تلاش ناشر ایرانی برای رسمیت بخشیدن به نوروز در آلمان

مارس 29, 2018 | مقالات, منتخب دبیران |
دفتر اروپائی شهروند: در شرایطی که یونسکو نوروز را به عنوان میراث فرهنگ جهانی به رسمیت شناخته و دولت های آمریکا و کانادا سال ها است با آغاز هر سال شمسی این مناسبت را به ایرانیان و ایرانی تباران سرزمین خود تبریک می گویند، تاکنون هیچیک از کشورهای اروپائی در این مسیر گام برنداشته اند. تنها هر سال مراسمی در مرکز اتحادیه اروپا برگزار می شود که تعداد معدودی از ایرانیان و اروپائیان در آن حضور می یابند.
دلیل عدم جدی گرفته شدن نوروز در اروپا شاید پراکندگی ایرانیان در حدود سی کشور این قاره باشد. همین موضوع سبب می شود که تعداد ایرانیان و ایرانی تباران هر کشور نسبت به سایر مهاجران چنان کم باشد که نتوانند به طور شایسته توجه دولت های محلی را به آئین های کهن خود جلب کنند.
اکنون، یک ناشر ایرانی در شهر بن، پایتخت پیشین آلمان، نخستین گام را در این مسیر برداشته است و سایرین را به پشتیبانی از این حرکت فرا می خواند.
جلال رستمی گوران، مدیر کتابفروشی و انتشارات گوته و حافظ در آلمان، در زمینه پل زدن میان دو فرهنگ ایرانی و آلمانی پیشینه ای طولانی دارد. او به خاطر همین تلاش ها در سال گذشته یکی از جوایز بهترین کتابفروشی های آلمان را دریافت کرد.
شامگاه شنبه ۲۴ مارس، سوم فروردین امسال، نخستین جشن نوروزی انتشارات گوته و حافظ برای حدود ۱۵۰ آلمانی در سالن کلیسای منطقه بروزربرگ بن برگزار شد. در آغاز این برنامه نماهنگی ویدیویی روی صفحه بزرگ پخش شد که در آن پیرامون نوروز به عنوان کهن ترین جشن جهان، چهارشنبه سوری، سفره هفت سین و سایر آئین های نوروزی به زبان آلمانی توضیح داده می شد.
پس از پخش این ویدیو، "کریستیانه اشتروم" و "ولفگانگ زلباخ" ترجمه غزل هایی از حافظ و رباعیاتی از عمر خیام را که همه با بهار و نوروز و شادکامی و شادنوشی ارتباط داشتند خواندند.
سپس کاتارینا هوفمن و پولاد ترکمن راد با ویلن سل و سنتور قطعات ترکیبی از موسیقی سنتی ایرانی و غربی را اجرا کردند. در معرفی این دو هنرمند گفته شد که هردوی آن ها دانش آموخته موسیقی هستند و از سال ۲۰۱۲ میلادی همراه با هم در پروژه های بین المللی شرکت دارند. کار مشترک آن ها از موسیقی کلاسیک غربی تا ریتم های شرقی و ایرانی، موسیقی مینیمالیستی، جهانی و راک را در بر می گیرد.
در بخشی دیگر از برنامه، اشعاری از هاینریش هاینه، ماشا کالکو و رزه آوزلندر شاعران سرشناس آلمان و یانیس ریتسوس شاعر پرآوازه یونانی اجرا شد. آنگاه نوبت به ترجمه تعدادی از رباعیات حکیم عمر خیام رسید که در سال های گذشته به وسیله جلال رستمی گوران ترجمه خام و به وسیله "لودویگ فربک" تکمیل شده است. رباعیات خیام به دو زبان فارسی و آلمانی از سوی نشر گوته و حافظ انتشار یافته است.
پس از خیام خوانی، رضا مداحی خواننده جوان روی صحنه رفت و با همنوازی سنتور و ضرب چند قطعه موسیقی سنتی ایرانی را اجرا کرد. صدای این خواننده جوان در برخی موارد پختگی لازم را نداشت و رسا نبود.
پس از یک استراحت کوتاه، بخش دوم برنامه، به عنوان نقطه اوج جشن به وسیله گروه موسیقی بین المللی "ارکستر ترانس اورینت" اجرا شد. این در واقع مناسب ترین و بهترین بخش برنامه برای انتقال شور و نشاط نوروزی به جمعیت بود.
همراه با اجرای برنامه، پرتره این گروه نیز در کتاب "نگاهی به جاز شرقی" که به وسیله "جولیانه بالی" کارشناس موسیقی و ارتباطات و استادیار دانشگاه تدوین شده است، در معرض فروش قرار گرفت. مسعود سعدالدین نقاش ایرانی مقیم آلمان هفت ساز را در این کتاب طراحی کرده است که در موسیقی شرقی کاربرد بیشتری دارند.
در پایان برنامه از میهمانان با بوفه غذای سرد شرقی پذیرائی شد.
جلال رستمی گوران، در پایان برنامه در گفت وگو با دفتر اروپائی شهروند گفت که امیدوار است بتواند با برگزاری هرساله جشن نوروزی در کیفیتی فراملیتی و خوب توجه آلمانی ها را تا آنجا به آئین نوروزی جلب کند که سرانجام دولت آلمان نیز این مراسم را به رسمیت بشناسد. وی افزود: "به نظر من ایرانی ها تاکنون در زمینه به رسمیت شناساندن نوروز به جامعه میزبان کوتاهی کرده اند. جشن هایی که آن ها به مناسبت نوروز به زبان فارسی برگزار می کنند، اغلب تنها برای خودشان جذابیت دارد و نمی تواند اروپایی ها را جذب کند. تا زمانی که وضعیت چنین است نمی توان از دولت های اروپایی انتظار داشت مراسم نوروزی را به رسمیت بشناسند".