در حالی که مخالفت اسرائیل و جمهوری‌خواهان ایالات متحده با تلاش‌های دولت بایدن برای احیای برجام شدت گرفته، مقام‌های آمریکایی گفتند واشینگتن چهارشنبه نظر خود را درباره دیدگاه‌های ایران در ارتباط با متن پیشنهادی اتحادیه اروپا اعلام می‌کند.
مقام‌های آمریکایی به آسوشیتدپرس گفتند که انتظار دارند ایالات متحده تا چهارشنبه به نظرات ایران پاسخ دهد و پس از آن احتمالا به دور دیگری از مذاکرات در وین برای نهایی کردن جزئیات یک توافق احتمالی نیاز خواهد بود.
در همین حال، یک دیپلمات مطلع از مذاکرات هسته‌ای به فایننشال تایمز گفت: مانع اصلی در روند احیای برجام این است که ایران می‌خواهد آمریکا ضمانت دهد حتی در صورت خروج دولت آینده این کشور از توافق هسته‌ای، ارائه مزایای اقتصادی کاهش تحریم‌ها برای تهران همچنان ادامه یابد.
از سوی دیگر، یک مقام ارشد آمریکایی به العربیه گفت: در توافق جدید اتمی، ایران تا سال ۲۰۳۱ میلادی از غنی‌سازی اورانیوم بالای ۳.۶۷ درصد و ذخیره کردن بیش از ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم منع خواهد شد.
به گفته این مقام آمریکایی، ایران باید اورانیوم ۲۰ و ۶۰ درصد غنی‌شده‌ای را که اکنون ذخیره کرده، نابود یا غیرقابل استفاده کند.
مخالفت جدی مقام‌های اسرائیل
در همین حال، مخالفت جدی مقام‌های اسرائیل با احیای برجام و رایزنی‌های آنان با آمریکا در این جهت افزایش یافته است.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، در دیدار با همتای اسرائیلی خود، ایال هولاتا، در کاخ سفید بر تعهد ایالات متحده به کمک به تقویت توان دفاعی اسرائیل در برابر تهدیدهای جمهوری اسلامی و جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تاکید کرد.
بنی گنتس، وزیر دفاع اسرائیل، نیز با اشاره به اینکه این کشور طرف هیچ توافقی برای احیای برجام نخواهد بود، گفت: «ما هر کاری که بتوانیم برای تاثیرگذاری بر این توافق انجام خواهیم داد و می‌دانیم که چگونه آزادی عمل خود را در صورت لزوم حفظ کنیم.»
وزیر دفاع اسرائیل قرار است روز پنجشنبه به آمریکا سفر کرده و طی آن با مقام‌های نظامی و امنیتی ایالات‌متحده، از جمله مشاور امنیت ملی کاخ سفید دیدار کند.
در همین حال، نفتالی بنت، نخست وزیر پیشین اسرائیل، در بیانیه‌ای از دولت جو بایدن خواست تلاش‌ها برای احیای برجام را متوقف کند و تاکید کرد اسرائیل به استفاده از همه ابزارها برای جلوگیری از برنامه هسته‌ای ایران ادامه خواهد داد.
بنت در بیانیه خود گفت: «از جو بایدن و دولت آمریکا، حتی اکنون در آخرین لحظه، می‌خواهم از امضای توافق با ایران خودداری کنند. این توافق تقریبا یک چهارم تریلیون دلار به جیب دولت تروریست ایران و نیروهای نیابتی منطقه‌ای آن می‌ریزد.»
او افزود: «توافق اتمی ایران را قادر می‌سازد تا در عرض دو سال تقریبا بدون هیچ محدودیتی سانتریفیوژ توسعه بدهد و نصب و راه‌اندازی کند.»
در همین حال، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید به فاکس‌نیوز گفت: «ما نگرانی‌های اسرائیل درباره توافق هسته‌ای با ایران را درک می‌کنیم، اما بایدن معتقد است هنگامی که ایران به سلاح هسته‌ای مجهز شود، حل مشکلات منطقه‌ای دشوار خواهد بود.»
