عربستان چالشی در برابر سیاست های آمریکا

به گزارش المونیتور، به این منظور، یک فرماندهی نظامی، با مقری در ریاض، در سال 2014 تشکیل خواهد شد. فرماندهی خلیج شامل 100 هزار نیروی نظامی خواهد بود که سعودی ها مسئولیت تأمین 50 تا 75 هزار نفر از آن را بر عهده خواهند داشت. هدف نهایی این طرح تضمین این امر است که این بلوک قدرت جدید جهانی به نحوی موثر بر منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا MENA تسلط یافته و بطور چشم گیری چشم انداز سیاسی، اقتصادی و امنیتی منطقه را تغییر دهد.

طرح ایجاد یک نیروی 100 نفری مستقر در ریاض پرسش های متعددی را درباره توانائی ها و اهداف عربستان سعودی بر می انگیزد.

نخست این که آیا دیگر کشورهای خلیج در تشکیل یک ارتش منطقه ای با هدف به چالش کشیدن ایران و کمک به شورشیان سوری برای سرنگونی اسد مشارکت خواهند کرد؟ چنانکه در این ستون در ماه گذشته مطرح شد ممکن است تمایل کشورهای خلیج در حال حاضر دنباله روی از سیاست های آمریکا، فرصت دادن به دیپلماسی باز ایران و مبارزه با تروریسم باشد و نه اقداماتی که به ایجاد تنش های بیشتر منجر شود.

دوم، این که آیا عربستان سعودی حقیقتن در نظر دارد 25 تا 50 هزار نیروی خارجی را، برای مهار ایران و جنگ در سوریه، در خاک خود آموزش دهد؟ این نیروها از کدام کشورها خواهند آمد و پیامدهای داخلی و منطقه ای این ابتکار برای عربستان سعودی چه خواهد بود؟ ایران چگونه واکنش نشان خواهد داد؟

سوم، عربستان سعودی چگونه فراتر از مرز های خود، به جز بحرین، قدرت نظامی خود را، به ویژه با توجه به سابقه اش در یمن، اعمال خواهد کرد؟ هم چنانکه المانیتور در گزارش های خود آورده است مدخل ورود شورشیان به سوریه، از طریق ترکیه،در حال بسته شدن است. طبق گزارش سمیح ایدیز در این هفته، تسلیح شورشیان جهادی در سوریه در حالی که دولت آنکارا تلاش دارد از یک سو روابط نزدیک خود را با آمریکا و ایران حفظ کرده و از سوی دیگر رجب طیب اردوغان با بدترین رسوائی دوران نخست وزیری خود روبرو است، فشار مضاعفی بر ترکیه وارد خواهد ساخت.

البته یک احتمال هم این است که هدف سعودی ها صرفا تقویت اهرم های چانه زنی در آستانه برگزاری نشست ژنو 2 در 22 ژانویه باشد. گروه موسوم به "شورای ملی سوریه" که از حمایت سعودی ها برخوردار است و بخشی از ائتلاف مخالفین و انقلابیون سوری است، در روز 5 ژانویه اعلام کرد که در نشست ژنو 2 شرکت نخواهد کرد.

با اعلام جان کری، مبنی بر اینکه ایران اگر هم یکی از شرکت کنندگان ژنو 2 نباشد اما ممکن است که از حاشیه به این نشست کمک کند، بر اهمیت ژنو 2 افزوده شد. المانیتور خبر استقبال ایران از ابتکار ژنو 2 را در مصاحبه ای با محمد خزاعی سفیر دائمی ایران در سازمان ملل در ماه مه سال 2013 منتشر کرد. در ماه سپتامبر سال گذشته، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، جواد ظریف، در مصاحبه ای با المانیتور گفت که ایران حاضر است به حل مسئله سوریه کمک کند و نیز در کنفرانش ژنو 2 شرکت نماید مشروط بر اینکه که بدون هیچ پیش شرطی از ایران چنین درخواستی بشود.

علاوه بر نقش احتمالی ایران، خبر خوب دیگر برای آمریکا همکاری روسیه با آن کشور بود که جان تازه ای به فرآیند دیپلماسی ژنو داد. همکاری بین دو کشور، چارچوب از میان بردن سلاح های شیمیائی سوریه را که منجر به قطعنامه 2118 شورای امنیت سازمان ملل شد، فراهم آورد. این تحول مانع از حمله آمریکا به سوریه، که می توانست نتایج پیش بینی نشده ای در بر داشته باشد، گردید. البته هستند کسانی که که عدم حمله آمریکا به سوریه را نشانه ضعف آمریکا می دانند. این در حالی است که روند از میان بردن سلاح های شیمیائی سوریه در جریان است و از طرفی نیز بر اساس یک نظر سنجی سی بی اس و نیویورک تایمز 68 درصد آمریکائی ها برای ایالات متحده چنین وظیفه ای قائل نبودند که باید کاری در سوریه انجام دهد و 82 درصد از توافق امریکا و روسیه حمایت می کردند.

آمریکا در مورد ارتباط بین جنگ در سوریه و تروریسم در منطقه شکی ندارد به خصوص در پی افزایش خشونت در عراق و لبنان در هفته گذشته. جان کری، وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره عراق گفت:"این مبارزه ای است که صرفاً به عراق محدود نمی شود. این یکی از دلایل اهمیت حیاتی کنفرانس ژنو است، زیرا ظهور این تروریست ها در منطقه و به ویژه در سوریه یکی از دلایلی است که بی ثباتی را در بقیه منطقه دامن زده است. به همین دلیل است که همه در موضوع سهیم هستند. همه کشورهای منطقه خلیج فارس، همه بازیگران منطقه ای، روسیه، ایالات متحده و بازیگران بسیار دیگری در دیگر نقاط جهان، همگی در اقدام علیه خشونت افراط گرایانه تروریست هایی که به هیچ قانونی احترم نمی گذارند و هیچ هدفی غیر از به دست گرفتن قدرت و متلاشی کردن زندگی مردم ندارند، سهیم اند."

اولویت در ژنو 2 به دلیل ماجرا های تروریستی در عراق و لبنان و از همه مهمتر تبعات فاجعه آمیز انسانی در سوریه باید با بر قراری آتش بس و بحث بر سر یک دوران گذار با برپائی یک انتخابات تحت نظارت بین المللی باشد هم چنانکه جیمی کارتر و دیگران از جمله همین ستون المانیتور پیشنهاد کرده اند.

ایالات متحده هیچ گونه منافعی در حمایت از ادامه جنگ تا براندازی اسد ندارد. هیچ منطق راهبردی و یا مزیت اخلافی در مبارزه با اسد تا رسیدن به نقطه نهایی و یا عدم تعامل با اسد وجود ندارد در حالی که تبعات ادامه وضعیت جنگ فعلی مرگ انسان هائی بیشتر، افزایش پناهندگان، و تروریسم بیشتر در منطقه است. رایان کراکر، دیپلمات سابق آمریکایی هفته گذشه در نیویورک تایمز نوشت: "ما باید به ساز و کاری برای پذیرش آینده ای شامل اسد دست پیدا کنیم و توجه داشته باشیم که هرچقدر هم که او بد باشد، گزینه های بدتر نیز وجود دارد".

رسیدگی به جنایات جنگی رژیم اسد بر عهده مردم سوریه است که پس از برقراری یک آتش بس و طی شدن دوران گذار با کمک سازمان ملل و جامعه جهانی می تواند به اجرا در آید .

مدافعان راه حل نظامی به تحولات اخیر اشاره می کنند که در پی آن نیرو های "جبهه اسلامی" به ارتش آزاد سوریه پیوستند و علیه گروه ترور یستی "حکومت اسلامی عراق و سرزمین شام" ISIS وارد جنگ شده اند، گوئی که این امر به تقویت گروه های سکولار می انجامد در حالی که در واقع آنها در حال افولند. بالعکس ادامه این روند به معنای جنگ میان گروه های اسلامی رقیب است که تنها به ادامه وضعیت جنگی در سوریه و تقویت اسلام گرایان که هیچ گونه تمایلات دموکراتیک ندارند کمک خواهد کرد. در همین حال منافع راهبردی این وضعیت نصیب بشار اسد می شود که مناطقی که فعلن از اختیار او خارج شده صحنه جنگ مخالفان وی شود و او نیز سال های در مسند قدرت باقی بماند.

پایان خبر./.