چرا غزه روی نقشه‌های گوگل تار است؟

با بالا گرفتن درگیری‌ها، این مساله از سوی محققانی مطرح شده که از منابع متن‌باز یا اطلاعات در دسترس عموم از جمله داده‌های نقشه‌نگاری، برای شناسایی محل حملات و ثبت میزان تخریب در این منطقه استفاده می‌کنند.

در واقع بخش عمده سرزمین‌های اسرائیلی و فلسطینی در اپلیکیشن گوگل ارث با تصاویر ماهواره‌ای با وضوح پایین نشان داده می‌شوند و این در حالی است که شرکت‌های ماهواره‌ای تصاویر با کیفیت بالاتری هم از این مناطق دارند.

در نقشه‌های گوگل به سختی می‌توان اتومبیل‌ها را در شهر غزه دید. این در حالی است که اگر در همین نقشه‌ها به پیونگ‌یانگ، پایتخت رازآلود کره شمالی نگاه بیندازید، نه تنها ماشین‌ها به وضوح قابل رويت هستند بلکه آدم‌ها را هم می‌توانید تشخیص دهید.

چرا تصویربرداری ماهواره‌ای مهم است؟

تصویر‌برداری ماهواری به عنصری حیاتی در گزارش‌های مربوط به درگیری‌ها تبدیل شده‌ اما این نگرانی هم وجود دارد که در دسترس بودن تصاویر دقیق می‌تواند امنیت را به خطر بیندازد.

در تازه‌ترین درگیری‌های خاورمیانه، محققان می‌کوشند با استفاده از تصاویر ماهواره‌‌ای محل شلیک موشک‌ها و ساختمان‌هایی که در غزه و اسرائیل هدف گرفته شده‌اند را تایید کنند.

سمیر، یکی از محققان منابع متن باز می‌گوید: "در اختیار نداشتن تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالا از مناطق اسرائیلی و فلسطینی، کارمان را به تعویق می‌اندازد."

با این حال جدیدترین تصاویر مربوط به غزه در گوگل ارث، پرکاربردترین پلتفرم تصویری آنلاین، وضوح پایینی دارند و در نتیجه آن تار دیده می‌شوند.

اریک تولر، خبرنگار گروه روزنامه‌نگاری تحقیقی بلینگ‌کت در توییتر خود نوشته: "جدیدترین تصویر گوگل ارث از این منطقه به ۲۰۱۶ مربوط می‌شود و بسیار بی‌کیفیت است. در این اپلیکیشن یک منطقه روستایی در سوریه را به صورت تصادفی انتخاب و روی آن زوم کردم و متوجه شدم از آن زمان تا حالا بیش از ۲۰ تصویر با کیفیت بسیار بالا از آنجا گرفته شده است."

گوگل می‌گوید هدفش این است که "نقشه‌های مربوط به مناطق با تراکم جمعیتی بالا را به طور مرتب به روز رسانی کند" اما این‌طور که پیداست این اتفاق برای غزه نیفتاده است.

آیا تصاویر با وضوح بالا در دسترس هستند؟

دولت آمریکا تا همین پارسال اجازه نمی‌داد کیفیت تصاویر ماهواره‌ای که شرکت‌های این کشور برای مقاصد تجاری ارائه می‌دادند از حد مشخصی بالاتر باشد.

قانون کیل-بنگامن سال ۱۹۹۷ به منظور رفع نگرانی‌های امنیتی اسرائیل تصویب شد.

اگر چه این قانون تنها اسرائیل را در برمی‌گرفت اما در رابطه با تصاویر مربوط به سرزمین‌های فلسطینی هم به کار گرفته شد.

قانون کیل-بنگامن کیفیت تصاویر را محدود می‌کرد، به طوری که اشیاء به بزرگی یک اتومبیل در آن‌ها بسیار تار دیده می‌شدند و تشخیص اجسام کوچک‌تر بسیار سخت بود.

امنون حراری، رئیس برنامه فضایی وزارت دفاع اسرائیل سال گذشته به رویترز گفته بود:‌ "همیشه ترجیح می‌دهیم تصاویری که از ما (اسرائیل) گرفته می‌شود کمترین وضوح ممکن را داشته باشند. همیشه تار دیده شدن را به کاملا واضح بودن ترجیح می‌دهیم."

نا‌واضح بودن تصاویر برخی اماکن از جمله پایگاه‌های نظامی مساله‌ای غیر‌عادی نیست اما قانون کیل-بنگامن این نقطه از دنیا را به وسیع‌ترین منطقه‌ای تبدیل کرد که چنین محدودیتی بر آن اعمال شده است.

به این ترتیب در حالی‌که شرکت‌های غیرآمریکایی ارائه کننده تصاویر ماهواره‌ای از جمله ایرباس فرانسه امکان تهیه تصاویر با وضوح بالاتر را داشتند، فشار برای پایان دادن به این محدودیت‌ها روی آمریکا افزایش یافت.

قانون کیل-بنگامن در ژوئیه ۲۰۲۰ لغو شد و حالا دولت آمریکا به شرکت‌های خود اجازه می‌دهد تصاویر با کیفیت بسیار بالاتر از این منطقه ارائه دهند به طوری که اشیا به بزرگی یک انسان به آسانی در آن‌ها قابل تشخیص باشند.

مایکل فرادلی، باستان‌شناس در دانشگاه آکسفورد، از جمله شرکت‌کنندگان در کارزاری بود که موفق به تغییر این قانون شد. او می‌گوید:‌ "در ابتدا انگیزه‌مان فقط علمی بود. ما به تصاویری از سرزمین‌های اشغالی فلسطینی نیاز داشتیم که وضوح بالا داشته و با تصاویری که از بخش‌های دیگر منطقه در اختیار داریم، قابل مقایسه باشند."

پس چرا غزه هنوز تار است؟

بی‌بی‌سی در این رابطه با شرکت‌های گوگل و اپل - که در اپلیکیشن‌های نقشه‌ خود از تصاویر ماهواره‌ای استفاده می‌کنند- صحبت کرد و نظرشان را جویا شد. اپل گفت در حال به روز رسانی نقشه‌‌هایش است و به زودی وضوح تصاویر خود را بالاتر خواهد برد.

گوگل هم با اشاره به این که تصاویر خود را از طیف وسیعی از منابع تامین می‌کند گفت در نظر دارد "در صورت در دسترس قرار گرفتن تصاویر با کیفیت بالاتر، تصاویر ماهواره‌ای خود را به روز‌رسانی کند". این شرکت اما در عین حال گفت "فعلا هیچ برنامه‌ای برای به اشتراک‌گذاشتن این تصاویر ندارد."

نیک واترز، محقق منابع متن باز که با موسسه بلینگ‌کت همکاری می‌کند در توییتر خود نوشت: "با در نظر گرفتن اهمیت رویدادهای اخیر، هیچ دلیلی نمی‌بینم که روند کاهش عمدی کیفیت تصاویر ماهواره‌ای تجاری از این منطقه ادامه داشته باشد."

این تصویرها را چه کسانی می‌گیرند؟

پلتفرم‌های مکان‌یابی عمومی نظیر گوگل ارث و اپل مپس (نقشه‌ اپل) به شرکت‌هایی وابسته هستند که ماهواره‌های خودشان را برای تصویربرداری دارند.

ماکسار و پلنت لبز دو مورد از بزرگ‌ترین این شرکت‌ها هستند که در حال حاضر تصاویر با وضوح بالا از اسرائیل و غزه در دسترس قرار می‌دهند.

این تصاویر که کیفیت بسیار بالاتری دارند می‌توانند جزئیات را با دقت نیم‌متر یا کمتر از آن نشان دهند.

در بیانیه ماکسار آمده: "در نتیجه تغییرات اخیر در قوانین آمریکا، تصاویر اسرائیل و غزه با وضوح ۴۰ سانتی‌متری در دسترس قرار خواهند گرفت."

پلنت لبز هم در گفت‌و‌گو با بی‌بی‌سی تایید کرده که تصاویر با وضوح ۵۰ سانتی‌متری تهیه می‌کند.

اما محققان منابع متن باز عمدتا از نرم‌افزارهای مکان‌یابی رایگان استفاده می‌کنند و اغلب به طور مستقیم به تصاویر با وضوح بالا دسترسی ندارند.

سایر کاربردهای تصاویر با وضوح بالا

تصاویر ماهواره‌ای برای اهداف مختلف از جمله ردیابی جنگل‌زدایی و آتش‌سوزی جنگل‌ها همینطور تحقیق در رابطه با نقض حقوق بشر در دنیا به کار گرفته می‌شوند.

محققان دیده‌بان حقوق بشر در ۲۰۱۷ با شرکت پلنت لبز همکاری کردند تا تخریب روستاهای مسلمانان روهینگیا به دست ارتش در میانمار را نشان دهند.

آن‌ها با تهیه تصاویر ماهواره‌ای با وضوح ۴۰ سانتی‌متری از این بخش از میانمار و مقایسه آن با تصاویر قبلی، توانستند ابعاد ویرانی در بیش از ۲۰۰ روستای این منطقه را به تصویر بکشند.

این مدارک، ادعاهای مسلمانان روهینگیا که از میانمار به کشور همسایه خود بنگلادش گریخته بودند و می‌گفتند خانه‌هایشان به دست ارتش میانمار ویران شده را تایید می‌کرد.

تصاویر ماهواره ای علاوه بر این در پیگیری رویدادهای منطقه سین کیانگ چین، از جمله ایجاد "مراکز بازآموزی" برای مسلمانان اویغور نقشی حیاتی داشته است.

این اطلاعات به شناسایی محل ساخت این اردوگاه‌ها کمک زیادی کرد و در تصاویر با وضوح بالا هم اندازه این مراکز و ویژگی‌های خاص آن‌ها تا حدی قابل تشخیص بود