با این حال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، سه‌شنبه گفت که مسکو موافقت خود را با جدید‌ترین نخسه توافق برای احیای برجام اعلام کرده است.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، نیز گفت: «اگر آمریکا و ایران با موفقیت بر آخرین اختلافات خود در اسرع وقت فائق آیند، عالی خواهد بود. زمان آن فرا رسیده که توافقنامه احیای برجام بدون تعلل بیشتر منعقد شود.»
تاکید جمهوری‌خواهان بر لزوم توقف احیای برجام
تد کروز، سناتور جمهوری خواه، با هشدار نسبت به اینکه احیای برجام روسیه را قادر خواهد کرد جمهوری اسلامی را به سلاح هسته‌ای برساند، تاکید کرد جمهوری‌خواهان از به نتیجه رسیدن این توافق جلوگیری خواهند کرد.
او گفت: «از آنجا که احیای برجام به کشته شدن میلیون‌ها نفر خواهد انجامید، با همکارانم به مبارزه سیستماتیک خود ادامه خواهیم داد تا از توقف آن مطمئن شویم و نهایتا در ژانویه ۲۰۲۵ آن را باطل کنیم.»
کروز افزود: «در حالی که تهدید جمهوری اسلامی علیه شهروندان ایالات متحده در خاک آمریکا ادامه دارد، احیای برجام صدها میلیارد دلار در اختیار رژیم ایران قرار می‌دهد و سپاه پاسداران را که بر اقتصاد ایران سلطه دارد قادر می‌کند تا تروریسم بیشتری به جهان صادر کند.»
مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، نیز گفت: «اخباری که از مذاکرات وین می‌رسد نگران‌کننده است. تیم بایدن به احیای توافق شکست‌خورده ایران نزدیکتر شده است. باورکردنی نیست. اول بایدن طالبان را به قدرت باز می‌گرداند، بعد هم مانند اوباما در حال توانمندسازی رژیم جنایتکار آیت‌الله‌ها است.»
جیم بنکس، عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا، نیز گفت: «جو بایدن نمی‌تواند کنگره و رییس‌جمهور آینده آمریکا را از اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران باز دارد و اگر ایران به دنبال ضمانت‌هایی است، من تضمین می‌کنم که محافظه‌کاران برای لغو هرگونه کاهش تحریم‌های بایدن تلاش خواهند کرد.»
مایکل والتز، نماینده جمهوری‌خواه، نیز گفت: «چرا با ایران مذاکره می‌کنیم؟ به ویژه زمانی که تلاش‌های رژیم ایران برای ترور روسای جمهور، مقامات، شهروندان، روزنامه‌نگاران و فعالان آمریکا را کشف می‌کنیم.»
او افزود: «هر بار ایران با خواسته‌های بیشتری پای میز مذاکره می‌آید و می‌ترسم بایدن با امتیازات بیشتری بازگردد.»
در همین حال، مایکل مک‌کال، عضو ارشد جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، با ارسال نامه‌ای به جو بایدن نسبت به عدم تعامل دولت او با کنگره درباره توافق هسته‌ای جدید با ایران ابراز نگرانی کرد.
از سوی دیگر، گابریل نورونها، مشاور پیشین وزارت خارجه آمریکا، به واشینگتن فری‌بیکن گفت: «بایدن قصد دارد در توافق جدید با ایران تحریم‌ها علیه بنیاد ۱۵ خرداد را لغو کند و این اقدام به جمهوری اسلامی کمک خواهد کرد که این پول را صرف کشتن شهروندان و مقام‌های آمریکایی کند.»
اصرار ایران بر لزوم توقف تحقیقات آژانس
در همین حال، لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال، سه‌شنبه گزارش داد که ایران تقاضای خود را برای توقف تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کنار نگذاشته و به صورت خصوصی هم تایید نکرده که اگر تحقیقات آژانس همچنان ادامه یابد، توافق احتمالی را اجرا خواهد کرد.
