همزمان با روز جهانی زبان مادری، تهدید و فشارها بر علیه فعالان مدنی آذربایجانی در ایران شدت یافته است. آغاز موج جدید بازداشت ها، نشانی از افزایش این فشارها بر علیه مدافعان حقوق مدنی آذربایجان در ایران می باشد.

از میان بازداشت شدگان اخیر می توان به اسامی ابراهیم رشیدی (ساوالان)، روزبه سعادتی، افشین شهبازی، مهرداد کرمی و محمد احمدی اشاره کرد.

روز جهانی زبان مادری، همه ساله در ۲۱ فوریه و در راستای پاسداشت تنوع زبانی و فرهنگی گرامی داشته می شود. در ۱۷ نوامبر ۱۹۹۹ این روز از طرف یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری شده‌است.

ترکهای ساکن ایران و دیگر اقلیت های ائتنیکی، همواره با هدف نشان دادن ماهیت چند فرهنگی و چند زبانی جامعه ایران و رساندن صدای خود به جامعه جهانی این روز را گرامی داشته و اعتراض خود را نسبت به سیاست تک زبانی در کشور چند زبانه ایران ابراز می دارند. زبان فارسی تنها زبان تعلیم در سیستم آموزشی بوده واستفاده از زبانهای غیر فارسی در آموزش و سیستم اداری ممنوع میباشد.

ائتنیک های غیرفارس، اجازه گرامیداشت روز جهانی زبان مادری را ندارند. در فوریه سال ۲۰۰۷ اعتراض مدنی آذربایجانیهای با خواست تحصیل به زبان مادری از طرف ارگانهای امنیتی سرکوب و صدها نفر بازداشت و در معرض شکنجه قرار گرفتند.

ترکهای آذربایجان پرجمعیت ترین جامعه غیرفارس زبان در ایران هستند که از تحصیل به زبان مادری محرم هستند. زبان آذربایجانی ها شاخه ای از زبان ترکی بوده و در ارتباط نزدیک با ترکی آذربایجانی است که در جمهوری آذربایجان صحبت میشود. آذربایجانی ها و دیگر اتنیک های غیرفارس در ایران، در معرض نژاد پرستی و تبعیضهای فرهنگی، زبانی و اقتصادی قرار دارند.

انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان در ایران، آداپ، از حکومت ایران میخواهد تا ضمن پایان دادن به ممنوعیت اعمال شده نسبت به تحصیل زبان ترکی آذربایجانی وهمچنین دیگر زبانهای غیر فارسی در مدارس ایران، فعالانی را که به خاطر دفاع از حقوق زبانی و فرهنگی دستگیر شده اند آزاد و اجازه تجمعات و تظاهرات مسالمت آمیز به آذربایجانیها و دیگر گروههای ائتنیکی به حاشیه رانده شده در حمایت از حقوق زبانی و فرهنگی اشان داده شود. 

انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران (آداپ)

واحید قاراباغلی

سخنگو

ونکوور، کانادا