پیوستگی و گسست

یکی از نکات جالب این انقلاب رویارویی نسل انقلاب ۵۷ با نسل امروزست. نسل ۵۷، انقلاب «زن،زندگی، آزادی» را ادامه انقلاب شکست خورده (ناتمام، دزدیده شده و غیره) خود می داند. اما انقلابیون امروز خود را ادامه آن نسل نمی دانند. یکی پیوستگی می بیند و دیگری گسست.

گسست انقلاب ۵۷

انقلاب ۵۷ یک گسست کامل از انقلاب مشروطه بود. این گسست را هم در عمل و هم در نظر بسیار آسان می توان نشان داد. نسل انقلاب ۵۷ ادبیات روشنفکران مشروطه را نمی خواندند و علاقه ای هم بدان نداشتند. نویسندگان مورد علاقه آن نسل علی شریعتی و جلال ال احمد و مطهری و لنین و مارکس و امیر پرویز پویان و بیژن جزنی بودند نه میرزا فتحعلی خان اخوندزاده و میرزا آقا خان کرمانی و میرزا ملکم خان و کسروی و تقی زاده.

در عمل هم آخوند، این طبقه منفور و در تاریخ معاصر ایران همیشه مسلط، که در انقلاب مشروطه برای مدت کوتاهی ضعیف شده بود برای نسل انقلاب ۵۷ یا قهرمان و یا همراه و همسنگر بود. جلال آل احمد می نویسد :

«(شیخ فضل الله نوری) به عنوان مدافع "مشروعه " باید بالای دار برود…و به عنوان مدافع تشیع اسلامی…از آن روز بود که نقش غربزدگی را همچون داغی بر پیشانی ما زدند . و من نعش آن بزرگوار را بر سر دار همچون پرچمی می دانم که به علامت استیلای غربزدگی پس از دویست سال کشمکش بر بام سرای این مملکت افراشته شد.» (غربزدگی صفحه ۷۸)

ال احمد درست می گفت. آن کشمکش دویست ساله بود. مدافع تشیع اسلامی که در پس انقلاب مشروطه بر دار شده بود پس از انقلاب بهمن ۵۷ رهبر بلا منازع مردم شد.

گسست انقلاب ۱۴۰۱

نسل انقلاب ۱۴۰۱ کمترین علاقه ای به نویسندگان و نظریه پردازان انقلاب بهمن ۵۷ نشان نمی دهد. اگرچه این نسل ضمن بی اعتنایی کامل به آثار نویسندگانی چون شریعتی و ال احمد لزوما آثار روشنفکران صدر مشروطه را نمی خواند اما در عمل با اندیشه آنها پیوستگی نشان می دهد. دشمن اصلی هر دو یکی است: اخوند باید گم بشه! این شعار رمز پیوستگی با جنبش مشروطه ست.

رمز نماد و شعار

می بینم زیر یک پل عبا و عمامه ای را دار زده‌اند. روی تیر چراغ برقی نوشته اند مخصوص ملای خاصی ست. همه نماد ها و شعارها نمایش درون مایه جنبش مدرن و سکولاری ست که در ضدیت خود با اخوند و در خواسته اش برای آزادی و پیشرفت و زندگی به سبک غرب و برخورداری از آزادی های دمکراسی غربی با جنبش روشنفکری مشروطه پیوستگی دارد. در به دار آویختن عبا و عمامه و بازی عمامه پرانی، من نماد نعش این «بزرگواران» را بر سر دار همچون پرچمی می دانم به علامت بازگشت بهترین دستاوردهای جامعه غرب، زن زندگی آزادی ، که پس از بیش از چهل سال حکومت خونین و غارتگر اخوندی بر بام سرای این مملکت افراشته شده است.