رواج دوباره «کول بري» با بخشنامه هاي رنگارنگ دولتي

خراسان/ محمدرضا پناهنده، رئيس مجمع وارد کنندگان مواد غذايي و آشاميدني در گفت و گو با مهر مي گويد: «کالاهايي که به صورت رسمي وارد کشور مي شدند، هم اکنون با ممنوعيت واردات، به صورت قاچاق وارد کشور مي شوند که بعضاً شرايط بهداشتي نيز در واردات آن ها رعايت نمي شود.» چندي پيش، معاون وزير صنعت، معدن و تجارت از ممنوعيت ثبت سفارش ۷۷ کالاي تجملاتي و غيرضروري خبر داد. حميد صافدل با بيان اين که ثبت سفارش واردات کالاهاي مشمول اولويت ۹ و ۱۰ (کالاهاي تجملاتي و غيرضروري) اکنون متوقف شده است، گفت: «در حال بررسي اين کالاها هستيم تا واردات آن ها را تعيين تکليف کنيم.» خودروهاي سواري پرمصرف، لوازم خانگي، تلفن همراه، رايانه و اجزاي آن، لوازم بهداشتي (صابون، شامپو، خمير دندان، نخ دندان، شوينده دندان و...)، پوشاک و لوازم آرايش از جمله اولويت هاي ۹ و ۱۰ است که ثبت سفارش آن ها با تصميم جديد دولت متوقف شده است. اين بخش نامه هاي کوتاه و بلند و زياد کردن کالاهاي ممنوعه وارد کنندگان را به واکنش واداشت. دبير انجمن وارد کنندگان فرآورده هاي بهداشتي آرايشي ايران با بيان اينکه «در بهترين شرايط ۳۰ درصد محصولات بهداشتي و آرايشي توليد داخل است»، گفت: «۷۰ درصد نياز بازار مصرفي کشور از محل واردات تأمين مي شود. اين در صورتي است که با ممنوعيت واردات اين فرآورده ها، کالاي قاچاق در بازار ايران عرض اندام مي کند.» وي با اشاره به استفاده از لوازم بهداشتي و آرايشي به عنوان «يک کالاي ضروري براي سلامت مردم»، افزود: «متأسفانه واقعيت اين است که تعريفي از کالاي لوکس و ضروري ندارند. در حالي که اکثر محصولات بهداشتي و آرايشي، در سبد مصرفي مردم قرار دارد و مي بايست آن ها را تهيه کنند.» مقيمي، به مصرف انواع کرمهاي ضد جوش، ضد لک و... به عنوان محصول بهداشتي و آرايشي اشاره کرد و با تأکيد بر اينکه «در حال حاضر ۷۹ شرکت بهداشتي و آرايشي در کشور فعال هستند که ۱۶۰ برند معروف اروپا را در داخل تأمين مي کنند. بنابراين، نبود اين محصولات باعث مي شود کالاي قاچاق به وفور وارد بازار داخلي شود» تصريح کرد: «ممنوع کنندگان واردات اين قبيل فرآورده ها، بايد پاسخگوي عوارض ناگوار مصرف کالاي قاچاق در کشور باشند.» ممنوع الورود کردن برخي از کالاها در هفته هاي گذشته به وسيله دولت، رواج برخي از شيوه هاي رايج در عرصه قاچاق کالاها را به دنبال داشته است. نمونه آن نيز شغلي به نام «کول بري» است که برخي از افراد که عموماً از قاچاقچيان حرفه اي مرزنشين هستند، مسئوليت اصلي آن را به عهده دارند. رئيس مجمع واردکنندگان مواد غذايي و آشاميدني مي افزايد:«افرادي در مرزهاي کشور، اقدام به واردات کالاها به صورت لنجي يا کول بري مي کنند و آن را روزها در آفتاب يا سرما نگهداري مي کنند تا به مشتريان خود بفروشند.» مشاهدات خبرنگار مهر نشانگر اين است که در بازارهايي که مواد غذايي و کالاهاي وارداتي به فروش مي رسد، مردم کمتر توجهي به هولوگرام يا مشخصات و شناسنامه کالاهاي وارداتي دارند و معمولاً فاکتور قيمت را ملاک قرار مي دهند. خانمي که براي خريد يک نوع پودر سوخاري و ادويه به بازار آمده است، با بيان اينکه «کالاها بسيار گرانتر شده اند، اما من تا امروز کالاها را خريد کرده ام و کمبودي نديده ام»، به خبرنگار مهر مي گويد: «هولوگرام براي من در خريد مهم نيست و بيشتر توجه به تاريخ مصرف کالاهاست.» «کول بران» خطرات بسياري را به جان مي خرند تا بتوانند درآمدي براي خود کسب کنند، اين در شرايطي است که دولت همواره در تلاش بوده است که جلوي اين قاچاقچيان را بگيرد، اما به اذعان بسياري از مسئولان و مقامات بانکي و اقتصادي کابينه، همواره بخشي از ارز کشور، در راههاي قاچاق صرف شده و به نوعي از کشور خارج مي شود. در هفته هاي اخير که بازار با ممنوعيت واردات کالاهايي مواجه شده است که دولت عنوان لوکس را به آن ها داده است، کار اين افراد نيز سکه شده و تلاش آن ها براي اخذ درآمد بيشتر از اين شغل، روزبه روز پر رنگ تر شده است. اگرچه بسياري از کالاها با بخشنامه هاي دولت، چند وقتي است که ديگر وارد کشور نمي شود، اما ردپاي اين کالاها به خصوص از نوع بدون هولوگرام آن ها در بازارها را به خوبي مي توان يافت، به خصوص در مناطقي که کالاهاي خارجي خريدار دارد و نمونه آن نيز بازارهايي همچون بازار مروي تهران است. يکي از فروشندگان بازار مروي که مواد غذايي وارداتي مي فروشد، مي گويد: «بسياري از مردم به خريد برخي از کالاهاي خارجي عادت کرده اند و آن را از فروشندگان طلب مي کند؛ بنابراين فروشندگان نيز که مي دانند اين ممنوعيت ها موقتي است، براي اين که مشتريان خود را از دست ندهند، تلاش مي کنند که همواره با هر ترفندي که شده، کالا را تأمين کنند.» وي در گفت و گو با خبرنگار مهر مي افزايد: «بر همين اساس برخي از کالاها به صورت قاچاق وارد کشور شده و از سوي همين فروشندگان خريداري مي شود، بر اساس گفته برخي از فروشندگان مواد غذايي، اين مواد از مرزهاي کشور وارد شده و با قيمت مناسب به دست متقاضيان مي رسد.» بسياري از واردکنندگاني که کالا را به صورت رسمي و شناسنامه دار وارد بازار مي کنند، با تأييد فعال تر شدن کول برها به خبرنگار مهر مي گويند: «هم اکنون بسياري از کالاها به خصوص در صنف مواد غذايي از سوي دولت کالاهاي لوکس شناخته شده است، در حاليکه مردم هنوز هم به خريد آن ها اقبال نشان مي دهند و اين کالاها جزئي از سبد مصرفي آن ها شده اند.» اين کول برها روزانه ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان مزد دريافت کرده و راهي راه هاي مرزي مي شوند و يا با لنج، يا با چتربازي يا کول بري، کالاها را از کشورهاي عربي و به خصوص امارات وارد ايران کرده و در اختيار مشتريان خود قرار مي دهند. رويه اي که علاوه بر خروج ارز از کشور، خارج از کنترل دستگاه هاي سياستگذار، سلامت مردم را نيز تحت تأثير قرار مي دهد.