اون پرسش کلیدی که از طرف تنها نابغه ای مطرح شد که طایفه قاجار از ریز و دُرشتش به تاریخ و فرهنگ ایران هدیه کرد، پرسشی بود که نباید از بیگانه پرسیده میشد؛ بلکه دقیقا در زهدان مغز و وجود و روح و روان ایرانی باید میافتاد تا با کلنجار رفتن در جستجویی چرایی و پاسخ به مسئله به کشف و شناخت خودش و زایش راه خودش همّت میکرد. غفلتی که ایران و ایرانیان را تا امروز به خاک سیاه نشانده است. تا زمانی که ما پرسشهایمان را از دیگران میکنیم، آش همین و کاسه نیز همین خواهد بود که میبینید و هر روز تجربه میکنید. پرسش باید به درون خود من بیفتد تا آبستن به زایش ایده ها و تفکّرات نو به نو شوم. این است رمز و راز پیشرفت آنچه به نام «غرب»، مشهور است.
مسئله زیارت قبور و اینهمه امامزاده و غیره و ذالک که هیچ تحصیل کرده ایرانی تا امروز همّت نکرده است به چند و چون چرایی آن به کاوشگری بپردازد، رگ و ریشه اش بازمیگردد به بینش ایرانی از زندگی و کیهان و مناسبات اجتماعی. تحصیل کرده و کنشگر ایرانی تا امروز ثابت کرده است که شماتت کننده ماهریست با ادّعاهای عصا قورت داده ای به جای آنکه جوینده دلیر و راستمنشی باشد. وقتی که تحصیل کرده و کنشگر ایرانی، تاریخ و فرهنگ و اساطیر مملکت خودش را نمیشناسد، معلومه که از رفتارهای مردم میهنش اصلا سر درنمی آورد و مدام در مقابل معمّایی اسرار آمیز ایستاده و هاج و واج است.
رگ و ریشه زیارت قبور و گنبذ و بارگاه ساختن ایرانی از فاجعه ای کلیدی ریشه میگرد که امکانهای تاثیر و نفوذ آن در ابعاد اجتماعی و کشورداری ناممکن شد؛ یعنی «سرکوب ایده فرّ». از روزی که «ایده فّر» از زمان ساسانیان تا همین امروز در ذهنیّت و روح و روان ایرانی با شدّت سرسام آور سرکوب و واپس رانده شد، ایرانی برای مقابله با هجوم استبدادی به شیوه ای دیگر بر بروز آنچه ایده آلش از مناسبات اجتماعی و کشوری بود، رو آورد. حالا که من نمیتوانم آزادانه انتخاب کنم و بر انسانها به دلیل «خویشکاریهایشان» آفرین بگویم و آنان را به مقام و جای شایسته ای که دارند، بنشانم از این به بعد بر مرده اش جشنها خواهم گرفت و بر گورش گنبذ و بارگاهها خواهم ساخت. آخوندها دقیقا میدانند که مراسم زیارت قبور و اینهمه دنگ و فنگهایش، هیچ ربطی به اسلامیّت ندارد. شیّادی آخوند جماعت در این است که مسئله هویّتی ایرانی را به نفع مزخرفات اسلامی وسائقه قدرتپرستی خودشان و مفتخواری شبانه روزی مصادره به مطلوب کرده اند. [در این خصوص نگاه کنید به کتاب: خاطرات آیت الله زنجانی و فجایع راه و مراسم زیارت عتبات]
تا زمانی که «ایده فرّ» نتواند در تمام ابعاد اجتماعی و کشورداری، امکان بروز پیدا کند، آش همین خواهد بود و کاسه نیز همین.
شاد زی و دیر زی!
فرامرز حیدریان