الناز رکابی، دختری که جمهوری اسلامی «نتوانست» محرومش کند

اعلام نام الناز رکابی در فهرست ورزشکاران اعزامی به بازی‌های آسیایی هانگژو ۲۰۲۳ یکی از اتفاقات خبرساز هفته گذشته بوده است. در راه حضور رکابی در مسابقات، فضای پرفشاری برای نهایی کردن نام او در لیست نهایی اعزامی‌ها ایجاد شد و نشانه‌های هراس مسئولان حکومت از این تصمیم دیده می‌شد.

مصاحبه‌های رضا زارعی، رییس فدراسیون سنگ‌نوردی ایران، پیش از اعلام فهرست اعزامی‌ها از «سردرگمی و استیصال مسوولان ورزشی ایران» برای اعزام الناز رکابی خبر داد. استیصالی که نشان می‌دهد رکابی به رغم بازگشت به مسابقات بین‌المللی با حجاب اجباری بعد از مسابقات قهرمانی آسیا در کره جنوبی پارسال، همچنان برای مسوولان ورزشی ایران حکم آتش زیر خاکستر را دارد.

فشارهای بین‌المللی

رضا زارعی، رییس فدراسیون سنگ‌نوردی ایران، در مصاحبه‌ای که تیرماه با خبرگزاری مهر داشت، به طور رسمی اذعان کرد که توجه ویژه سازمان‌های جهانی ورزش به الناز رکابی، بر بازگشت این ورزشکار به مسابقات و تصمیم‌گیری برای اعزام او به هانگژو تأثیر مستقیم داشته است.

زارعی گفت: «الناز رکابی بعد از بازگشت از کره جنوبی مدتی دور از میادین بود اما برای اینکه به سازمان‌های جهانی ورزش اعلام شود که در ورزش ایران رافت و گذشت لازم وجود دارد، او به میادین بازگشت.»

او در بخش دیگری از این مصاحبه حتی به طور واضح‌تر به این موضوع اشاره کرد: «چالش و حاشیه‌ای پیرامون الناز رکابی مطرح نیست. او سال گذشته اقدامی را انجام داد که به صلاح نبود اما محرومیتی برای او منظور نشد چرا که کمیته بین‌المللی المپیک و فدراسیون جهانی کوهنوردی همزمان پیگیر وضعیت او بودند.»

حمید سجادی، وزیر وقت ورزش، هم در مصاحبه‌ای تلویزیونی در دی‌ماه پارسال تایید کرد که پیگیری‌های شخصی توماس باخ، رییس کمیته بین‌المللی المپیک، باعث شده که برخوردی با الناز رکابی نشود: «زنگ زد به ورزشکار ما که اوضاع چطور است؟ گفته‌اند در ایران با شما فلان رفتار شده.»

مجموعه این پیگیری‌ها به علاوه بیانیه رسمی کمیته بین‌المللی المپییک (IOC) که خطر محرومیت و تعلیق را برای ورزش ایران جدی‌تر می‌کرد در نهایت باعث شد تا کمیته ملی المپیک نتواند محرومیتی برای رکابی در نظر بگیرد.

تلاش‌های حکومتی برای متوقف کردن رکابی

 

از مهرماه ۱۴۰۱ که الناز رکابی بدون حجاب اجباری در مسابقات قهرمانی آسیا در کره‌جنوبی حاضر شد تا فروردین ۱۴۰۲ که برای حضور در تمرین‌های آمادگی و شرکت در یک مسابقه تصمیم به سفر به اسپانیا گرفته بود، او با بیشترین فشارها از سوی نهادهای امنیتی حکومت روبرو بود.

از خبر «بازداشت» او و خانواده‌اش بلافاصله بعد از بازگشت از کره جنوبی که مسوولان ورزشی مدعی شدند این خانواده در هتل میهمان آن‌ها بوده‌اند، گرفته تا ویدئویی که از تخریب ویلای پدری الناز رکابی در زنجان منتشر شد و خبرگزاری تسنیم درباره‌اش نوشت: «پیگیری‌ها نشان می‌دهد که ویلای غیرقانونی خانواده رکابی بعد از ۱۴ ماه تذکر و اخطار‌های متعدد در ۲۱ خرداد ماه امسال تخریب شده و اصلاً ربطی به حوادث اخیر و ماجرای الناز رکابی ندارد.»

بعد از همه این فشارها، در فروردین ۱۴۰۲، الناز رکابی که برای حضور در تمرینات آماده‌سازی و شرکت در یک مسابقه قصد سفر به اسپانیا را داشت، متوجه ممنوع‌الخروجی‌اش شد و انتشار این خبر بار دیگر واکنش‌های گسترده‌ای به دنبال داشت و توجه کمیته بین‌المللی المپیک را هم به خود جلب کرد.

تا آنجا که رضا زارعی، رییس فدراسیون سنگ‌نوردی ایران، ناچار به توضیح در این رابطه شد. او با تایید این خبر گفت که ماموران گذرنامه الناز رکابی را نیز ضبط کرده‌اند و به او گفته‌اند که پس از تعطیلات نوروز برای رفع ممنوع‌الخروجی و دریافت گذرنامه‌اش به دادسرا مراجعه کند.

با این حال اما او مقصر این وضعیت را خود خانم رکابی دانست و گفت: «الناز رکابی پس از مسابقه‌های کره‌ جنوبی باید به اداره گذرنامه مراجعه می‌کرد که کارهای اداری‌اش انجام شود، اما نمی‌دانم چرا این کار را نکرد.»

بعد از این مسیر سخت و تحمل فشارها بود که تهدیدهای کمیته بین‌المللی المپیک برای ورزش ایران هم جدی‌تر شد و رکابی با انتشار پستی در اینستاگرامش نوشت: «امیدوارم امسال بتونم به مسابقه‌های جام جهانی که در انتخابی المپیک تأثیرگذار هستند، برسم.»

او با انتشار این پست بعد از همه فشارها و مشکلاتی که متحمل شده بود، هدف خود را اعلام کرد تا نهادهای امنیتی به هر بهانه نتوانند در این مسیر مانع او باشند.

اعتماد مسوولان ورزشی جلب شد؟

 

الناز رکابی در سال ۱۴۰۲ توانست در مسابقات بین‌المللی مختلفی حاضر شود. هرچند این حضور با قید وثیقه‌ میلیاردی بوده است اما رکابی برای رسیدن به هدفش یعنی راهیابی به المپیک حتی این وثیقه را هم تأمین کرد.

او در مهر ۱۴۰۰ موفق شد در مسابقات سنگنوردی جهان در روسیه مدال برنز دریافت کند و با این نتیجه، نخستین زن ایرانی است که در مسابقات جهانی این رشته مدال گرفته است.

رکابی حالا برای کسب مدال‌ها و موفقیت‌های بیشتر تلاش می‌کند و به رغم اینکه به تازگی مادر خود را از دست داده و طبیعی است که از نظر روحی شرایط مناسبی نداشته باشد اما لحظه‌ای از رسیدن به هدف خود غافل نمانده است.

رکابی در جام جهانی سنگ‌نوردی ایتالیا در ماده بولدرینگ چهل و چهارم شد. در جام جهانی سنگ‌نوردی اتریش شرکت کرد و بیست و سوم شد و در ماده لید جام جهانی اتریش در رده چهل و سوم ایستاد.

الناز رکابی در مرحله سوم مسابقات جام جهانی ویلارس سوئیس در ماده لید در رده بیست و سوم جهان قرار گرفت و در نهایت چند هفته پیش برای آماده‌سازی برای مسابقات آسیایی هانگژو به عنوان تنها نماینده ایران در جام جهانی اسلونی شرکت کرد و به رتبه بیست و هشتم رسید.

او در ماه‌های گذشته با حجاب اجباری در همه این مسابقات بین‌المللی حاضر شده است و حالا برای رسیدن به المپیک، فرصت حضور در بازی‌های آسیایی هانگژو را پیش رو دارد.

شواهد و مصاحبه‌های رییس فدراسیون سنگ‌نوردی اما گویای این است که درباره رکابی، آن‌ها هنوز جانب احتیاط را حفظ می‌کنند و بابت تکرار اتفاق کره‌جنوبی و حضور او در مسابقه بدون حجاب اجباری، هراس دارند.

هنوز مسئولان کمیته ملی المپیک برای تصمیم‌گیری درباره اعزام او جلسات متعددی برگزار می‌کنند و احتمالا در تمام مدت حضور او در هر مسابقه‌ای به ویژه مسابقاتی در سطح بازی‌های آسیایی هانگژو نگران‌ هستند.