مراجع تقلید شیعه از ایران و جامعه جهانی خواستند در قبال خشونتهای افغانستان سکوت نکنند
آیتالله لطفالله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید شیعه در پیامی به دولت جمهوری اسلامی ایران و چند سازمان دیگر "هشدار" داده که درباره حوادث افغانستان و کشته شدن انسانها در این کشور "واکنش جدی" نشان دهند. آیتالله صادق حسینی شیرازی هم خواستار اتحاد مردم افغانستان علیه "خونریزی و برادرکشی" شده است.
آیتالله صافی گلپایگانی در این پیام نوشته که "خشونت و درندهخویی تروریستها" از یک سو و از سوی دیگر "سکوت جهانیان و دولتها و مجامع به اصلاح حقوق بشر" موجب "تعجب و شرمندگی" شده است.
این مرجع تقلید شیعه در قم هشدار داده که سکوت امروز جمهوری اسلامی ایران و سازمانهای بینالمللی باعث "پشیمانی و ندامت" آنها در آینده خواهد شد.
در این پیام آمده است:
"اینجانب بنابر وظیفه دینی و انسانی خود، به همه دولتها و مراکز بین المللی به ویژه سازمان ملل و سازمان کنفرانس اسلامی و دولت جمهوری اسلامی ایران، هشدار میدهم که نسبت به این وحشیگریها و شهادت تعداد زیادی از مظلومین در افغانستان و آواره گشتن هزاران نفر از مردم؛ اعم از زن و مرد، پیر و جوان و کودک، واکنش جدی نشان دهند تا جلوی تجاوزها گرفته شود."
شمار زیادی از مردم افغانستان که قادر به پرواز بینالمللی و خروج از کشور نیستند، به کشورهای همسایه از جمله پاکستان و تاجیکستان فرار کردهاند. نیروهای مرزی تاجیکستان گفتهاند که دو کودک زیر دو سال هنگام عبور از مرز جان باختهاند.
منبع تصویر،GETTY IMAGES
محسن حسام مظاهری، پژوهشگر مطالعات اجتماعی تشیع در تشریح این موضعگیری گفته "بالاخره طلسم سکوت مراجع" درباره افغانستان شکسته شد.
دفتر آیتالله صادق حسینی شیرازی در کابل هم با انتشار بیانیهای درباره شرایط مردم در افغانستان هشدار داده و گفته در شرایط حساس تاریخی "ملت افغانستان دست اخوت و برادری به دست هم داده و مانع تخریب کشور، قتل، خونریزی و برادرکشی بیشتر شوند."
آقای مظاهری پیام آقای حسینی شیرازی را فارغ از سوگیریهای مذهبی تفسیر کرده و نوشته است: "بیانیه شعبه کابل دفتر آیتالله شیرازی درباره نیز درمجموع بیانیهای مثبت و خالی از سویههای فرقهای و شیعی است. این نکته با توجه به رویکرد هویتگرایی غلیظ آقای شیرازی و بدنه هوادارانش نکته قابل توجهای است. شاید اگر این بیانیه در دفتر قم یا کربلا تنظیم میشد، ادبیات دیگری داشت."
امروز سازمان ملل متحد درباره احتمال بروز یک بحران انسانی در افغانستان هشدار داده و گفته خشونتها به سمت "فاجعه انسانی" پیش میرود.
دولت جمهوری اسلامی ایران در ماههای گذشته به دلیل برگزاری نشست با گروه طالبان مورد انتقاد گسترده بوده است.
پیشروی طالبان به سوی نقاط مرزی ایران در زمانی صورت گرفت که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه میزبان گروهی از رهبران ارشد طالبان و مقامهای دولتی افغانستان در تهران بود.
شهروندان ایرانی در شبکههای اجتماعی از اینکه مقامهای جمهوری اسلامی که پیشتر طالبان را "تروریست" میخواندند، امروزه آن را "جنبش اصیل" عنوان میکنند، ابراز تعجب کردهاند. بعضی مبنای فکری دو گروه را در تشابه با یکدیگر میخوانند.
طالبان در دهه ۱۳۷۰ با حمله به سرکنسولگری ایران در شهر مزار شریف باعث مرگ ۸ دیپلمات و یک خبرنگار خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی شد. این گروه هرگز مسئولیت این اقدام را به عهده نگرفت اما مقام های جمهوری اسلامی از آن به جنایت و رفتار "تروریستی" نام بردند.
طالبان ۲۲ تکاوری را که تسلیم شدند اعدام کرد
کلماتی که در ویدیو شنیده میشوند واضحاند «تسلیم شوید، تکاورها، تسلیم شوید». چند مرد از ساختمانی خارج میشوند، همگی بدون سلاحاند.
صدای شلیک بلند میشود و در میان فریادهای اللهاکبر، دستکم ۲۰ مرد به ضرب گلوله کشته میشوند. کشتهشدگان افراد یگان نیروهای ویژه افغانستاناند و اعدامکنندگان اعضای گروه طالبان.
این اتفاق ۱۶ ژوئن (۲۶ خرداد) در شهر دولتآباد ولایت فاریاب افغانستان، نزدیک مرز این کشور با ترکمنستان رخ داد. اکنون خبرگزاری سیانان پس از بررسی این ویدیو و چند ویدیو دیگر و همچنین صحبت با شاهدان عینی، صحت این اتفاق را تایید میکند، هرچند طالبان همچنان تکذیب میکنند.
در یک ویدیو ۴۵ ثانیهای دیگر، صدای رهگذری شنیده میشود که به زبان پشتو میگوید: «شلیک نکنید، شلیک نکنید، التماس میکنم شلیک نکنید.» سپس میپرسد: «چطور شما پشتونها افغانها را میکشید؟»
بنا بر اعلام صلیب سرخ، جسد ۲۲ تکاور به دست آمده است. کشتار این سربازها در تضاد کامل با تلاشهای طالبان است که همزمان با پیشروی در مناطق افغانستان، سعی دارد نشان بدهد تسلیم سربازان را میپذیرد و در مواردی، به آنها پول میدهد به خانههایشان برگردند.
طالبان سه روز بعد از درگیری دولتآباد ویدیویی منتشر کرد که مصادره سلاحها و خودروهای نظامی را نشان میداد. در این ویدیو ادعا شده بود «نیروهای واشینگتن، یک تکاور آموزشدیده سیآیای که در دولتآباد، فاریاب، در تعقیب طالبان بودند زنده اسیر و خلع سلاح شدهاند».
سخنگوی طالبان به سیانان گفت ویدیوهای شلیک به تکاورها جعلی و پروپاگاندای دولت است تا مردم تسلیم نشوند. او در ادامه گفت ۲۴ تکاوری که طالبان در ولایت فاریاب گرفتهاند هنوز زندانیاند اما شواهدی ارائه نکرد.
این در حالی است که وزارت دفاع افغانستان میگوید هیچ تکاوری زندانی طالبان نیست و همگی کشته شدهاند.
همهشان را بکشید
سیانان با شاهدان عینی در دولتآباد صحبت کرده است. یکی از آنها گفت تکاورها با چند تانک به شهر آمدند اما پس از دو ساعت درگیری، مهماتشان تمام شد و هیچ نیروی کمکی نیامد.
به گفته این شاهد، طالبان تکاورها را محاصره کردند و بعد آنها را وسط خیابان آوردند و به همه آنها شلیک کردند.
یک مغازهدار در محل حادثه گفت تکاورها دستانشان را بالای سر گرفته بودند و تسلیم شدند اما طالبان فقط شلیک کردند.
مقامهای محلی از اقدام دولت به اعزام تکاورهای نیروی ویژه به این شهر بدون نیروی کمکی یا پشتیبانی هوایی انتقاد کردهاند. عبدل احد ایلبک، عضو شورای ولایتی فاریاب، گفت نیروهایی که به شهر آمدند منطقه را نمیشناختند و نمیدانستند کدام نواحی تحت کنترل طالبان است.
تکاوری که از آمریکا آمد و در دولتآباد کشته شد
یکی از کسانی که در دولتآباد کشته شد سهراب عظیمی تکاور ۳۲ سالهای بود که دو سال در دانشکده نظامی در آمریکا آموزش دید و قرار بود ماه آینده با نامزد آمریکاییاش ازدواج کند.
حضیر عظیمی، پدر سهراب و ژنرال بازنشسته ارتش افغانستان، به سیانان گفت پسرش مسئول درخواست پشتیبانی هوایی بود، او این کار را کرد اما نیروی پشتیبانی هرگز نرسید.
ژنرال عظیمی گفت: «اگر این اتفاق برای پسر هرکسی میافتاد خشمگین میشد. چرا از عملیات پشتیبانی نکردند و چرا کسی به طالبان خبر داده بود که آنها دارند به منطقه میآیند؟»
ژنرال عظیمی در ادامه افزود: «آنها [طالبان] حتی برای اجساد و سربازانی که تسلیم شدهاند هیچ حرمتی قائل نیستند.»
طالبان همان طالبان سابق است
هرچند طالبان سعی دارد چهرهای متفاوت از گذشته به نمایش بگذارد، عبدل احد ایلبک، عضو شورای ولایتی فاریاب، به سیانان گفت: «طالبان همان طالبان سابق است. آنها هیچ تغییری نکردهاند. متاسفانه، برای مردم حق آزادی قائل نیستند.»
حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان، در تلاش است به افغانها اطمینان بدهد کشور به دست طالبان نخواهد افتاد. محب روز دوشنبه ۲۱ تیر، گفت: «طالبان کشور را تصاحب نخواهد کرد. افغانها مصمماند از کشور، مردم و ارزشهایمان دفاع کنند.»
محب در پاسخ به سوال درباره حمله دولتآباد، گفت شکستهای اخیر بسیاری از نیروهای امنیت ملی افغانستان ناشی از نبودِ پشتیبانی هوایی بوده است. او با اشاره به محاصره سنگین این مناطق و ضرورت پشتیبانی هوایی، گفت: «در نتیجه عقبنشینی، خلائی ایجاد شده است اما در تلاشیم آن را پر کنیم.»
شاهدان عینی به سیانان گفتهاند طالبان پس از تصرف مناطق، بهسرعت قوانین جدیدی اعلام میکنند. دختران دیگر نمیتوانند به مدرسه بروند و زنان بدون همراهی مردی از محارم نمیتوانند به بازار بروند.
اما طالبان که مدعی رهبری واقعی مردم افغانستان است، همواره از در انکار درآمده و در بیانیهای، مدعی شده است «ویدیوهای جعلی و فیلمهای سالهای قبل که کارهای شبهنظامیان داعش را نشان میدهند بهعنوان اقدامهای مجاهدین امارت اسلامی جا زده میشود».
در بیانیه ۲۱ تیر طالبان آمده است «هزاران سرباز محل خدمت را ترک کردهاند و به آغوش باز امارت اسلامی آمدهاند».
یکی از شاهدان صحنه شلیک به تکاورها به سیانان گفت: «طالبان گفت اگر خارجیها افغانستان را ترک کنند، آنها صلح میکنند. تا کی میخواهند به این کشتار برادران ما در کشور ادامه بدهند؟»
شاهد عینی دیگری با اشاره به اینکه بسیاری از مردم شهر را ترک کردهاند، گفت فقط یک پیام برای طالبان دارد: «ما همه به یک اسلام معتقدیم، همه با هم برادریم. چرا دارید برادرانتان را میکشید؟ بیایید بنشینید صحبت کنیم.»
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید