"برق امید" ویا برق فریب ؟!

اسفند ماه سال ۱۳۵۷ بود. از عمر انقلاب اسلامی یک ماهی نگذشته بود که در گرماگرم صحبت‌ها و شور و حال آن روزها، آیت‌الله روح الله خمینی در سه روز متوالی، نهم، دهم و یازدهم اسفند ماه صحبت از آب و برق مجانی برای طبقات کم‌ بضاعت کرد او گفت: "دل‌خوش نباشید که مسکن فقط می‌سازیم، آب و برق را مجانی می‌کنیم برای طبقه مستمند، اتوبوس را مجانی می‌کنیم برای طبقه مستمند، دل‌خوش به این مقدار نباشید." حالا حسن روحانی در هفته دولت گفته این طرح بیشتر شامل خانواده‌های روستایی می‌شود و از دوماه آینده از حدود ۲۹ و نیم میلیون مشترک برق، فیش برق هشت ونیم میلیون مشترک، صفر خواهد شد.

رئیس جمهور در همان جلسه گفته با وجود بازگشت تحریم‌های آمریکا و لطمه ۵۰ میلیارد دلاری به اقتصاد کشور، دولت توانسته با توطئه فروپاشی نظام در دو و نیم سال گذشته مقابله کند، توطئه‌ای که به گفته او با "چرتکه ساده" درست و شدنی بوده است.

"نگویید برق رایگان، بگویید برق امید"

مسئولان شرکت توانیر می‌گویند "نگویید برق رایگان، بگویید برق امید" چرا که این طرح باعث تشویق خانواده‌ها به کاهش مصرف و بهره‌مندی از برق رایگان می‌شود و در مقابل دولت می‌خواهد تا پایان سال نرخ برق را واقعی کند و یارانه برق را حذف کند.

منتقدان این طرح از جمله فریدون عباسی رئیس کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید براساس این طرح عملا ماهی ۵ هزار تومان به هر نفر کمک مالی می‌شود و "بیان این مطلب که ۳۰ میلیون نفر مشمول بخشودگی می‌شوند چیزی جز عوام‌فریبی نیست." آقای عباسی تاکید می‌کند این طرح امیدی در دل مردم ایجاد نمی‌کند و با ۴۰۰ میلیارد تومانی که در این طرح شامل بخشودگی شده، می‌توان پروژه‌های نیمه تمام را به پایان رساند.

در شرایط بی‌پولی دولت که جیبش خالی‌تراز گذشته است و در پرداخت یارانه مردم هم به زحمت می‌افتد رئیس سازمان برنامه و بودجه در روز اعلام خبر برق مجانی، اعلام کرد "در شرایطی هستیم که این بی ‌انصاف‌ها و دژخیمان حتی برای غذا و دارو اجازه فروش یک قطره نفت را نمی‌‌دهند و اگر هم به فروش می‌رسد امکان تبادل مالی نباشد." در این شرایط این سوال مطرح می‌شود که چه ضرورت‌هایی دولت را به سوی مجانی کردن برق سوق داد؟

از وعده‌های گشایش اقتصادی تا اعتراض‌های کارگری

ماهی که گذشت حسن روحانی خبر از گشایش‌های اقتصادی داد، گفته شد خبرهای خوشی در بازارهای تولیدی و سرمایه‌ای اعم از بورس، ارز و مسکن در راه است رسانه‌ها و اقتصاددانان، هر کدام از ظن خودشان، دست به بررسی و گمانه‌زنی درباره گشایش اقتصادی زدنند اما در نهایت بحث پیش فروش ۲۰۰ میلیون بشکه نفت در بورس به عنوان گشایش اقتصادی مطرح شد طرحی که گفته شد در شورای هماهنگی اقتصادی سران سه قوه به پیشنهاد دولت اتخاذ شده و باید به تایید رهبر حکومت برسد، طرحی که متولد نشده، با مخالفت‌های قوای دیگر و انتقادهای بسیار روبرو شد و فعلا منتفی شده است.

در این شرایط دولت حسن روحانی در حالی هفته دولت را پیش رو داشت که عملا هیچ خبر دلگرم کننده‌ای برای مردم نداشت و برق مجانی یا همان امید تنها خبری بود که می‌توانست دولت روی آن مانور بدهد.

دولت با اعلام این خبر می‌خواست بارقه امیدی در طبقه کارگر و کم درآمد ایجاد کند، بخشی که در سه سال گذشته بخصوص آبان ماه سال ۱۳۹۸ در بیش از صد شهر به خیابان‌ها آمدند و به اوضاع اقتصادی کشور اعتراض کردند، اعتراض‌های گسترده سال گذشته کشور را به یکی از عمیق‌ترین بحران‌ها در چهار‌دهه گذشته فرو برد و براساس آمار رسمی ۲۳۰ نفر کشته شدند (البته سازمان‌های حقوق بشری شمار کشته شدگان را تا حدود ۳۰۰ نفر و خبرگزاری رویترز تا هزار و ۵۰۰ نفر اعلام کرده است) تا حکومت بتواند این اعتراض‌ها را به گفته مقامات "جمع کند".

ادامه اعتراض‌ها و اعتصاب‌های کارگری نشان می‌دهد بحران اقتصادی همچنان آتش زیر خاکستر است و خبرهایی از جنس برق مجانی نمی‌تواند نگرانی از اوضاع اقتصادی را کم کند.

به نظر می‌رسد آنچه طبقه کارگر و مستمند می‌خواهند رونق کسب و کار است و صرف تحقق وعده‌های دیگر آیت الله خمینی درباره آب و اتوبوس مجانی نگرانی از فروپاشی‌های اجتماعی و بروز ناآرامی‌ها در جامعه را کم نمی‌کند.