نیروگاه هسته‌ای امارات در حالی افتتاح شد که این کشور در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری زیادی در بخش انرژی‌‌های تجدیدپذیر  نیز  کرده است.  تنوع‌بخشی به منابع انرژی و کاهش نقش انرژی‌های فسیلی در سبد انرژی کشور‌ها و به ویژه در تولید برق، به اصل اساسی سیاست ملی انرژی کشور‌ها تبدیل شده است. امارات علاوه بر آن که حضور فعالی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر دارد، در ماه‌های گذشته همراه با عربستان برای کاهش تولید نفت و ایجاد ثبات در بازار نفت سیاست مشترکی در پیش گرفت که آن تصمیم با استقبال آمریکا مواجه شد.

نیروگاه «براکه» 

امارات با افتتاح نیروگاه «براکه»  تبدیل به اولین کشور عربی  شد که نیروگاه هسته‌ای دارد. در بین کشورهای منطقه، تا کنون ایران توانسته بود نیروگاه  هسته‌ای بوشهر را پس از تاخیرهای متعدد شرکت روس اتم، به بهره‌برداری برساند. ظرفیت نیروگاه هسته‌ای «براکه»  بیش از ۵ برابر ظرفیت تولید برق نیروگاه هسته‌ای بوشهر است.  نیروگاه براکه توسط کنسرسیوم کره‌ای «کپکو» احداث شده است. با توجه به سیاست خارجی  فعال امارات، برنامه هسته‌ای این کشور برای تامین برق تاثیر خاصی بر روابط آن با همسایگان و قدرت‌های بزرگ ایجاد نکرد. پس از آن که نیروگاه هسته‌ای بوشهر به بهره برداری رسید، برخی  کشورهای منطقه تمایل خویش را به استفاده از انرژی هسته‌ای برای تامین بخشی از برق مورد نیاز خود عنوان کردند.

عربستان

در سال‌های اخیر عربستان سرمایه‌گذاری زیادی هم در بخش انرژی هسته‌ای  و هم تجدیدپذیر انجام داده است. روابط خوب ریاض و واشنگتن باعث شد تا کاخ سفید تلاش خود را برای فروش تکنولوژی مورد نیاز برای ساخت نیروگاه اتمی عربستان به کار گیرد. به گفته ریک پری، وزیر سابق انرژی آمریکا، «ایالات متحده در صورتی عربستان را به فناوری هسته‌ای مجهز می‌کند که ریاض با بازرسی‌های سرزده و گسترده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موافقت کند.»

به‌رغم برخی مخالفت‌ها در آمریکا، کاخ سفید شرکت‌های هسته‌ای آمریکا را برای حضور فعال در پروژه‌های نیروگاهی در کشورهای منطقه، به ویژه عربستان، ترغیب کرده است. در حال حاضر، شرکت روس اتم حضور فعالی در پروژه‌های نیروگاه هسته‌ای خاورمیانه دارد. شرکت‌های چینی، کره‌ای و فرانسوی نیز در کنار شرکت‌های ژاپنی درصدد افزایش سهم خود در پروژه‌های نیروگاه‌های هسته‌ای خاورمیانه هستند.

عربستان در راستای افزایش نقش انرژی هسته‌ای و تجدیدپذیر در سبد انرژی آن کشور، در نظر دارد با احداث ۱۶ نیروگاه هسته‌ای تا سال ۲۰۴۰ بیش از ۱۷  گیگاوات برق تولید کند. این میزان، ۱۵ درصد برق مصرفی عربستان خواهد بود. ریاض همچنین در نظر دارد با توجه به قابلیت بالای آن کشور در بخش انرژی خورشیدی، در میان‌مدت ۴۰ گیگاوات برق هم از نیروگاه‌های خورشیدی تولید کند. اگر ترامپ در انتخابات نوامبر ریاست جمهوری آمریکا دوباره انتخاب شود، می‌توان انتظار داشت که برنامه هسته‌ای عربستان به سرعت پیگیری شود و شرکت‌های آمریکایی در آن پروژه حضور فعالی داشته باشند.

ترکیه

ترکیه در سال‌های اخیر توجه خاصی به کاهش وابستگی به منابع انرژی خارجی داشته است.  قرارداد ساخت اولین نیروگاه اتمی ترکیه توسط شرکت روس اتم در منطقه آک کویو به امضار رسید. ارزش این قرارداد  ۲۰ میلیارد دلار برآورد شده است. بر اساس این قرارداد، روسیه چهار راکتور اتمی  ۱۲۰۰ مگاواتی در ترکیه احداث خواهد کرد. بر اساس پیش‌بینی‌ها، برق تولیدی از اولین فاز نیروگاه اتمی آک کویو در سال ۲۰۲۳ وارد مدار خواهد شد. بر اساس برنامه بلند مدت آنکارا، ترکیه در سال ۲۰۳۰ برای تامین بخشی از نیازهای الکتریسته خود که رقمی در حدود ۱۰۰ گیگاوات خواهد بود، ۱۲ راکتور اتمی خواهد ساخت. آنکارا در نظر دارد نیروگاه دوم اتمی خود را در منطقه سینوپ احداث کند. ترکیه و ژاپن در سال ۲۰۱۳ قراردادی برای احداث دومین نیروگاه اتمی ترکیه به امضا رساندند که نهایتا در ماه‌های گذشته آن قرارداد لغو شد.

مصر

در ماه مارس، امسال شرکت روس اتم اعلام کرد که قراردادی با مصر برای تامین عناصر سوخت هسته‌ای با غنای پایین امضا کرده است. قرارداد اولیه همکاری مصر و روسیه در زمینه انرژی هسته‌ای در سال ۲۰۱۴ به امضا رسیده بود و طبق آن قرارداد، شرکت روس اتم چهار رآکتور نسل سوم، هر یک با ظرفیت ۱۲۰۰ مگاوات که در مجموع ۴۸۰۰ مگاوات خواهد شد، برای مصر خواهد ساخت.

کویت

کویت هم از جمله کشورهایی بود که جویای احداث نیروگاه هسته‌ای و تولید برق بود، اما  در سال ۲۰۱۶ پس از انجام مطالعات لازم و پی بردن به این نکته که آن پروژه بسیار پرهزینه و غیرعملی خواهد بود، برنامه خود را برای ساخت نیروگاه هسته‌ای لغو کرد.

انرژی‌های تجدیدپذیر امارات

امارات در نظر دارد با افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی خود، تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۹۰ هزار فرصت شغلی هم در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر ایجاد کند. مشهورترین پروژه امارات در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، «مصدر سیتی» است.  هدف امارات بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر و توجه خاص به تکنولوژی  و نوآوری  برای تولید انرژی است. در این بین،  بهره‌گیری از تکنولوزی  و نوآوری برای حل  مشکلات مرتبط با انرژی و محیط زیست  نیز مد نظر دولت‌مردان اماراتی بوده است. شرکت‌های خصوصی امارات در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، حضور فعالی در برخی پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر در منطقه دارند. دولت امارات  در نظر دارد ۳۴۰ میلیون دلار برای رسیدن به هدف  توسعه پایدار در کشورهای در حال توسعه سرمایه‌گذاری کند. ابوظبی در  حدود ۴۶ میلیون دلار در  پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر در آفریقا و کارائیب سرمایه‌گذاری کرده است.

واکنش آمریکا به افتتاح نیروگاه «براکه»  

برنامه هسته‌ای امارات و تلاش آن کشور برای تولید برق از انرژی هسته‌ای، مورد حمایت آمریکا نیز  بوده است. دن برویلت، وزیر انرژی آمریکا، در یک پیام توییتری ضمن تبریک به همتای اماراتی خود  به مناسبت افتتاح نیروگاه «براکه»،  نوشت:  «به دولت امارات برای افتتاح اولین نیروگاه غیرنظامی هسته‌ای تبریک می‌گویم.آمریکا به همکاری با امارات ادامه خواهد داد، زیرا امارات بالاترین استانداردها را در بهره گیری از انرژی‌های هسته‌ای به کار گرفته است. امارات قوانین مرتبط با منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را رعایت می‌کند.»

با توجه به روابط خوب مصر و عربستان با آمریکا، به نظر نمی‌رسد که برنامه هسته‌ای این کشورها در سال‌های آتی با مخالفت آمریکا مواجه شود. موردی که برای آمریکا مهم خواهد بود، افزایش سهم شرکت‌های آمریکایی در پروژه‌های نیروگاه‌‌های هسته‌ای در منطقه است. صادرات تکنولوژی و نوآوری مد نظر دولت فعلی است، و بعید به نظر می‌رسد که دولت آینده نیز تغییر خاصی در این سیاست ایجاد کند. 

کشورهای منطقه که رقابت فشرده‌ای برای بهره‌گیری از انرژی هسته‌ای در پیش گرفته‌اند، باید به مسله امنیت زیرساختار انرژی در مقابل حملات سایبری و دیگر تهدیدات توجه خاصی داشته باشند. مسئله امنیت سایبری  ارتباط مستقیمی با امنیت انرژی و امنیت ملی کشورها دارد و وقتی نوبت به تاسیسات هسته‌ای می‌رسد، اهمیت امر دو چندان می‌شود.  امارات نشان داد که هم برنامه هسته‌ای را طبق برنامه پیش برده است و هم برای تبدیل شدن به الگوی کشورهای منطقه در بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر مصمم است، و سرمایه‌گذاری لازم را در آن حوزه طبق برنامه قبلی ادامه خواهد داد. سیاست خارجی آن کشور هم باعث شد تا پروژه‌ها و برنامه‌های آن دربخش انرژی با مانع جدی  روبه‌رو نشود. 

به نظر می‌رسد که در سال‌های آینده، رقابت کشورهای خاورمیانه برا ی بهره‌گیری از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای افزایش یابد و شرکت‌های صاحب تکنولوژی، بیشترین بهره را از این رقابت خواهند برد. ختم کلام این که باید پیش از ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای امنیت سایبری در این گونه تاسیسات بارها و بارها مورد بازبینی قرار گیرد.