شهرهایی در آتش، درگیری‌هایی خونین و صدها هزار فراری از خشونت تصورناپذیر نیروهای اسلام‌گرای افراطی، این بیلان حمله‌ی برق‌آسای نیروهای "داعش" طی کمتر از سه روز است. وضعیت حاکم بر عراق رهبری آمریکا و افکار عمومی را شوکه کرده است.
آمریکا در حال بررسی حمله هوایی علیه داعش است
نیروهایی امنیتی عراقی که ارتش آمریکا با هزینه‌‌ی میلیاردی آنها را آموزش دادند، در رویارویی با جهادگرایان داعش توان مقاومت ندارند، و بخش‌های عمده‌‌ی آن سلاح بر زمین گذاشته و فراری و تارومار شده‌اند. حتا برخی فرماندهان نظامی عراقی صحنه را ترک کرده‌اند، بدون این‌که با نیروهای داعش درگیر شوند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، در چنین وضعیتی دولت آمریکا حمله هوایی با هواپیماهای بدون سرنشین پهپاد علیه نیروهای داعش را در دست بررسی دارد.
ابومحمد عدنانی، سخنگوی داعش اعلام کرده است که نیروهای داعش به این میزان از تصرفات خود بسنده نخواهد کرد و برای تسخیر پایتخت و اماکن مقدس شیعیان و کربلا دست به پیشروی خواهد زد.
بیشتر بخوانید: ابوبکر بغدادی، رهبر داعش کیست؟
موصل زیر کنترل داعش، فاجعه انسانی در راه
شهر موصل که دومین شهر بزرگ عراق است، هنوز زیر کنترل نیروهای داعش است. در این منطقه صدها هزار نفر از خانه‌های خود آواره و فراری شده‌اند.
خانم ماندی الکساندر، هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های اضطراری بین‌المللی برای مهاجران (IOM) می‌گوید که بسیاری از این آوارگان به هیچ امکان امدادی دسترسی ندارند.
وی به خبرگزاری آلمان گفت که حدود ۲۰۰هزار تا ۳۰۰هزار نفر در داخل موصل آواره شده‌اند و بزرگترین مشکل سازمان‌های امداد این است که به این افراد دسترسی ندارند و مجبورند امدادرسانی را به آوارگان خارج از شهر محدود کنند.
پیشروی نیروهای داعش به سوی پایتخت
خبرگزاری " السومریه" اخباری حاکی از پیشروی نیروهای داعش تا ۶۰ کیلومتری شمال بغداد را منتشر کرده است که در آن گروهی کشته شده‌اند.
بر اساس همین گزارش، در درگیری‌هایی که امروز پنجشنبه ۲۲ خرداد (۱۲ ژوئن) در بعقوبه واقع در استان دیاله میان داعش و ارتش رخ داده است ۵۰ نفر کشته شده‌اند. به گفته یکی از مقام‌های بلندپایه امنیتی عراق، جنگجویان داعش پس از این درگیری عقب‌نشینی کرده‌اند. بیشتر بخوانید
به گفته او نیروهای بازمانده داعش اجساد کشته‌های خود را جا گذاشته و به سوی استان صلاح‌الدین فرار کرده‌اند. ارتش عراق نیز موفق شده در بعقوبه یک سد دفاعی ایجاد کند که از سوی نیروهای محلی حمایت می‌شود. استان صلاح‌الدین در شمال غربی عراق از دیروز در کنترل داعش است.
تحریم جلسه مجلس
باوجود تهدید جدی داعش در عراق، تلاش‌های نوری مالکی، نخست وزیر این کشور برای برقراری قانون مربوط به اعلام وضعیت اضطراری، از سوی مجلس بی‌نتیجه مانده است.
شمار نمایندگان حاضر در نشست امروز مجلس بسیار کمتر از آن بود که نوری مالکی بتواند آراء لازم را برای پیشنهاد خود به دست آورد.
در جلسه امروز مجلس فقط ۱۲۸ نفر از مجموع ۳۲۵ نماینده شرکت کردند. به‌ویژه نمایندگان سنی و کرد مجلس بودند که برای جلوگیری از قدرت گرفتن بیشتر نخست‌وزیر شیعه عراق از حضور در جلسه امروز خودداری کردند.
قانون وضعیت اضطراری در سال ۲۰۰۴ به تصویب رسید و زمانی لازم‌الاجراست که مردم عراق در معرض خطر جدی قرار داشته باشند، خشونت شده باشد و امکان دخالت صلح‌‌آمیز در سیاست‌گذاری از میان رفته باشد.
