دیوان بین المللی دادگستری لاهه امروز در حکمی به اسرائیل دستور داد تا یک رشته اقدامات فوری در غزه اتخاذ کند، اما از صدوردستوربرقراری آتش‌بس در جنگ این کشور و حماس خودداری کرد.
براساس اظهارات قاضی این دادگاه، اسرائیل باید تمام توانش برای توقف نسل‌کشی در غزه بکارگیرد، امکان ورود هر چه سریع تر کمک‌های ضروری به این منطقه را فراهم کند و از تحریک مستقیم به نسل کشی در جریان این جنگ، جلوگیری و محرکین آن را مجازات کند.
جلسه امروز در دادگاه بین المللی لاهه بخشی از پرونده‌ای است که توسط آفریقای جنوبی مطرح شده و در آن اسرائیل را به «ارتکاب به نسل‌کشی» علیه فلسطینیان متهم می‌کند.
اسرائیل به شدت این اتهام را رد کرده و انتظار نمی‌رود که دادگاه برای چندین سال در مورد این ادعا تصمیم گیری کند.
قاضی دادگاه در جلسه امروز چه گفت؟
در جریان دادگاه امروز، قاضی جون داناهیو تایید کرد که دادگاه عالی سازمان ملل صلاحیت رسیدگی به پرونده نسل‌کشی علیه اسرائیل را دارد.
او گفت که آفریقای جنوبی وجهه قانونی برای طرح دعوی علیه اسرائیل به اتهام ارتکاب به نسل کشی را دارد و هر کشوری که کنوانسیون مقابله با نسل کشی را امضا کرده است، می‌تواند علیه کشور دیگری مسئله نسل کشی را مطرح و شکایت کند.
قاضی جون داناهیو همچنین گفت که آفریقای جنوبی حق دارد که اختلاف با اسرائیل را در مورد نقض تعهدات طبق کنوانسیون مورد نظر مطرح کند.
بر اساس کنوانسیون نسل‌کشی سازمان ملل متحد، مصوب سال ۱۹۴۸، تلاش عمدی برای نابود کردن تمام یا بخشی از یک گروه بر اساس ملیت، قومیت، نژاد یا مذهب آن نسل‌کشی محسوب می‌شود..
قاضی این دادگاه در بخش دیگری از صحبت‌هایش به وضعیت انسانی در غزه اشاره کرد و به نقل از مارتین گریفیث، هماهنگ کننده امدادرسانی سازمان ملل گفت که «غزه به محل مرگ و ناامیدی تبدیل شده است.»
قاضی دادگاه عالی سازمان ملل گفت که یک میلیون و هفتصد هزار نفر در غزه آواره شده‌اند و این منطقه محصور «غیرقابل سکونت» شده است.
با این حال او خاطر نشان کرد آماری که ازغزه منتشر می‌شود را بطور مستقل نمی‌توان تایید کرد.
او گفت که یک میلیون و چهارصد نفر اکنون در پناهگاه‌های سازمان ملل هستند و به همه نیازهای ضروری دسترسی ندارند.
دردادگاه امروزهمچنین ضمن ابراز نگرانی نسبت به سرنوشت گروگان‌هایی که در دست حماس هستند خواسته شد که این افراد فورا آزاد شوند.
