خبرگزاری‌های داخل ایران، دوشنبه شب، ۴ اسفند، به نقل از آقای غریب آبادی نوشتند: "همه دسترسی‌های تکمیلی آژانس از نیمه شب امشب متوقف می‌شود و از ساعت ١٢ امشب چیزی به نام تعهدات فراتر از پادمان نداریم."
مجلس در قانون "اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران" با تعیین ضرب‌الاجلی دولت ایران را موظف کرده بود اگر تحریم‌های آمریکا برداشته نشود، اجرای پروتکل الحاقی و بازرسی سرزده بازرسان آژانس از مراکز هسته‌ای را خاتمه دهد و تولید اوارنیوم غنی شده با خلوص ۲۰ درصد را از سر بگیرد.
پروتکل الحاقی به بازرسان آژانس اجازه می‌داد تا به فوریت از مراکز اتمی ایران بازدید و بازرسی انجام دهند و در صورتی که مشکوک به فعالیت اتمی در یک مرکز غیر اتمی شدند، با انجام نمونه‌برداری از محیط اطراف آن مرکز، از احتمال کار با مواد رادیواکتیو مطلع شوند و در صورتی که چنین اقدامی انجام شده بود خواهان جوابگویی ایران شوند. اجرای این پروتکل به آژانس اجازه می‌داد که نظارت دقیق‌تری بر برنامه اتمی ایران داشته باشد و طی چند سال با اجرای آن مطمئن شود که هیچ فعالیت اتمی مخفی شده‌ای در این کشور وجود ندارد.
متوقف شدن اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران همزمان با آن صورت می‌گیرد که در جریان دیدار دو روز پیش دبیرکل آژانس با مقام‌های ایرانی، دولت حسن روحانی از توافقی با مفاد محرمانه با رافائل گروسی خبر داده بود.
در بیانیه سازمان انرژی اتمی ایران در خصوص این تفاهم برای ادامه نظارت "ضروری" آژانس آمده بود:
"مقصود از تداوم راستی آزمایی و نظارت ضروری که در بند ۲ بیانیه آمده، همانطور که در پیوست توافق شرح داده شده، این است که ایران به مدت سه ماه اطلاعات برخی فعالیت ها و تجهیزات نطارتی را که در پیوست مشخص شده ضبط کرده و نزد خود نگه خواهد داشت. در این مدت، آژانس به این اطلاعات هیچ دسترسی نخواهد داشت و اطلاعات منحصرا نزد ایران باقی می ماند. چنانچه ظرف سه ماه تحریم ها به طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس می گذارد، در غیر اینصورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.
با این حال، سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد "به دلیل ملاحظات حفاظتی" درباره تاسیسات هسته‌ای این کشور، پیوست توافق با آژانس محرمانه می‌ماند، منتشر نخواهد کرد.
همچنین بر اساس بیانیه سازمان انرژی اتمی ایران "ایران و آژانس تفاهم کردند اجرای پروتکل الحاقی و دسترسی‌های برجامی به طور کامل متوقف شود و صرفا تعهدات پادمانی ایران اجرا می‌شود.
بر این اساس، طبق قانون مجلس هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس اعطا نخواهد شد و هیچگونه بازرسی فراپادمانی نیز انجام نمی‌گردد."
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفتگو با خبرنگاران پس از توافق با ایران
پرهیز کاخ‌سفید از موضع‌گیری علیه اقدامات ایران
روز دوشنبه، ۲۲ فوریه، به رغم اصرار خبرنگاران، مقام‌های وزارت‌خارجه و کاخ‌سفید از موضع‌گیری در برابر اقدامات اخیر ایران و همچنین سخنان آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر این کشور درباره غنی‌سازی ۶۰ درصد پرهیز کردند و تنها با تکرار تمایل واشنگتن برای گفتگو با ایران در قالب ۵+۱ بر این که از نظر آمریکا دیپلماسی تنها راه حل مشکلات غرب با برنامه هسته‌ای ایران است، اصرار کردند.
از جن ساکی، سخنگوی کاخ‌سفید حتی درباره نقش احتمالی پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان، برای وساطت میان تهران و واشنگتن سوال شد اما او ضمن تاکید بر روابط "بسیار خوب میان جو بایدن و پاپ فرانسیس" تنها به این نکته بسنده کرد که در صورت لزوم "واشنگتن از کانال‌های مختلفی که در دسترس دارد برای ارتباط با ایران" استفاده می‌کند.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم روز دوشنبه در کنفرانس خبری خود با خبرنگاران بارها از موضع‌گیری در برابر اظهارات رهبر ایران درباره غنی‌سازی ۶۰ درصدی طفره رفت. او حتی در برابر اصرار خبرنگاران که خارج کردن حوثی‌ها و رهبران آنها از فهرست تروریستی آمریکا و عقب‌نشینی از ادعا درباره مکانیسم ماشه را "امتیاز دهی به تهران" خواندند، واکنشی نشان نداد و تنها بر تمایل وزارت خارجه برای گفتگو با تهران در قالب گروه ۵+۱ و دعوت سه کشور اروپایی امضاء کننده برجام برای جلسه وزرای خارجه گروه ۱+۵ بسنده کرد.