برقراری این قانون در منطقه کردستان عراق تنها با رای مثبت دولت کردستان امکان‌پذیر است. در هر صورت قانون برقراری وضعیت اضطراری تنها ۶۰ روز قابل اجراست. این قانون به رئیس دولت اجازه می‌دهد فرماندهی مستقیم بر ارتش، گارد ملی، پلیس و نیروهای امنیتی را در اختیار بگیرد.
درخواست کمک از شورای امنیت
به گزارش خبرگزاری رویترز گزارش، سفیر عراق در فرانسه که روز پنجشنبه (۱۲ ژوئن) وارد نیویورک می‌شود، قصد دارد از شورای امنیت سازمان ملل متحد درخواست موافقت با ارسال کمک ویژه به عراق را کند. این کمک‌ها از جمله شامل هواپیماهای بدون سرنشین نیز هست.
فرید یاسین، سفیر فرانسه به رادیو "فرانس اینتر" گفته است تا جایی که وی اطلاع دارد، عراق هنوز از سازمان ملل تقاضای استفاده از نیروی هوایی علیه داعش را نکرده است. وی افزود که ارتش عراق توانسته جلوی پیشروی داعش به سوی بغداد را بگیرد.
رویترز همچنین از قول سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نوشته است که این کشور نگران تحولات اخیر عراق است. وزیر خارجه عراق به خبرگزاری "اینترفاکس" گفته است که تمامیت ارضی عراق به خطر افتاده است.
گروه اسلامی افراطی داعش در روزهای اخیر دست به پیشروی قابل توجهی در عراق زده و شهر موصل را در کنترل خود گرفته است. این گروه روز گذشته موفق شد شهر تکریت را نیز تصرف کند.
ولی منابع رسمی خبری عراق می‌گویند که ارتش این کشور موفق به بازپس گرفتن تکریت شده است. شهر کرکوک نیز به یاری نیروی پیشمرگه‌های کرد در برابر داعش مقاومت می‌کند.
هشدار دیده‌بان حقوق بشر به مالکی
دیده بان حقوق بشر نگران براه افتادن موج جدیدی از فاجعه انسانی در مناطق تحت سلطه داعش است. این سازمان گفته است این امکان وجود دارد که گروه داعش در سوریه و عراق دست به خشن‌ترین جنایات بزنند.
این سازمان در عین حال از دولت عراق خواسته است برای امنیت مردم همه توان خود را بکار گیرد و امکان فرار آنها از مناطق تحت کنترل داعش را فراهم آورد.
دیده‌بان حقوق بشر در این رابطه به گزارش‌هایی اشاره کرده است که بر اساس آنها نیروهای امنیتی عراق موانعی در برابر مردم فراری از موصل بوجود آورده‌اند.
این سازمان هم‌جنین به نوری مالکی انتقاد کرده که قصد بکارگیری شبه‌نظامیان شیعه در جنگ با داعش را دارد. دیده‌بان حقوق بشر هشدار داده است که این امر می‌تواند عاملی برای اعمال خشونت‌های بیشتر علیه سنی‌های عراق باشد. شبه‌نظامیان شیعه دست به آدم‌ربایی و اعدام سنی‌ها در برخی شهرهای حومه بغداد زده‌اند.
"داعش" چه گروهی است و چه می‌خواهد؟
• سازمان "دولت اسلامی در عراق و شام" (داعش) یکی از رادیکال‌ترین گروه‌های اسلام‌گرا در منطقه خاورمیانه است. این سازمان که در جنگ داخلی سوریه فعال است، و پیشتر فلوجه و اینک موصل عراق را تصرف کرده، چه ماهیت و هدفی دارد؟
دویچه وله ـ "دولت اسلامی در عراق و شام" در سال ۲۰۱۳ از ادغام دو گروه " جبهه النصره" و "دولت اسلامی در عراق" بوجود آمد.
"دولت اسلامی در عراق" را شماری از گروه‌های مسلح عراق در اکتبر ۲۰۰۶ تشکیل دادند و "ابوعمر البغدادی" را به‌عنوان رهبر خود معرفی کردند. این گروه مسئولیت بسیاری از حمله‌های تروریستی از آن سال به بعد را بر عهده گرفت.
ابوعمر البغدادی در سال ۲۰۱۰ کشته شد. به جای وی ابوبکر البغدادی رهبر گروه شد. فعالیت گروه در زمان ابوبکر گسترش یافت و از زمان جنگ داخلی در سوریه عناصر "دولت اسلامی در عراق" در سوریه نیز فعال شدند.
در سوریه از اواخر سال ۲۰۱۱ "جبهه النصره لاهل الشام" تشکیل شد که شاخه "دولت اسلامی عراق" در سوریه به شمار می‌رفت. ابوبکر البغدادی در سال ۲۰۱۳ ادغام "دولت اسلامی در عراق" و "جبهه‌النصره" را اعلام کرد که در نتیجه "داعش" بوجود آمد.
در اواخر سال ۲۰۱۳ و اوایل ۲۰۱۴ "داعش" توانست وارد فلوجه درعراق شود.
ارتباط با القاعده
رسانه‌های آلمان می‌نویسند که"داعش" برآمده از دل گروه "توحید و جهاد" است که نهضت مقاومت در عراق در سال ۲۰۰۳ برای مقابله با تهاجم آمریکا علیه عراق پایه گذاشته بود. این گروه در عراق تنها به سربازان آمریکایی حمله نمی‌کرد، بلکه با حمله‌های انتحاری شیعیان و مسیحیان را نیز هدف تهاجم خود قرار می‌داد.
نخستین رهبر "توحید و جهاد" ابومصعب الزرقاوی بود که اهل اردن بود و بخاطر بی‌رحمی‌هایش مشهور است. از "توحید و جهاد" به عنوان شاخه عراق القاعده یاد می‌شود.
الزرقاوی در سال ۲۰۰۶ به دست آمریکایی‌ها کشته شد و به جای او "ابوحمزه المهاجر" ریاست "توحید و جهاد" را بر عهده گرفت. در همان سال بود که "دولت اسلامی در عراق" نیز به رهبری "ابوعمر البغدادی" تاسیس شد.
المهاجر و ابوعمر نیز در عملیات مشترک نیروهای عراقی و آمریکایی در سال ۲۰۱۰ کشته شدند.
به نوشته رسانه‌های ایران، ریاست "توحید و جهاد" را نیز از آن پس ابوبکر البغدادی بر عهده گرفت که از همان سال رهبری "داعش" را نیز در دست داشت.
جبهه‌های جنگ "داعش" و فعالیت‌اش در آلمان
در حال حاضر "داعش" در چند جبهه می‌جنگد: علیه گروه‌های شورشی‌ای که در سوریه در رقابت با هم هستند، علیه رژیم بشار اسد و علیه ارتش عراق.
قدرت "داعش" از بهار ۲۰۱۳ فزونی یافت. در آن زمان این سازمان وارد جنگ داخلی سوریه شد. "داعش" در آن‌جا با جبهه النصره درگیر شد که متشکل از سلفی‌های سوری بود، اگر چه هم داعش و هم جبهه النصره به شبکه تروریستی القاعده نزدیک بودند.
"داعش" بخصوص در جنوب شرقی سوریه به شهرهای کردنشین حمله می‌کند و مردم غیرنظامی را می‌کشد. این سازمان در عراق از اختلاف میان احزاب سنی کشور و دولت نوری المالکی که شیعیان در آن بیشترین نفوذ را دارند سود می‌برد.
به گفته محافل امنیتی، این سازمان بیش از ده هزار نفر عضو مسلح دارد. به گزارش دادستانی آلمان، این سازمان مسئول درگیری‌های مسلحانه، سوء‌قصدها، گروگان‌گیری‌ها و حمله‌های انتحاری بسیاری در سوریه است.
این گروه همچنین دست به حمله علیه غیرنظامیان و کارمندان سازمان‌های امدادگر می‌‌زند. دادستانی آلمان فدرال در پایان ماه گذشته (مه ۲۰۱۴) سه نفر را که مظنون به عضویت در "داعش" بودند متهم کرد که در آلمان به تهیه اسلحه و پول برای سازمان خود پرداخته‌اند.
هدف "داعش"
هدف "داعش" مبارزه برای برپایی حکومتی اسلامی است که دایره اقتدار آن از عراق تا سوریه باشد. بدین خاطر است که این سازمان مسلح تنها در عراق نمی‌جنگد بلکه علیه دولت علوی بشار اسد در سوریه نیز مبارزه می‌کند.
سنی‌ها در سوریه اکثریت جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند اما در عراق در اقلیت هستند. با این حال تا سرنگونی صدام حسین در عراق سنی‌ها قدرت را در دست داشتند.
حامیان مالی "داعش"
"داعش" هزینه‌های خود را از طریق کمک‌های مالی قطر و عربستان سعودی تامین می‌کند. همچنین مالیات راهی که این سازمان در طول مرز میان عراق و سوریه می‌گیرد پاسخگوی بخشی از نیازهای مالی آن است.
در صف "داعش" مسلمانانی از کشورهای گوناگون می‌جنگند، مسلمانانی از شمال آفریقا و کشورهای حاشیه خلیج فارس، همچنین برخی اروپایی‌ها یا آمریکایی‌هایی که به اسلام گرویده‌اند.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید