرارداد نیست.

کمیسیون قراردادهای حین جنگ، یک هیئت بررسی دوحزبی که توسط کنگره در سال ۲۰۰۸ ایجاد شد، برآورد کرده که بین ۳۱ تا ۶۰ میلیارد دلار به واسطه‌ی کلاهبرداری و ریخت و پاش در عراق و افغانستان از دست رفته است.

اما دیگر کمپانی‌ها ناگزیر این شکاف را پر خواهند کرد. پیمانکاران با ارائه خدماتی، از آماده‌کردن وعده‌های غذایی گرفته تا مشاوره استراتژیک، برای دفاع مقابل دولت اسلامی در عملیات نظامی کنونی به کار گرفته شده‌اند. حقیقت این است که ایالات متحده، دیگر نمی‌تواند بدون آنها اقدام به جنگ کند (و حتی در ماموریت‌های مشاوره‌ای و کمکی شرکت کند).

سین مک فیت، یک پروفسور در دانشکده دفاع ملی و نویسنده‌ی کتاب سربازان مزدبگیر مدرن: ارتش‌های خصوصی و معنای آنها در نظم جهانی، می‌گوید: «ما قسمت بزرگی از موفقیت خود را در این ماموریت مرهون پیمانکاران هستیم.»

اما نقش پیمانکاران غیرنظامی در میدان جنگ، مناقشه‌برانگیز باقی می‌ماند، این تا حدودی به دلیل ریخت و پاش، تقلب و سوء استفاده‌هایی است که در دهه‌ی گذشته در عراق و افغانستان شایع شد. کمیسیون قراردادهای حین جنگ، یک هیئت بررسی دوحزبی که توسط کنگره در سال ۲۰۰۸ ایجاد شد، برآورد کرده که بین ۳۱ تا ۶۰ میلیارد دلار به واسطه‌ی کلاهبرداری و ریخت و پاش در عراق و افغانستان از دست رفته است.

و پیمانکاران امنیتی بعد از چند سری از این سواستفاده‌ها در چند سال اخیر، به طور خاص زیر نگاه موشکافانه قرار دارند. اتفاقی که به طور مشخص اعتبار این صنعت را خدشه دار کرد، شلیک در میدان نیسور در سال ۲۰۰۷ بود؛ وقتی نگهبانان شرکت بلک‌واتر ۱۷ شهروند غیرنظامی را به ضرب گلوبه از پا در آوردند.

به گفته دیکینسون، اکنون به دلیل این رسوایی‌ها، نظارت روزافزونی بر پیمانکاران غیرنظامی در سطح ملی و بین‌المللی وجود دارد. برای مثال، پنتاگون چندین تغییر داخلی صورت داد تا پیمانکارانش، گزینش‌شده و کارآمدتر باشند.

ویلیام بیور، سردبیر ارشد سایت دینجرزون جابز (مشاغل محدوده خطر) اظهار کرده است که امروز بازار، رقابتی‌تر شده، زیرا به مرهمت ۱۴ سال جنگ امروز گروه بزرگی پیمانکاران باتجربه وجود دارند. همچنین تعداد زیادی کهنه سرباز هستند که ارتش را ترک کرده‌اند

.هلمیک می‌گوید از زمان اولین بازدیدش در ۲۰۰۳ تا کنون، شاهد تغییر و جایگزینی پیمانکاران در عراق بوده است. برای مثال او می گوید، حداقل در مورد سوسینسبت پیمانکاران به اعضای سرویس آمریکا به کمتر از یک به یک کاهش یافته است. در اوج جنگ‌های عراق و افغانستان، تعداد پیمانکاران نظامی بیش از سربازان آمریکایی بود. هرچند سوسی نسبت پیمانکاران را پایین آورده تا آن را رقابتی نگه دارد، اما بر اساس آمارهای پنتاگون، به نظر می‌رسد که امروز تعداد پیمانکاران نظامی در عراق بیش از سربازان ارتش آمریکا است.

هلمیک می‌گوید، فضای تجارتی امروز بیش از پیش رقابتی است «تعداد زیادی کمپانی هستند که برای این کار رقابت می‌کنند.»

ویلیام بیور، سردبیر ارشد سایت دینجرزون جابز (مشاغل محدوده خطر) اظهار کرده است که امروز بازار، رقابتی‌تر شده، زیرا به مرهمت ۱۴ سال جنگ امروز گروه بزرگی پیمانکاران باتجربه وجود دارند. همچنین تعداد زیادی کهنه سرباز هستند که ارتش را ترک کرده‌اند، ولی به دنبال راه‌هایی می‌گردند تا دوباره در کشوری دیگر به کار مشغول شوند.

به گفته بیور «این امر باعث افت قابل ملاحظه‌ای در دستمزدها شده است.»

ولی چیزی که تغییر نکرده، عدم شفافیت درباره‌ی این قراردادهاست. هیچ پایگاه اطلاعاتی مرکزی و عمومی‌ای برای فهمیدن اینکه چه کسی این کار را انجام می‌دهد وجود ندارد. تنها می‌توان از جستجو در فدبیزاپزدات کام، آگهی قراردادهای روزانه‌ی پنتاگون و اعلان‌های شغلی متعدد، نگاهی نامنسجم، بدون چنان پس‌زمینه‌ای به مسئله داشت.

برای مثال، روشن نیست که آیا این پیمانکاران در همان حال که به «شورشیان میانه‌رو سوری آموزش می‌دهند» و رسیدگی می‌کنند، آیا در حال حمایت از ۹۳۵ پرسنل نظامی آمریکا و متحدانش نیز هستند یا نه.

حقیقت این است که ایالات متحده، دیگر نمی‌تواند بدون پیمانکاران اقدام به جنگ کند و حتی در ماموریت‌های مشاوره‌ای و کمکی شرکت کند.

آنچه می‌دانیم این است که پیمانکاران، بخشی جدایی‌ناپذیر از تیم‌هایی هستند که عملیات‌های نظامی با هواپیماهای بدون سرنشین را انجام می‌دهند و ساعت‌ها آرشیو ویدئویی گزینش شده را تحلیل می‌کنند تا برای ارتش اطلاعات مورد نیاز را برای هدف‌قرار دادن مواضع دولت اسلامی در میدان جنگ عراق و سوریه، فراهم کند. در حالی که این پیمانکاران در خارج از کشور مستقر نیستند- و بنابراین در حساب‌های رسمی برشمرده نمی‌شوند- به طور مستقیم از ماموریت‌های دفاع در برابر دولت اسلامی حمایت می‌کنند.

از ابتدا فرماندهان نظامی آمریکا هشدار داده بودند که جنگ علیه دولت اسلامی جنگی طولانی خواهد بود. قرارداد سوسی برای ارائه خدمات در کمپ تاجی شاید در سال ۲۰۱۸ پایان بیابد، اما به نظر می‌رسد این کمپانی و کمپانی‌های مشابه با ادامه پیدا کردن این جنگ در آنجا مشغولیت خواهند یافت.