خشم نمایندگان مجلس از توافق سه ماهه با آژانس
توافق سه ماهه دولت ایران با آژانس انرژی اتمی و همچنین محرمانه ماندن مفاد آن روز گذشته موجب خشم و اعتراض جدی نمایندگان مجلس ایران شده است.
در یکی از نخستین واکنش‌ها محمدحسن آصفری نماینده اراک در مجلس در توئیتی نوشت که "توافق دیشب آژانس با سازمان انرژی اتمی مبنی بر دادن فرصت سه ماهه خلاف مصوبه مجلس است وطبق ماده هشت و نه مصوبه مجلس اجرانکردن مصوبه جرم است".
مالک شریعتی نیاسر هم توافق شب گذشته را "مشکوک" خواند و گفت "مجلس باید گزارش اقدامات فنی وسیاسی دولت را بشنود و اگر قانع نشد، افراد مستنکف از اجرای قانون (رییس‌جمهور و سایر مقامات ذیربط) مجازات شوند".
به گفته این نماینده مجلس قرار است نمایندگان دولت برای توضیح درباره توافق با آژانس بین المللی انرژی اتمی به مجلس بروند
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی هم در توییتی نحوه اجرای پروتکل الحاقی را از روز پنج اسفند تشریح کرد.
دولت حق هیچ توافقی خلاف مصوبه مجلس مبنی برملزم کردن غرب به برداشتن تحریم ها درزمان مقررشده مجلس ندارد. توافق دیشب آژانس با #سازمان_انرژی_اتمی مبنی بر دادن فرصت سه ماهه خلاف مصوبه مجلس است وطبق ماده هشت ونه مصوبه مجلس اجرانکردن مصوبه جرم است.
در هفته‌های گذشته مجلس ایران با تصویب طرحی که اکنون یک قانون الزام‌آور است، با تعیین ضرب‌الاجلی دولت ایران را موظف کرد اگر تحریم‌های آمریکا در سال جاری برداشته نشود، اجرای پروتکل الحاقی و بازرسی سرزده بازرسان آژانس از مراکز هسته‌ای را خاتمه دهد و تولید اوارنیوم غنی شده با خلوص ۲۰ درصد را از سر بگیرد.
تعهداتی که مجلس خواستار پایان آن شده بود از موارد اصلی توافق سال ۲۰۱۵ (برجام) میان ایران و قدرت‌های جهانی بود.
این مصوبه مجلس که در زمان تصویب مورد اعتراض دولت ایران بود و با واکنش اروپا و سازمان بین‌المللی انرژی اتمی مواجه شد.
هر چند محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در تازه‌ترین اظهارات خود درباره فرجه مجلس برای پایان دادن به اجرای پروتکل الحاقی گفته که این موضوع "یک ضرب الاجل برای جهان نیست و یک اولتیماتوم نیست. این یک موضوع داخلی بین مجلس و دولت است."
روز گذشته شماری از مخالفان مذاکره هسته‌ای بیرون ساختمان سازمان انرژی اتمی در امیرآباد تهران تجمع اعتراضی برگزار کردند.
اکنون سازمان انرژی اتمی ایران همچنین اعلام کرد "سفر مدیرکل آژانس به ایران بر اساس درخواست ایشان بود که مورد پذیرش جمهوری اسلامی ایران نیز واقع شد".
شماری از نمایندگان مجلس هم که تعداد آنها به گزارش فارس بیش از ۲۲۰ نفر اعلام شده، در بیانیه‌ای گفته‌اند دولت حق عقب انداختن اجرای قانون لغو تحریم‌ها را ندارد.
توافق سه ماه ایران و آژانس چیست؟
در بیانیه ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی آمده است که سازمان انرژی اتمی ایران به آژانس اطلاع داده است که از روز ۲۳ فوریه (پنجم اسفند) با هدف اجرای یک قانون مجلس ایران اقدامات داوطلبانه پیش بینی شده در توافق هسته‌ای (برجام) را متوقف می کند.
مهلت ایران به آمریکا برای لغو تحریم‌ها امروز (یکشنبه ۲۳ فوریه/ ۳ اسفند) تمام شد و طبق اعلام مقامات در تهران، ایران از سه شنبه (۵ اسفند) پروتکل الحاقی و بازرسی سرزده بازرسان آژانس از مراکز هسته‌ای را متوقف خواهد کرد.
اکنون بر اساس بیانیه ایران و آژانس، جمهوری اسلامی به اجرای کامل و بدون محدودیت توافقنامه پادمان جامع خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی مانند گذشته ادامه خواهد داد.
پیشتر سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم گفته بود توقف اجرای پروتکل الحاقی به معنای توقف کامل نظارت‌های آژانس نیست، بلکه نظارت‌های فراپادمانی را شامل می‌شود.
بیشتر بخوانید:
دو طرف همچنین درباره یک تفاهم نامه فنی موقت دو جانبه توافق کرده‌اند که به موجب آن آژانس به فعالیت‌های «ضروری» خود برای راستی آزمایی و نظارت بر مراکز هسته‌ای ایران تا حداکثر ۳ ماه ادامه خواهد داد.
رافائل گروسی پس از بازگشت به وین به خبرنگاران گفته بود گفتگوهای با مقامات ایرانی یک "نتیجه خوب و معقول" رسیده است که "وضعیت را فعلا نجات می‌دهد".
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید