دلیل غیبت شیخ حسن روحانی چه بود؟

او اولین رئیس جمهوری ایران شد که در یک روزنامه آمریکایی، واشنگتن پست، مطلب نوشت و از آمادگی کشورش برای ایجاد وضعیت برد-برد در عرصه های مختلف میان تهران و سایر بازیگران صف کشیده در مقابل ایران در جهان نوشت.

این دیپلماسی رسانه ای که با نوشتاری از محمد خاتمی در روزنامه گاردین چاپ بریتانیا دنبال شد، نوید شروعی متفاوت را می داد. ولی دو تحول در ابتدای سفر، پرسش هایی را در باب همراه شدن عمل با حرف های روحانی ایجاد کرده است، حرفهایی که توجهات زیادی را به سوی ایران در جهان معطوف کرده است.  شیخ روحانی و هیچیک از اعضای تیم همراهش در مراسم ضیافت ناهاری که مقامات ارشد بسیاری از کشورهای جهان در آن شرکت می کنند، حاضر نشد.

از سویی روحانی در هنگام سخنرانی باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در سالن مجمع حضور نداشت و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، نماینده ایران در سخنرانی رئیس جمهوری آمریکا بود.

درباره ضیافت ناهار گفته می شود که تیم ایران بحث وجود نوشیدنی های الکلی روی میزها را علت عدم حضور معرفی کردند و خبرگزاریها از قول مقامات آمریکایی نقل کرده اند که تیم ایرانی در پاسخ به ترتیب دادن نوعی مواجهه غیررسمی میان آقایان اوباما و روحانی گفته اند که چنین دیداری برایشان "پیچیده" است.

بحث نوشیدنی های الکلی روی میز برای طرف ایرانی همواره یک مساله شرعی بوده و البته بعید است که دنیا هنوز متوجه این نباشد که روی میز چه مقاماتی مشروب بگذارند؛ ولی عدم حضور روحانی در هنگام سخنرانی اوباما قابل تامل تر است چون اقدام متقابل این خواهد بود که  اوباما دست به عمل متقابل بزند و این یک رویه دیپلماتیک است.

حسن روحانی اولین رئیس جمهوری نمی بود که پای صحبت یک رئیس جمهور آمریکا می نشست چون در دوران محمد خاتمی و بیل کلینتون چنین اقدامی صورت گرفته بود. در آنزمان هم محمد خاتمی با بحث گفتگوی تمدن ها که اتفاقا سالی تحت آن عنوان نامگذاری شد، برای ارائه پیام میانه رویانه از سوی تهران در نیویورک حاضر شده بود و موفق هم ظاهر شد.

این بار اما شروع کار در عمل از سوی حسن روحانی با حرفهایی که زده بود و انتظاری که ایجاد کرده بود نمی خواند. این شاید خود نشانی برای یک روند قدیمی باشد که دولتمردان ایرانی وقتی هم در عرصه بین المللی حاضر می شوند بیشتر نگران عواقب حرکاتشان در داخل و واکنش جناح های داخلی هستند.

این رفتار روحانی با بیان قاطعش که گفت "من در بحث هسته ای اختیار کامل دارم" اگرچه بطور مستقیم در تناقض نیست ولی به نظر می رسد که تهران برای عمل کردن به یک ماه حرفهای معتدل و متفاوت روحانی، حداقل هنوز به طور کامل آمادگی ندارد.

شاید هم این عدم حضور بخاطر این باشد که آیت الله خامنه ای همچنان نگران است و تیم اعزامی ایران هم نمی تواند به نگرانی رهبری از نحوه رفتار بعدی آمریکایی ها در قبال ایران بی تفاوت باشد. دلیل هرچه که باشد، به نظر تا به اینچا فرصتی برای ابتکار عملی- هرچند تعارف گونه و ظاهری - از دست رفت، حال تا نتیجه در گفتگوهای پیش رو و دیدارهای غیرمنتظره چه باشد.

برگرفته از اخبار ایران و جهان