ایا مسمومیت‌های الکلی سریالی است؟

در حالی که آمار مسموم‌شدگان و جان‌باختگان بر اثر مسمومیت با الکل در ایران افزایش می‌یابد، فرمانده انتظامی کل کشور گفته است این مسمومیت‌ها «به‌هیچ‌وجه سریالی نیستند.»

موج تازه اخبار مسمومیت با الکل در ایران که از تقریبا دو هفته پیش شروع شد همچنان ادامه دارد.

در آخرین گزارش‌ها، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان رباط‌کریم یکشنبه خبر داد «مسمومیت‌ ناشی از مصرف مشروبات الکلی» در این شهرستان از ۲۲ نفر در هفته گذشته به «۴۱ نفر» افزایش یافته است.

محمد یوسفوند گفت بر اساس گزارش‌ «مسئولان بیمارستان حضرت فاطمه زهرا، از این تعداد، شش نفر فوت کرده و یک نفر نابینا شده و یک نفر حالش وخیم و در آی‌سی‌یو بستری است.» او هفته پیش از فوت هفت نفر خبر داده بود.

آقای یوسفوند گفت از ابتدای تیر ۱۴۰۲ پنج نفر در این رابطه دستگیر شده‌اند و شش مورد هم پلمب انجام شده است.

به گزارش تسنیم، «از حدود یک ماه پیش ۳۲ نفر (سردشت ۷ نفر، قزوین ۲ نفر، بهارستان ۲ نفر، مازندران ۳ نفر، رباط کریم ۶ نفر و کرج ۱۲ نفر) بر اثر مشروبات الکلی تقلبی جان خود را از دست داده‌اند.»

با اینحال احمدرضا رادان فرمانده کل انتظامی ایران، امروز (یکشنبه) گفت «مسمومیت‌های الکلی در ایران به هیچ عنوان سریالی نیست» و «در هر شهری که این مسمومیت‌های الکلی اعلام شده است، پلیس بلافاصله تولیدکنندگان مشروبات فاسد را شناسایی و دستگیر کرده است.»

افزایش ٣۶.٨ درصدی مصرف الکل در تهران در دو ماه

مهدی فروزش مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران دیروز در نشست خبری گفت: «در دو ماهه نخست سال ١۴٠١ در استان تهران مجموعا ١٩ نفر به دلیل مسمومیت ناشی از مصرف الکل جان خود را از دست دادند که شش نفر به دلیل مصرف اتانول و ١٣ نفر نیز به دلیل مصرف متانول بوده است.»

«اما در دو ماه نخست سال‌ جاری این آمار با افزایش ٣۶.٨ درصدی در تهران مواجه بود و ٢۶ مورد فوتی ناشی از مصرف الکل به ثبت رسید که ٢٢ مورد درپی مصرف متانول و چهار مورد به دنبال مصرف اتانول بوده است.»

به گفته دکتر شاهین شادنیا رئیس بخش مسمومیت بیمارستان لقمان، یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین مراکز تحصصی و دانشگاهی درمان مسمومیت در ایران، «در هفته‌های اخیر مراجعه برای مسمومیت ناشی از مصرف مشروبات الکلی تقلبی که دارای ماده متانول بود به مراکز درمانی زیاد شد و مبتلایان دچار عوارض چشمی خطرناکی شده‌اند و عوارض ناشی از سوء مصرف با مرگ و میر نیز همراه بوده است.»

او مراجعه افراد با علائم مسمومیت ناشی از مصرف مشروبات الکلی تقلبی به بیمارستان لقمان را «بسیار زیاد» توصیف کرد و گفت: «علائم مسمومیت در مصرف‌کنندگان با سردرد شروع می‌شود و سپس دچار کاهش سطح هوشیاری می‌شوند و تعادل بدن بهم می‌خورد.»

او اضافه کرد «از افراد می‌خواهیم فریب شایعات را نخورند که برای تشخیص تقلبی بودن، آن را آتش بزنید یا بو کنید زیرا اینها ملاک تشخیص نیست.»

به گفته دکتر شادنیا سن بیشتر مراجعه‌کنندگان بین ۲۰ تا ۴۰ سال است. سعید ناطقی معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران مراجعه‌کنندگان به بیمارستان بهارلو که بیمارستان تخصصی مسمومیت این دانشگاه است را «بازه سنی ۲۰ تا ۵۵ سال» ذکر کرده بود.

افزایش سالانه مصرف

با اینکه طبق ماده ۲۶۴ قانون مجازات اسلامی، مصرف مشروبات الکلی در ایران جرم است و «مصرف مُسکر، ۸۰ ضربه شلاق حد دارد» و با اینکه آمار رسمی قابل استناد در این‌باره منتشر نمی‌شوند، اما گزارش رسانه‌ها و گفته‌های مسئولان در ایران نشان دهنده افزایش سالانه مشروبات الکلی در ایران است هر چند که دوره محدودیت‌های کرونا بعنوان رکورد مسمومیت با الکل ذکر می‌شود.

یکی از آخرین آمارهای رسمی در نشست خبری ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ دکتر عباس مسجدی رئیس سازمان پزشکی قانونی اعلام شد. او در پاسخ به خبرنگاران آمار فوتی‌های الکل در سال ۱۴۰۱ را ۶۴۴ نفر اعلام کرد که به گفته او «نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۳۰ درصد رشد داشته است.»

در دی‌ماه سال ۱۴۰۰، تقی رستم‌وندی معاون وقت وزیر کشور شیوع مصرف الکل در ایران را «بین ۹ تا ۱۰ درصد افراد بالای ۱۵ تا ۶۴سال» اعلام کرد و گفت «سالانه بیش از ۵ میلیون نفر در کشور الکل مصرف می‌کنند.»

این در حالیست که در سال ۱۳۹۱، وزارت بهداشت ایران با توزیع پرسش‌نامه به این نتیجه رسیده بود که «بیش از یک و نیم میلیون نفر» الکل می نوشند و «الکل بیشتر از هر ماده [مخدر یا سکرآور] دیگری در ایران مصرف می‌شود.»

جز الکل خانگی و دست‌ساز و الکل تقلبی، درصد بسیار زیادی از مصرف الکل در ایران را الکل قاچاق تشکیل می‌دهد.

علی‌اکبر سیاری معاون وقت وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۴ میزان مصرف الکل در ایران را «حدود ۴۲۰ میلیون لیتر» اعلام کرده بود.

شفا آنلاین در گزارشی مصرف سالانه کنونی الکل در ایران را «حدود ۲۶۸ میلیون لیتر» تخمین زده و نوشته است:

«جست‌وجو در سایت‌های فروش آنلاین نوشیدنی‌های الکلی خارجی نشان می‌دهد قیمت هر لیتر آن به طور متوسط حدود ۴۰۰ هزار تومان و قیمت هر لیتر نوشیدنی الکل دست‌ساز حدود ۲۰۰ هزار تومان است.»

«در این صورت با این قیمت‌های اعلامی، حجم بازار مشروبات الکلی در ایران سالانه بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان می‌شود؛ اقتصادی که به طور کامل زیرزمینی است.»