آیا دولت ایران طالبان را «گروهک تروریستی» می‌داند؟

تجمع تعدادی از هواداران طالبان در پارک ملت تهران، سر و صدای زیادی به پا کرده است. با آن که رسانه‌های نزدیک به دولت جمهوری اسلامی ایران کوشیدند تا ابعاد آن تجمع را بسیار کوچک جلوه دهند، با این حال پلیس تهران مجبور شد تا در آن زمینه واکنش نشان دهد.

 روز شنبه تعدادی از هواداران گروه طالبان که به گفته خبرگزاری انصاف نیوز در حدود ۷۰ الی ۹۰ نفر بودند، در پارک ملت تهران جمع شدند و پرچم گروه طالبان را بیرون آوردند و آن را با افتخار به مردم نشان می‌دادند. به گفته شاهد عینی این ماجرا که یک مهاجر افغان است و از آن وضعیت عکس گرفته است، پس از آن که نیروهای پلیس به محل تجمع افغان‌های هوادار طالبان آمدند، آن تجمع پراکنده شد. اما پلیس کسی را بازداشت نکرد. انتشار این خبر در رسانه‌های جهانی و شبکه‌های اجتماعی، پلیس تهران را واداشت تا در آن زمینه واکنش نشان دهد. رئیس پلیس تهران به رسانه‌ها گفت که پس از برافراشته شدن پرچم یک «گروهک تروریستی» در پارک ملت تهران، رسیدگی به آن مسئله در دستور کار ویژه پلیس امنیت قرار گرفته است. نکته جالب این است که رئیس پلیس تهران از بازداشت عامل نشر عکس‌های آن تجمع خبر داده است و البته گفته است که آن فرد «ارتباطی با گروهک تروریستی نداشته است»، اما هیچ خبری از چگونگی برخورد با تجمع کنندگان نداده است. 

چگونه است که رئیس پلیس تهران، گروه طالبان را یک «گروهک تروریستی» عنوان کرده است؟ 

به نظر می‌رسد که رئیس پلیس تهران شناخت درستی از سیاست‌های خارجی دولتش و به‌خصوص رویکرد حکومت ایران با طالبان را ندارد. 

دولت جمهوری اسلامی ایران روابط بسیار نزدیکی با طالبان دارد. آن رابطه نخست از حمایت‌های تسلیحاتی آغاز شد و سپس به یک اتحاد استراتژیک در مقابل گروه داعش و نیرو‌های خارجی مستقر در افغانستان فرا رویید. 

هیئت‌های زیادی از گروه طالبان به ایران سفر کرده‌اند و با مقام‌های عالیرتبه دولت ایران و سپاه پاسداران دیدار و گفت‌و‌گو کرده‌اند. گروه طالبان در زاهدان، تهران، مشهد و کرمان دفتر دارند. سربازان کوماندوی طالبان که با نام «قطعه سرخ» از آن‌ها یاد می‌شود، در کرمان توسط کادر ویژه‌ای از سپاه پاسداران آموزش می‌بینند. بخش زیادی از خانواده‌های فرماندهان طالبان در غرب افغانستان، در ایران و زیر چتر حمایت سپاه پاسداران زندگی می‌کنند. مقام‌های جمهوری اسلامی ایران نیز بار‌ها به قطر رفته‌اند و با نماینده‌های این گروه در دفتر قطر گفت‌و‌گو کرده‌اند. جمهوری اسلامی ایران جز در دوره سلطه طالبان بر افغانستان، این گروه را تروریستی ننامیده است. در آن زمان هم ضدیت طالبان با جمهوری اسلامی ایران، به‌خصوص قتل دیپلمات‌های دولت ایران در بلخ، باعث شد تا حکومت ایران از گروه طالبان به عنوان گروه افراط‌گرا و خشونت‌طلب نام ببرد. 

در پیوند با تجمع اخیر هواداران طالبان در پارک ملت نیز رسانه‌های نزدیک به دولت ایران کوشیدند تا آن را کوچک جلوه دهند و خودجوش و بدون اطلاع پلیس معرفی کنند. نمونه‌وار، خبرگزاری تسنیم که نزدیک به سپاه پاسداران است، تعداد تجمع کننده‌ها را کمتر از ده نفر نوشته و گفته است که آنان پرچم‌هاشان را در کیف‌هاشان پنهان کرده بودند. اما شواهد نشان می‌دهد که آن حرکت کاملا تحت مدیریت سپاه بوده است. در کشوری که شهروندان خودش جرات برگزاری هیچ تجمعی را ندارند و هر تجمعی در نطفه خاموش می‌شود، چگونه امکان دارد افغان‌های غیرقانونی آن هم در یک گروه نزدیک به صد نفری در یک پارک تجمع کنند و حدود یک ساعت هم در پارک گردش کنند. از سوی دیگر، افغان‌ها برای در امان ماندن از بازداشت و ردّمرز شدن، لباس‌های عادی مردم ایران را می‌پوشند و شکل و شمایل ظاهری خود را به شهروندان ایران شبیه می‌کنند. اما در عکس‌های منتشر شده از آن تجمع، تعداد زیادی از آن افراد لباس محلی افغانستان (پیراهن تنبان) به تن دارند و ریش‌های تعداد زیادی از آنان هم شباهت زیادی به طالبان دارد. 

از تصور به دور نیست که افرادی که با لباس محلی و سر وضع طالبانی در آن تجمع شرکت کرده اند، همان سرباز‌های طالب باشند که در جمهوری اسلامی ایران در حال فراگیری آموزش‌های نظامی‌اند، یا شاید هم اعضای دفتر تهران طالبان باشند. 

به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی ایران با این مانور پیام واضحی به مجریان روند صلح افغانستان فرستاده باشد و آن پیام این است که جمهوری اسلامی ایران اشراف و نفوذ کافی بر طالبان دارد، و بنابراین، در روند صلح باید هم منافع و هم حضور ایران در نظر گرفته شود.