چگونه رأی شورای نگهبان تغییر کرد

 اکبر هاشمی رفسنجانی، نامزد انتخابات ریاست جمهوری پس از دو روز با انتشار بیانیه‌ای نسبت به رد صلاحیت خود توسط شورای نگهبان واکنش نشان داد. او  در این بیانیه بر خلاف صحبت‌هایی که بعد از انتشار خبر رد صلاحیتش در جمع اعضای ستاد انتخابی‌اش ایراد کرد، کمتر موضع انتقادی دارد. وی در آن سخنرانی کم‌سابقه جزئیات بیشتری از وضعیت وخیم اقتصادی و سیاسی کشور به دست داده بود.

هاشمی در بیانیه خود دوباره اشاره‌ای تلویحی به این وضعیت کشور کرده و نوشته که برای جلوگیری از سقوط بیشتر کشور و نیز تحقق "حماسه اقتصادی مورد تاکید رهبری" قصد ورود به انتخابات را داشته است.

در همین حال، برخی سایت‌های خبری جزئیات بیشتری از روند رای‌گیری در شورای نگهبان را که به رد صلاحیت رفسنجانی منتهی شد  منتشر کرده‌اند. بنا به موارد انتشار یافته، تعلل شورای نگهبان در اعلام نامزدان حائز شرایط به تدوام کشاکش و رایزنی بر سر ممانعت یا عدم ممانعت از ورود رفسنجانی به عرصه انتخابات برمی‌گشته است.

چگونه رأی شورای نگهبان تغییر کرد.

حیدر مصلحی که در تغییر رای شورای نگهبان دخالت داشته قبلا مخالفت خود را با رفسنجانی اعلام کرده بود: «کسی که جزو سران فتنه بوده و انقلاب و نظام به دلیل یک سری ملاحظات او را مانند آن دو تن دیگر چندان محصور نکرده و به او آزادی عمل داده است، امروز امر بر او اشتباه نشود که انقلاب یادش رفته این آقا در فتنه چه نقشی ایفا کرده است»

سایت جرس، که عمدتا مواضع معترضان به نتایج اعلام‌شده انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ را منعکس می‌کند در شرح جزئیات رای گیری در شورای نگهبان از جمله نوشته است: «در دور اول رای گیری، آرای این شورا ۷ به ۴ به احراز صلاحیت هاشمی بوده است و با خارج شدن این خبر از شورای نگهبان  و در میان مسوولین٬ حیدر مصلحی وزیر اطلاعات، به همراه معاونان وزارت اطلاعات و فرمانده سپاه  در شورای نگهبان حضور پیدا کرده  و طی بحث و گفتگویی با شورای نگهبان و بیان نگرانی ها و نکته های مورد اشاره آقای خامنه ای در عدم حرکت کشور رو به عقب٬ نتایج نظر سنجی بسیج را به این شورا ارایه داده اند.»

نظرسنجی مورد اشاره و تحلیل‌های مبتنی بر آن از پیروزی رفسنجانی در انتخابات با آرایی بالای ۷۰ درصد حکایت داشته‌اند.

سایت ندای سبز آزادی نیز نوشته است که در گزارش حیدر مصلحی به اعضای شورای نگهبان، میزان رای هاشمی به سونامی‌ تشبیه شده و گفته شده که این نتیجه بدتر از "فتنه" و دوم خرداد خواهد بود.

بنابرگزارش‌های یاد شده، زیر فشار و القائات گزارش وزارت اطلاعات رای‌گیری مجددی در شورای نگهبان انجام می‌شود تا "نتیجه مطلوب"، یعنی رد صلاحیت رفسنجانی به دست آید. پس از حصول این نتیجه رایزنی علی لاریجانی با رهبر جمهوری اسلامی شکل می‌گیرد که تا از اعلام این نتیجه جلوگیری شود و مانعی در برابر ورود رفسنجانی به انتخابات ایجاد نشود، اما به نوشته جرس، «رهبری در پاسخ اعلام می کند که هیچ قصدی برای دخالت در نظر شورای نگهبان ندارد و این شورا مطابق قانون کار خود را به درستی انجام داده است.»

همزمان فشارها بر رفسنجانی برای انصراف "داوطلبانه" از نامزدی بالا می‌گیرد، ولی وی حاضر به انجام چنین کاری نمی‌شود. رفسنجانی در سخنرانی در جمع اعضای ستاد خود در ساعات پس از اعلام رد صلاحیتش به این فشارها اشاره کرد.

ابهام در باره رویکرد بعدی رفسنجانی و اصلاح‌طبان

احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان نیز که در رای‌گیری مجدد و رد صلاحیت رفسنجانی نقشی محوری داشته قبل از شروع بررسی صلاحیت‌ها تلویحا از رفسنجانی انتقاد کرده بود

رئیس شورای تشخیص مصلحت نظام در بیانیه‌ خود مشخص نکرده که تاکتیک بعدی او و هوادارانش در قبال انتخاباتی که اجازه نامزدی برای آن را نیافته چیست و این جمله مبهم در بیانیه او را چگونه باید تعبیر کرد: «توصیه می‌نمایم كه فرصت تقویت وحدت و همدلی را كه در ستادها، میان نیروهای معتدل اصلاح‌طلب و اصولگرا ایجاد شد، به عنوان حُسن آغازی برای تداوم این حركت حفظ كنند.»

در روزهای اخیر با استناد به برخی از گفته‌های اعضای ستاد رفسنجانی این گمانه مطرح شده بود که شاید او و مشاورانش قصد دارند  موجی را که در سراسر کشور به حمایت از رفسنجانی شکل گرفت به سوی یکی از نامزدان میانه‌رو، مانند حسن روحانی یا محمدرضا عارف هدایت کنند. اما در اظهارات و مواضع تازه‌تر تاکیدی بر چنین رویکردی دیده نمی‌شود و بعضا این امیدواری ابراز می‌شود که در رای شورای نگهبان تجدیدنظر شود. بیانیه تازه شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان و اظهارات یدالله طاهرنژاد، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران حاوی مواضعی در این راستا هستند.

این در حالی است که احمد علم‌الهدی، عضو مجلس خبرگان رهبری گفته، خامنه‌ای در دیداری با او و چند تن دیگر از روحانیون حکومتی، دخالت در کار شورای نگهبان را "غلط" خوانده است.

علم الهدی گفته است: «حضرت آقا در دو روز گذشته که ما خدمت ایشان رسیدیم می‌فرمودند که قانون وظیفه احراز و تشخیص را بر عهده شورای نگهبان گذاشته است. بنابراین احراز و تشخیص چیزی نیست که بنده بخواهم دستور بدهم و با دستور حل نمی‌شود.... باید افرادی که صلاحیتشان احراز نشده از مسیر قانون پیگیری کنند و قطعاً شروع راه پیگیری قانونی رجوع به رهبری نیست.»

به علاوه، با تایید و تاکیدی که چهره‌های نظامی و امنیتی مانند حسن فیروزآبادی، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و  سردار احمدی مقدم، فرمانده ناجا بر "شجاعت" شورای نگهبان و "درستی" رآی آن کرده‌اند به نظر نمی‌آید که آیت‌الله خامنه‌ای و مشاوران امنیتی و نظامی او که دستی قدرتمند در تصمیم‌گیری‌ها دارند و از آرای بالای رفسنجانی بیمناکند اجازه تجدیدنظر در رای شورای نگهبان را بدهند.