مشاهدات سفر به مرز غزه از طریق اردن

باورش کمی سخت است کە همین سە هفتە پیش شاهد هجرت دستەجمعی ارمنی های قرەباغ بودم و حالا بە سمت اسرائیل و فلسطین درحرکتم. جنگ پشت جنگ، نفرت پشت نفرت، آوارگی پشت آوارگی.

هواپیمای لندن بە عمان ترکیب عجیبی است از مسافرانی کە به دلیل بستە شدن فرودگاه‌های اسرائیل بە اردن می‌روند تا زمینی خود را بەمقصدشان برسانند. از گروهی از زنان سالمند بریتانیایی کە برای گشت بە اردن می‌روند، تا مسافران کرد و عرب عراق کە با پرواز بعدی می‌خواهند از عمان عازم بغداد و اربیل ‌شوند. مسلمان، یهودی، مسیحی، پیر و جوان.

از دخترک نوجوان سمت راستم پرسیدم کە اهل کجاست، گفت پاسپورت اسرائیلی دارد. منظورش را گرفتم، فلسطینی اسرائیل یا آنطورکە می‌گویند عرب اسرائیلی. با دوستانش بە لندن آمدە بودند کە تنها دو روز قبل از بازگشتشان اوضاع اسرائیل و غزە زیر و رو شد.

با حملە ناگهانی گروهی از پیکارجویان حماس و جهاد اسلامی بە مناطق یهودی‌نشین همسایە غزە و یک کنسرت موسیقی، آتش جنگی دیگر در این منطقە شعلەور شد، شدید و خونین.

در ردیف سمت چپ دختری فلسطینی کە حجاب بر سر دارد و گرمکن آدیداس سە خط قرمز پوشیدە بین دو توریست انگلیسی سالخوردە نشستە. قبل از پرواز دیدم کە سرش در موبایلش بود و تصاویر غزە را نگاە می‌کرد.

در صندلی جلو یک جوان کرد اهل اربیل نشستە کە تمام مسیر بە قرآن گوش می‌داد. روی صفحە نمایشی کە روبرویش دیدە می‌شود معلوم است کە سورەهای الحمد و العمران را تمام کردە و بە البقرە رسیدە.

راهنمای توریستی جهانگردهای سالمند وسط راهرو ایستادە و برای چندتا از مسافرانش از سفر قبلی می‌گوید کە چطور یکی از مسافرها لباس عربی پوشیدە بود و خودش را بە شکل لورنس عربستان درآوردە بود.

هواپیما از مسیر معمولش پرواز نمی‌کند. راهش را بە سمت خلیج عقبە کج کردە و اگر روز بود شاید می‌شد صحرای سینا را زیر پا دید.

اردن آرام است. صبح زود قبل از اینکە بچەها بە مدرسە بروند راهی مرز اسرائیل شدیم. در طول مسیر دهکدەهای کوچک در سمت راست رودخانە اردن (کرانە شرقی) با نخلستان‌ها و باغ‌های موز و گلخانە سبز شدەاند. جادە پر از سرعت‌گیر است و گرد و خاک کنار جادە در نور صبح زیباست. بە گذرگاە کە نزدیک می‌شویم سر و کلە بچەهای مدرسە با کولەهاشان در دهکدەهای کنار جادە پیدا می‌شود، با معلمان زن جوان در انتظار مینی بوسی کە قرار است برسد.

عکس‌های ملک عبداللە پادشاە اردن در کنار عکس پدرش ملک حسین روی در و دیوار مدارس و ادارەهای دولتی و حتی ورودی باغ‌ها و مزارع دیدە می‌شود.

در ورودی مرز ده‌ها نفر در صف هستند تا بە آن طرف بروند. همە چیز بدون دردسر و معمولی پیش می‌رود. رفتار ماموران دو طرف دوستانە است.

از مرز کە رد شدیم لک‌لک‌ها بر فراز مزارع ذرت و نخلستان و باغ‌های پرتقال و مزارع پنبە دایرەوار در پرواز بودند. فصل کوچ آنها هم کم‌کم فرا رسیدە.

رانندە به نام خیم، با کلاە گاوچران‌های استرالیایی بر سر، می‌گوید جنگ بزرگتر خواهد شد و حتی اگر اسرائیل حملات را متوقف کند حماس دست بردار نیست.

می‌گفت اگر اوضاع بە این بدی نبود از مسیر اتوبان ٩٠ کە از جلگە رود اردن رد می‌شود بە قدس می‌رفتیم، چرا کە جادە از کرانە باختری می‌گذرد و بخشی از آن در کنترل حکومت خودگردان فلسطین است.

خیم هنوز از شوک حملە حماس بیرون نیامدە، دارد می‌گوید کە چطور امکان دارد پایگاە بە این مهمی بە این آسانی به دست افراد حماس افتادە باشد. می‌گوید پرندە از آن منطقە پرواز می‌کرد سربازان اسرائیل ردش را می‌گرفتند.

چند ساعت بعد ما در نزدیکی مرز شمالی نوار غزە ایستادەایم. رسانەها اجازە ندارند بە مرز غزە بروند چە برسد بە داخل آن. در فاصلە ١٥-٢٠ کیلومتری می‌توان حال و هوای جنگ را دید و اغراق نیست کە بگوییم حتی بوی آن‌ را می‌توان حس کرد.

حدودا هر نیم ساعت یک بار سامانە دفاع موشکی اسرائیل موسوم به گنبد آهنین بە کار می افتد و موشک‌های پرتاب شدە حماس را در هوا منهدم می‌کند.

هلی‌کوپترهای اسرائیلی با فاصلە کم از بالای سر ما بە سمت غزە در پروازند. چند دقیقە بعد صدای چند رگبار می‌شنویم. گفتە می‌شود کە این صدای تیربار است و بە احتمال زیاد افراد روی زمین را هدف قرار می‌دهد.

مطلع می‌شویم کە چند فرد مسلح از طریق دریا خودشان را از غزە بە شهر اشکلون در اسرائیل رساندەاند و با سربازان اسرائیلی درگیرشدەاند.

صدای پهپادهای اسرائیلی در آسمان بە گوش می‌رسد و می‌شود جنگندەها را هم در آسمان دید.

اینها نشانە خوبی برای ساکنان غزە نیست. تصاویری کە معدود خبرنگاران بومی حاضر در آنجا (قبل از جنگ آنجا بودەاند) بە بیرون مخابرە می‌کنند بە خوبی نتیجە پرواز این جنگندەها را نشان می‌دهد.

فرود آمدن بمب‌های مرگبار بر فراز شهرها. جایی کە بیش از دو میلیون نفر در آن زندگی می‌کنند و آمار قربانیان با هر حملە بیشتر می‌شود. شش روز بعد از حملە مرگبار حماس کە جان صدها شهروند غیرنظامی در اسرائیل را گرفت نشانەای از آرام شدن اوضاع نیست.

اسرائیل آب و برق و مسیر ورود کمک‌های امسانی بە غزە را بستە و سوخت تنها نیروگاە برق غزە دارد تە می‌کشد. کمیتە بین المللی صلیب سرخ هشدار دادە کە بیمارستان‌ها با قطعی برق بە سردخانە تبدیل می‌شوند.

در مقابل وزیر انرژی اسرائیل می‌گوید تا حماس گروگان‌های حملە شنبە را آزاد نکند، خبری از آب و برق نخواهد بود.

ولی آنچە دارد اوضاع را پیچیدە‌تر می‌کند عزم اسرائیل برای حملە زمینی بە غزە است چرا کە دولت راستگرا و افکار عمومی اینجا آنرا می‌خواهند. و البتە هنوز معلوم نیست کە حماس و شبەنظامیان دیگر روی چە حسابی دست بە چنین قماری زدەاند.

حالا کە بر بالای تپەای مشرف بە غزە ایستادەایم، دوە سیاە حملات هوایی مثل قارچ‌های سیاە زشت آسمان غزە را تاریک کردە.