با این وجود، محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، گزارش‌ها را مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی این تقاضا را کنار گذاشته، رد کرد.
مرندی گفت ماه‌ها است که تصریح کرده حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی پیش‌شرط نیست و هیچ توافقی قبل از بسته شدن دائمی «پرونده اتهامات نادرست» شورای حکام آژانس اجرا نخواهد شد.
پیشتر یک مقام ارشد آمریکایی به رویترز گفته بود ایران برخی از خواسته‌های اصلی خود برای احیای برجام، از جمله اصرار این کشور بر بسته شدن پرونده برخی تحقیقات درباره برنامه اتمی خود از سوی بازرسان بین‌المللی را کنار گذاشته است.
این مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود به رویترز گفت که اگرچه تهران می‌گوید واشینگتن امتیازاتی داده است، اما ایران برخی از خواسته‌های اصلی خود را کنار گذاشته است.
او خاطرنشان کرد: «اگر امروز به توافق نزدیک‌تریم، به این دلیل است که ایران موضعش پایین آمده است. آنها در مورد مسائلی که از ابتدا به آن پایبند بودند، رضایت دادند.»
با این حال، محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیسی، در توییتر نوشت خارج کردن سپاه از لیست تروریستی و نه تحریم، پیشنهاد آمریکا به دولت قبل بود تا ایران را وادار به پذیرش مذاکرات منطقه‌ای و موشکی کند و می‌گفت بدون مذاکره منطقه‌ای و موشکی، بازگشت به توافق ۲۰۱۵ نیز غیرممکن است و تیم رئیسی این خواسته را رد کرد.
معاون سیاسی دفتر رئیسی افزود آمریکا بار دیگر پیشنهاد داد که سپاه از فهرست تروریستی خارج شود و در عوض ایران قاتلان قاسم سلیمانی را فراموش کند اما ایران این پیشنهاد را هم رد کرد.
جمشیدی گفت: «آمریکا سه بار دیگر پیشنهادهایی برای امنیت نیروهایش داد که تهران رد کرد و ایالات متحده نهایتا پا پس کشید.»
احیای برجام؛ روسیه می‌گوید موافق پیشنهاد اتحادیه اروپاست؛ بورل: آمریکا هنوز جواب نداده
بی بی سی:
از راست حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران و جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا. آقای بورل طرح پیشنهادی خود را در تهران با مقام‌های جمهوری اسلامی ایران در میان گذاشته بود
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه‌ای گفت اکثر کشورهایی که در مذاکرات هسته‌ای با ایران حضور دارند، با پیشنهاد اتحادیه اروپا برایاحیای توافق هسته‌ای برجام موافق‌اند.
آقای بورل در مصاحبه‌ای با «ای تی‌وی» تلویزیون دولتی اسپانیا گفته است با وجود موافقت کشورهای دیگر اما او هنوز پاسخی از آمریکا دریافت نکرده است.
ساعاتی پیش ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته بود واشنگتن از چشم‌پوشی ایران برخی خواسته‌هایش استقبال می‌کند اما «هنوز مسائلی باقیمانده که باید حل شود.»
رسانه های آمریکایی به تازگی گزارش داده‌اند که آمریکا در حال مشورت با شرکای خود پیش از ارائه جواب درباره طرح آقای بورل و پاسخ رسمی ایران به آن است.
مقام‌های آمریکایی که از آنها نام برده نشد روز سه‌شنبه به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته‌اند که انتظار می‌رود دولت بایدن در روز چهارشنبه پاسخ اتحادیه اروپا را بدهد.
به گفته آنها بعد از آن احتمالا دور دیگری از مذاکرات در وین برای نهایی کردن جزئیات یک توافق بالقوه لازم خواهد بود.