-
اقدامات موقتی که دادگاه بین‌المللی لاهه به آن رای داد
- اسرائیل باید تمام تمهیدات را برای جلوگیری از هر اقدامی که می‌تواند نسل‌کشی تلقی شود به کار گیرد، از جمله کشتن اعضای یک گروه، ایجاد صدمه بدنی، شرایط طراحی شده با هدف نابودی یک گروه و جلوگیری از تولد
- اسرائیل باید اطمینان حاصل کند که ارتش این کشورهیچ اقدام نسل کشی را مرتکب نمی‌شود
- اسرائیل باید هرگونه اظهارنظر عمومی که می‌تواند تحریک به ارتکاب نسل‌کشی در غزه تلقی شود را متوقف کند و به مجازات برساند
- اسرائیل باید اقداماتی را برای تضمین دسترسی بشردوستانه اتخاذ کند
- اسرائیل باید از تخریب مدارکی که می‌تواند در پرونده نسل کشی استفاده شود جلوگیری کند
- اسرائیل باید ظرف یک ماه پس از صدور این دستور گزارشی را به دادگاه ارائه کند
امروز جمعه، دیوان بین‌المللی دادگستری رای اولیه خود در مورد پرونده اتهام نسل کشی در جریان جنگ غزه را که دولت آفریقای جنوبی علیه اسرائیل در دیوان مطرح کرده است صادر خواهد کرد.
اکثر کارشناسان حقوقی معتقدند دادگاه در حکم مقدماتی یا دستور موقت خود، با درخواست آفریقای جنوبی برای اتخاذ تمهیدات فوری در جنگ غزه موافقت خواهد کرد.
نالدی پاندور، وزیر امور خارجه آفریقای جنوبی، شخصا در محل دادگاه در لاهه، هلند، حضور خواهد داشت.
با اینهمه، اسرائیل ابراز اطمینان کرده است که دیوان بین‌المللی شکایت آفریقای جنوبی را رد خواهد کرد.
ایلون لوی، سخنگوی دولت اسرائیل، در یک نشست خبری گفته است که «البته که ما انتظار داریم [دادگاه] اتهامات کاملا بی‌پایه و مضحک آفریقای جنوبی را وارد نداند.»
جنگ باعث بیجا شدن سه چهارم جمعیت غزه شده است
محتوای پرونده چیست؟
آفریقای جنوبی با این اتهام که اسرائیل در جریان عملیات نظامی‌خود در نوار غزه، کنوانسیون منع نسل‌کشی مورخ ۱۹۴۸ را نقض کرده است، در روز ۲۹ دسامبر شکایتی را علیه اسرائیل در دیوان‌بین المللی دادگستری مطرح کرد.
اتهام نسل‌کشی دشوارترین اتهام در زمینه استدلال و اثبات حقوقی است زیرا داشتن «قصد نسل‌کشی» صرفا به معنی کشتن مردم نیست.
باید اثبات شود که دولتی که مورد اتهام قرار گرفته قصد دارد یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی را به طور کامل یا نسبی از میان ببرد.
آفریقای جنوبی باید نشان دهد که اسرائیل نقشه‌ای را برای نابودی گروه قومی‌به اجرا گذاشته یا انگاره رفتاری دولت آن کشور به گونه‌ای است که نمی‌توان به جز نیت نسل‌کشی از آن برداشت دیگری کرد.
دیوان دادگستری بین‌المللی، که دادگاه عالی سازمان ملل محسوب می‌شود، به اختلافات بین کشورها رسیدگی می‌کند اما تاکنون هیچ کشوری را در ارتباط با اتهام نسل‌کشی محکوم ندانسته است.
در سال ۲۰۰۷، دیوان رای داد که صربستان نتوانسته است از وقوع نسل‌کشی در سربرنیتسا در سال ۱۹۹۵ جلوگیری کند. در این واقعه ۸۰۰۰ مرد و پسر مسلمان در بوسنی و هرزگوین به قتل رسیدند.
«دستور موقت» چیست؟
دستور موقت را می‌توان به عنوان حکم به اتخاذ تمهیدات یا اقداماتی فوری تعریف کرد که هدف از آن جلوگیری از بدتر شدن وضعیت مورد رسیدگی است.
اکثر کارشناسان حقوقی معتقدند که در این راستا، آفریقای جنوبی توانسته است از نظر حقوقی اثبات کند که اگر «هیچ اقدامی» صورت نگیرد، زندگی انسان‌ها به طورجدی به خطر می‌افتد.
این بخش از پرونده در ۱۱ و ۱۲ ژانویه در دیوان بین‌المللی مورد بررسی قرار گرفت که روز دوم به دفاعیات اسرائیل اختصاص داشت.
آفریقای جنوبی از دادگاه خواسته است به اسرائیل دستور دهد عملیات جنگی در غزه را متوقف کند و همچنین، اجازه دسترسی بدون مانع برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه را بدهد.
در اسرائیل تظاهرات کوچک اما منظمی با درخواست برقراری آتش‌بس در غزه و آزادی همه گروگان‌ها برگزار شده است
جنگ اسرائیل و غزه بر سر چیست؟
به گفته وزارت بهداشت حماس، تا کنون بیش از ۲۵ هزار و ۷۰۰ فلسطینی ساکن غزه در جنگ کشته شده‌اند که اکثر آنان زنان و کودکان بوده‌اند.
در اثر جنگ، حدود ۱.۷ میلیون نفر یعنی نزدیک به سه چهارم جمعیت غزه نیز از خانه‌های خود آواره شده‌اند.
این درگیری در روز ۷ اکتبر و پس از آن آغاز شد که شبه‌نظامیان حماس به ساکنان جوامع مرزی اسرائیل حمله کردند و دست‌کم ۱۲۰۰ اسرائیلی را کشتند و بیش از ۲۴۰ نفر را به عنوان گروگان با خود به غزه بردند.
اسرائیل به تلافی این حمله، عملیات هوایی و زمینی علیه غزه را آغاز کرد.
پاسخ اسرائیل به اتهام نسل‌کشی چیست؟
اسرائیل ادعای آفریقای جنوبی در مورد وقوع نسل‌کشی را رد کرده و شواهد و استدلالات ارائه شده را «به شدت تحریف شده» دانسته است.
اسرائیل گفته است که حق دفاع از خود را دارد و در جریان جنگ، صرفا شبه‌نظامیان حماس، و نه غیرنظامیان فلسطینی را هدف حمله قرار می‌دهد.
دیوان بین‌المللی دادگستری چه حکمی می‌تواند صادر کند؟
اگر دیوان تصمیم بگیرد دستور موقت اقدامات فوری را صادر کند، بازهم ملزم نیست دقیقا دستور اجرای همان اقداماتی را بدهد که آفریقای جنوبی درخواست کرده است.
دادگاه می‌تواند به اسرائیل دستور دهد که در جریان جنگ، قوانین بشردوستانه بین‌المللی را رعایت کند، اجازه دهد یک گروه حقیقت‌یاب به غزه اعزام شود و امکان ارسال بلامانع کمک‌های بشردوستانه به غزه را فراهم آورد.
از نظر حقوقی، احکام دیوان بین‌المللی لازم‌الاجرا و غیرقابل تجدیدنظر است، اما دیوان امکاناتی برای به اجرا گذاشتن احکام خود ندارد.
آیا دستور موقت دادگاه به این معنی است که اسرائیل مرتکب نسل‌کشی شده است؟
نه، چنین نیست. در جریان تصمیم‌گیری در مورد محتوا یا «ماهیت» این پرونده، ممکن دادگاه تشخیص دهد که نسل‌کشی روی نداده است ولو اینکه در این مرحله اولیه، دستور موقت اتخاذ تدابیر فوری را صادر کند.
صدور چنین دستوری اساسا به این معنی است که داگاه معتقد است که ادامه شرایط کنونی خطراتی را در پی دارد و تا زمان پایان دادرسی و رسیدگی کامل به پرونده، لازم است عملیات جاری متوقف شود.
معمولا سال‌ها طول می‌کشد تا رسیدگی به یک پرونده در دیوان بین‌المللی دادگستری تکمیل و حکم نهایی صادر شود.
در همانحال، صدور دستور موقت دیوان برای به اجرا گذاشتن اقدامات فوری این پیام را به اسرائیل و حامیان آن می‌دهد که جامعه بین‌المللی عملکرد این کشور را زیر نظر دارد.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید