رفتن به محتوای اصلی

رئيس جمهور و قورباغه
30.09.2021 - 21:31

 

عنوان اين نوشته نام رمان جديد نويسنده ى اوروگوئه اى-امريكائى، "كارولينا د روبرتيس" است كه اخيرا منتشر شده. با اين كه در اين رمان اسمى از كشور اوروگوئه يا "خوزه موخيكا" رئيس جمهور سابق اين كشور كوچك امريكاى لاتين نمى آيد ولى بروشنى پيداست كه اين قصه ى خواندنى داستان زندگى مردى سخت استثنائى است كه معروف به "فقيرترين رئيس جمهور سابق" در جهان است!
كاراكتر خوزه موخيكا و قصه زندگيش بقدرى جالب توجه است كه سه سال پيش "امير كوستاريكا"، فيلمساز نامدار صربستانى را واداشت تا فيلم مستند بلندى از زندگى او بسازد؛ فيلمى كه من آن را در همانسال در چهلمين جشنواره سينماى نوين آمريكاى لاتين در هاوانا ديدم و معرفى زير را در موردش نوشتم.
*
ستاره ى شبِ افتتاح چهلمين سال سينماى نوين آمريكاى لاتين نه يك كوبائى بود و نه حتى يك هنرمند از نيم قاره ى وسيع آمريكاى لاتين، فيلمش هم بر خلاف هميشه داستانى نبود بلكه يك مستند بلند بود با عنوان "ال په په، يك زندگى والا". و او كسى نبود جز سينماگر نامدار صربستانى، امير كوستاريكا كه در مستندى به روانى زندگى از مردى ساده و صميمى برايمان گفت كه نامش خوزه موخيكاست و بين سالهاى ٢٠١٠ تا ٢٠١٥ رئيس جمهور اوروگوئه بوده است.
پيش از نمايش فيلم، امير كوستاريكا، خالق فيلمهائى چون "آيا دالى بل را به ياد دارى؟"، "وقتى پدرم در سفر تجارى بود" و "زمانه ى كولى ها"، برنده ى دو نخل طلاى كن و شير نقره اى ونيز، با تشويق گرم تماشاگران بر صحنه رفت و با اين جمله سخنان كوتاهش را تمام كرد: اميدوارم اين جشنواره در آينده هم به همان شكل گذشته مستقل باقى بماند (اشاره اى آشكار به تغييراتِ در راه، در اين جزيره ى كوچك).

ال په په، يك زندكى والا
اگر بخواهيد در مورد رئيس جمهور كشورى، حتى كشور كوچكى مثل اوروگوئه، تحقيق كنيد كافى است نامش را به اصطلاح گوگل كنيد تا از زير و بم تاريخش آگاهى بيابيد. خوزه موخيكا هم كه مردمش ال په په صدايش مى زنند مستثنى نيست. اما اگر بخواهيد در جان و ذهن او نفوذ كنيد و بفهميد كه چطور مى شود در كشورى كه همچون تمام كشورهاى منطقه اش در قدرت بودن معنائى جز كسب ثروت به هر قيمتى ندارد مى توان از كاخ رياست جمهورى به خانه روستائى بازگشت و زندگى را به كشاورزى و گلكارى گذارند بى آنكه هيچ فشارى تو را به خانه نشينى واداشته باشد آنگاه بايد فيلم امير كوستاريكا را ببينيد.
فيلمساز كه در صحنه هائى خود نيز در اين مستند حضور دارد چشم دوربينش را چنان به ريزه كاريهاى زندگى ال په په دوخته است كه در همان دقايق اول تماشاگر را به دانستن هر چه بيشتر از اين مرد چاق و لبخند بر لب و طنزگو ترغيب مى كند. مهم ترين ابراز نظرهاى ال په په در پاسخ پرسش هاى به ظاهر ساده ولى دقيقا طراحى شده ى سينماگر، نه آن هاست كه از دوران مبارزه با ديكتاتورى نظامى، سيزده سال زندان و شكنجه و فشار مى گويد بلكه آن جاهاست كه به سادگى يك كشاورز با تجربه، از نگرانى اش در مورد استفاده بى رويه از آب، از تغييرات جوى يا از عشق به همسرش كه روزى همرزمش بود حرف مى زند.
امير كوستاريكا در جلسه اى كه روز بعد در هتل ناسيونال هاوانا برگزار شد از علاقه اش به امريكاى لاتين گفت؛ از ديدار و رابطه دوستانه اش با گارسيا ماركز، از ماجراى فيلمى كه در مورد ستاره ى فوتبال آرژانتين ديه گو مارادونا ساخت و شيفتگى اش به شخصيت ساده و صميمى ال په په. از جمله كفت: په په به من نيرو داد كه به آينده چشم بدوزم بى آنكه گذشته را فراموش كنم.
او در همين گفتگو اعتراف كرد كه در اولين نمايش همين فيلم در جشنواره فيلم ونيز كه خوزه مخيكا هم حضور داشت در صحنه ى خداحافظى ال په په با مردمش پس از دوره رياست جمهورى، نتوانست جلو گريه اش را بگيرد و خوشحال بود كه تماشاگران بقدرى ال په په را دوره كرده بودند كه كسى متوجه اشك هاى او نشد.
كوستاريكا كه به نفوذ نگاه دوربينش در عمق روح سوژه اش آگاه است حتى در صحنه هاى استفاده شده از آرشيوهاى جهانى مثل سخنرانى ال په په در مجمع سالانه سازمان ملل متحد، در ديدار با پاپ فرانسيسكو، و در ملاقات با باراك اوباما رئيس جمهور سابق امريكا تنها فرازهائى را انتخاب كرده است كه بيشتر آشكار كننده ى روح ال په به است تا موضع خوزه مخيكا رئيس جمهورى كشور اوروگوئه.
*
اين فيلم در نتفليكس در دسترس است.

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کیانوش توکلی
برگرفته از:
فيسبوك نويسنده

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.