اما در واشنگتن فشار سیاسی قابل توجهی به خصوص از طرف جمهوری خواهان به دولت بایدن وارد می‌شود تا از امضای این توافق خودداری کند.
در تازه‌ترین واکنش مایک پومپئو، وزیر خارجه سابق در دولت دونالد ترامپ، در توییتی نوشت که «اخبار رسیده از وین به شدت نگران کننده است. تیم بایدن به احیای توافق ناکام با ایران نزدیکتر می شود. شوخی می‌کنید؟ بایدن ابتدا طالبان را برگرداند، و حالا به رژیم آدم‌کش آیت‌الله قدرت می‌دهد، همانطور که اوباما کرد.»
از طرف دیگر نفتالی بنت، وزیر خارجه فعلی اسرائیل، در توییتر از دولت آمریکا خواسته که حتی در این دقایق آخر هم می‌تواند از توافق با ایران سر باز بزند.
آقای بنت نوشته این توافق نزدیک به ۲۵۰ میلیارد دلار به جیب دولت ایران و عوامل منطقه‌ای آن سرازیر خواهد کرد و در عین حال به ایران اجازه می‌دهد تنها ظرف دو سال تقریبا بدون محدودیت سانتریفوژ توسعه دهد و نصب و راه اندازی کند.
پیشتر در این روز جوزف بورل، میخائیل اولیانف سفیر روسیه در آژانس بین المللی انرژی اتمی که مذاکره کننده اتمی این کشور در گفت‌وگوهای احیای برجام است، در توییتر خود خبر داد که سرگئی لاوروف وزیر خارجه این کشور، با متن پیشنهادی اتحادیه اروپا موافق است.
روسیه پیش از این خواستار دریافت تضمین‌هایی از آمریکا شده بود که با وجود تحریم هایی که بابت حمله نظامی به اوکراین علیه مسکو به اجرا گذاشته شده، بتواند در صورت احیای برجام از مزایای اقتصادی آن بهره‌مند شود.
آقای بورل که به عنوان هماهنگ کننده میان ایران و آمریکا عمل می‌کند گفت ایران چند اصلاح و تعدیل در پیشنهاد اتحادیه اروپا درخواست کرده است.
جزئیات درخواست‌های ایران علنی نشده است. یک روز پیش از این آقای بورل گفته بود که پاسخ تهران را «معقول» می‌داند.
در همین حال، خبرگزاری فرانسه عصر روز سه‌شنبه به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت که ایران از خواسته خود مبنی بر بسته شدن پرونده تحقیقات فنی آژانس از چند مرکز هسته‌ای این کشور، صرف‌نظر کرده است.
خبرگزاری فرانسه همچنین به نقل از این مقام آمریکایی که نامش فاش نشده نوشته تهران از اصرار خود مبنی بر حذف نام سپاه پاسداران از فهرست تروریستی آمریکا هم کاسته است.
آن طور که این خبرگزاری نوشته، عقب‌نشینی ایران از خواسته خود درباره توقف چند مورد از تحقیقات فنی آژانس، مرتبط با سه مرکزی است که پیش از این در فهرست مراکز برنامه هسته‌ای ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعلام نشده بود.
ایران هفته گذشته پس از جلسه فوق العاده شورای عالی امنیت ملی به ریاست ابراهیم رئیسی، پاسخ رسمی خود به طرح پیشنهادی جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای احیای برجام را داده و می گوید انتظار دارد تا به زودی پاسخ متقابل دریافت کند.
ایران می‌گوید طرح بورل دربرگیرنده همه ملاحظات تهران نیست
جوزپ بورل طرح خود را برای اولین بار در روزنامه فایننشال تایمز چاپ لندن به صورت عمومی اعلام کرد
آقای بورل پیش از این گفته بود این طرح «بهترین توافق ممکن» برای احیای برجام است. گفته شده که در این طرح برخی از تحریم های مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برداشته شده اما این نهاد به خواسته ایالات متحده همچنان در فهرست گروه های تروریستی خارجی آمریکا در کنار گروه هایی همچون القاعده باقی می ماند.
ایران در زمان اعلام رسمی پاسخ خود گفته بود طرح پیشنهادی آقای بورل حاوی نکات مثبتی بوده اما دربرگیرنده تمامی ملاحظات تهران نیست.
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران به تازگی گفته که یکی از موضوعات باقی مانده مساله تضمین است. ایران می خواهد که آمریکا تضمین کند در صورت احیای برجام دولت های بعدی از آن خارج نخواهند داشت.
دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا در بهار ۱۳۹۸ از توافق برجام خارج شد و همه تحریم های رفع شده اتمی را دوباره علیه جمهوری اسلامی ایران به اجرا گذاشت. آقای ترامپ مدتی بعد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را هم وارد فهرست گروه های تروریستی ایالات متحده کرد.
مخالفت آمریکا خارج کردن سپاه از فهرست گروه های تروریستی، تاکنون یکی از موانع احیای برجام معرفی می‌شد اما محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور ایران در توییتی گفته است که خارج کردن سپاه از این فهرست پیشنهاد آمریکا به دولت حسن روحانی بوده تا به گفته او ایران را وادار به مذاکره بر سر مسائل نظامی کند که آیت‌الله علی خامنه‌ای آن را خط قرمز عنوان کرده است.
آقای جمشیدی گفته است که «تیم آقای رئیسی این خواسته را رد کرد» و سپس توضیح داده که «آمریکا سه بار دیگر پیشنهادهایی برای امنیت نیروهایش داد. ایران همه را رد کرد و آمریکا نهایتا پا پس کشید.»
مذاکرات برای بازگشت ایران و آمریکا به تعهدات خود در برجام پس از آغاز دوره ریاست جمهوری جو بایدن در فروردین ۱۴۰۰ آغاز شد و تاکنون دو بار وقفه پنج ماهه داشته است.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه غیرعلنی هفته گذشته، در جریان جزئیات مذاکرات احیای برجام قرار گرفتند.
ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفته بود «در مسیر توافق هستیم اما هنوز به توافق نرسیدیم هر چند فاصله چندانی نداریم، ولی اگر اراده جدی وجود داشته باشد خیلی سریع این اتفاق را شاهدیم.»
به غیر از نمایندگان مجلس، هیات درگیر در مذاکرات اتمی ایران در روزهای اخیر اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام را هم از جزئیات مذاکرات مطلع کرده است.
آیت الله علی خامنه ای سال گذشته شرط گذاشته بود که برای احیای برجام، آمریکا باید «تضمین» بدهد که در آن می‌ماند و رفع تحریم ها هم به صورت «یکجا» انجام شود سپس ایران فرصت داشته باشد آن را «راستی آزمایی» کند.
آقای خامنه ای شرط دیگری هم گذاشته بود که ابتدا آمریکا باید تعهدات خود را انجام دهد و ایران پس از بررسی اقدامات آمریکا، اجرای تعهدات خود را از سربگیرد.
ایران می خواهد پرونده‌اش در آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد سه مرکز آلوده به اورانیوم که از قبل به آژانس اعلام نشده بود، پیش از توافق احتمالی اتمی بسته شود.
آژانس می‌گوید بسته شدن این پرونده در صلاحیت این نهاد است و نباید در توافق سیاسی احتمالی، مورد مصالحه قرار گیرد. همزمان گزارش‌های تایید نشده رسانه‌های غربی حاکی از آن است که در طرح جورپ بورل برای توافق، بسته شدن این پرونده در صورت همکاری ایران با آژانس پیش بینی شده است.
در حال حاضر ایران بخش‌های کلیدی برجام را اجرا نمی‌کند و ضمن محدود کردن بازرسی‌های آژانس، برنامه اتمی خود را با شتاب پیش می‌برد. جمهوری اسلامی ایران می‌گوید این سیاست واکنشی است به خروج آمریکا از برجام که در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ انجام شد.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید